Ιούλης 1974: Μία μαρτυρία ενός 20χρονου στρατιώτη
Το πιο κάτω κείμενο γράφτηκε από τον υποφαινόμενο, 20χρονο τότε, τον Σεπτέμβρη του 1974 και δόθηκε σαν προσωπική μαρτυρία στον Λοχαγό Λόττα Χαράλαμπο. Δημοσιεύεται αυτούσιο χωρίς περικοπές και αλλαγές.42 χρόνια μετά και ξαναδιαβάζοντας αυτές τις γραμμές εξάγω τα πιο κάτω συμπεράσματα. Ως στρατιώτες στην πρώτη γραμμή δεν είχαμε καταλάβει ότι στις 15 Ιουλίου είχε γίνει πραξικόπημα ενάντια στον εκλελεγμένο Πρόεδρο Μακάριο. Ούτε είχαμε αντιληφθεί ποιοι ήταν πίσω από το πραξικόπημα.
Η συσκότιση στο στράτευμα ήταν πλήρης. Κανείς δεν περίμενε ότι θα γίνει εισβολή της Τουρκίας. Κανείς δεν ήταν έτοιμος στα φυλάκια να αντιμετωπίσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Αφού έπεφταν αλεξιπτωτιστές 100-200 μέτρα από τα φυλάκιά μας και είχαμε διαταγή να μην πυροβολήσουμε ακόμη. Τα δε όπλα μας ήταν παλιά τυφέκια, τη στιγμή που οι Τούρκοι στρατιώτες ήταν οπλισμένοι με αυτόματα και ο αριθμός τους ήταν πολύ μεγαλύτερος.
Το επεισόδιο με το Σχολείο ήταν χαρακτηριστικό της ανοργανωσιάς που επικρατούσε στο στράτευμα, για να μην πω της προδοσίας. Γιατί όλοι εμείς -τα 40 άτομα- είχαμε υποσχέσεις για βοήθεια και μέχρι το απόγευμα όχι μόνο βοήθεια δεν ήλθε, αλλά ο Λοχαγός μας (από την Ελλάδα) με το στράτευμα υποχώρησαν και μας άφησαν μόνους, ανυπεράσπιστους στο σχολείο. Κι αν δεν επιχειρούσαμε την οργανωμένη υποχώρηση σήμερα πιθανόν να είμαστε αγνοούμενοι...
Ιδού αυτούσιο το κείμενο χωρίς περικοπές:
«... 20 Ιουλίου 1974, ημέρα Σάββατο. Στις 4.30 το πρωί ακούσθησαν πυροβολισμοi. Ξυπνήσαμε, οι πυροβολισμοί συνεχίζονταν. Νομίζαμε πως προήρχοντο από Μακαριακούς και Ενωτικούς διότι πρόσφατα είχε ανατραπεί η κυβέρνησις Μακαρίου και η κατάστασις ήτο ακόμη τεταμένη. Στις 5.20 όμως αεροσκάφη εγέμισαν τον ουρανό.Άρχισαν να ρίχνουν αλεξιπτωτιστάς και σε λίγο το ραδιόφωνο μετέδιδε ότι η Τουρκία εκήρυσσε τον πόλεμο κατά της Κύπρου και καλούσε σε πλήρη επιστράτευση. Ήμουν στο φυλάκιο 1078 της Νεαπόλεως (βρισκόταν πίσω από την εκκλησία του Αγ. Νικολάου). Μαζί με τρεις άλλους συναδέλφους μου. Άρχισαν να μας βάλλουν οι Τούρκοι από το απέναντι κτήριο της Αστυνομίας. Και ανταπεδώσαμε εμείς με τα πανάρχαια όπλα μας, 3 τυφέκια και 1 στεν.
»Η πρώτη μέρα του πολέμου συνεχίστηκε με ανταλλαγή πυροβολισμών, ενώ σε άλλα μέτωπα τα τουρκικά αεροσκάφη βομβάρδιζαν συνεχώς.
»Τη δεύτερη μέρα οι Τούρκοι μάς είχαν καθηλώσει με πυρά πυροβόλου, ενώ στο διπλανό φυλάκιο είχαν πέσει δύο μπαζούκας και είχαν καταστρέψει το μισό. Ευτυχώς κανένα θύμα. Το απόγευμα ακούσαμε πως ήλθαν ενισχύσεις. Γινήκαμε πέντε. Ο έφεδρος που μας έστειλαν κρατούσε αυτόματο όπλο F.N. Το ηθικό μας ήταν ακόμη ακμαίο.
Κατά τη διάρκεια της νύκτας η Εθνοφρουρά έβαζε με πυροβολικό στο τουρκικό χωριό Κιόνελι, το οποίο είχε ολοκληρωτικά σχεδόν καταστρέψει (ΣΗΜ. Ο Λοχαγός Λόττας για να μας εμψυχώσει, πιθανόν, όταν πήγα στην έδρα του λόχου, μου έδωσε τα κιάλια για να δω το Κιόνελι που καιγόταν και τους Τούρκους να τρέχουν να σωθούν).
»Τη Δευτέρα, 22 Ιουλίου, άρχισε η καταστροφή. Στις 4.00 η ώρα διετάχθη κατάπαυση του πυρός. Εμείς σταματήσαμε, οι Τούρκοι συνέχιζαν. Σε λίγο έπεσαν τα φυλάκια του Τράχωνα, ενώ ο λοχαγός μας προσπαθώντας να τα πάρει πίσω τραυματίσθηκε στο χέρι. Και μετά το χοιροστάσιο, φυλάκιο υψίστης σημασίας του λόχου μας. Τις ειδήσεις αυτές έτυχε να τις ακούσω τη νύκτα, ενώ βρισκόμουν στον Λόχο για πυρομαχικά. Τα φυλάκια της Νεαπόλεως κρατούσαν, αλλά το ηθικό μας είχε πέσει. Δύο άλλοι λοχαγοί είχαν αναλάβει τον Λόχο μας.
»Την Τρίτη, 23 Ιουλίου, έγινε η ολοκληρωτική καταστροφή. Άγρυπνοι και κουρασμένοι, καθώς είμεθα, κοιτάζοντας απ’ τις θυρίδες το πρωί είδαμε Τούρκους στα διπλανά ακατοίκητα σπίτια. Αρχίσαμε να βάλλουμε εναντίον τους. Οι Τούρκοι διπλασιάζοντο ολοένα και προχωρούσαν κατά των φυλακίων μας βάλλοντας με αυτόματα όπλα. Είχαν κοντέψει στα 10 μέτρα όταν αποφασίσαμε οπισθοχώρηση, δεν μπορούσαμε να τους αντιμετωπίσουμε με τα τυφέκια.
Σε λίγο όλα σχεδόν τα φυλάκια οπισθοχώρησαν. Είχα καταλήξει στο Γυμνάσιο Νεαπόλεως μαζί με άλλους 40 συναδέλφους μου, ενώ οι Τούρκοι είχαν καταλάβει σχεδόν όλη τη Νεάπολη και προχωρούσαν. Εκεί στο Γυμνάσιο είχαμε πολλά αυτόματα όπλα και κρατούσαμε σε απόσταση τους Τούρκους.
Σε λίγη ώρα όμως μας έλειψαν τα πυρομαχικά και έτσι εγώ και τρεις άλλοι πήγαμε στην έδρα του Λόχου μας για να φέρουμε. Όταν φθάσαμε με έκπληξίν μας παρατηρήσαμε ότι δεν υπήρχε ψυχή στον Λόχο. Όλοι είχανε φύγει. Και τα πυρομαχικά ήταν πεταμένα εδώ και εκεί. Είμεθα μόνοι 40 άτομα πάνω στο σχολείο.
Δίχως άλλο θα μας περικύκλωναν οι Τούρκοι. Γι’ αυτό αποφασίσαμε οπισθοχώρηση. Και οι 40 παίζαμε τη ζωή μας κορώνα-γράμματα, διότι οι Τούρκοι έβαλλαν από παντού και έπρεπε να περάσουμε από ακάλυπτα μέρη. Τελικά σταθήκαμε τυχεροί και φθάσαμε σώοι στα εμφύλια τμήματά μας, που ευρίσκοντο παρά του Ποντικίδη (Βόρειος πόλος).
Τρία δικά μας άρματα τότε ανέκοψαν τους Τούρκους και προχωρούσαν συνεχώς. Τη νύκτα τη βγάλαμε εκεί και το πρωί της επόμενης ημέρας κάναμε γενική έφοδο. Προχωρούσαν τα άρματα και ακολουθούσαμε. Γινόταν χαμός! Αρκετοί στρατιώτες νεκροί από οβίδες των όλμων που έπεφταν συνέχεια δίπλα μας.
»Ήλθε τότε η διαταγή καταπαύσεως του πυρός, που μας σταμάτησε στο κέντρο της Ομορφίτας. Εκεί τις επόμενες μέρες στήσαμε αμυντική γραμμή. Δημιουργήσαμε πάλι φυλάκια. Μετά την κατάπαυση του πυρός άρχισαν οι συνομιλίες στη Γενεύη, διά ειρηνική διευθέτηση του προβλήματος. Λόγω της εκεχειρίας φτιάχναμε τις θέσεις μας, το ίδιο και οι Τούρκοι. Την 14ην Αυγούστου, ημέρα Τετάρτη, οι συνομιλίες της Γενεύης εν των μεταξύ είχαν ναυαγήσει, οι Τούρκοι ξανάρχισαν.
Ο 2ος γύρος ήτο πιο σκληρός και καταστρεπτικός. Παρόλο που αυτήν τη φορά είμεθα περισσότεροι σε κάθε φυλάκιο και είχαμε καλύτερα όπλα, εν τούτοις οι Τούρκοι ήσαν περισσότερο οργανωμένοι. Το φυλάκιό μου απ’ την πρώτη ημέρα είχε δύο τραυματίες, ενώ μας είχαν ρίξει με μπαζούκας και μας είχαν καταστρέψει τις θέσεις μάχης που είχαμε μέσα στο σπίτι. Ευτυχώς δεν είχαμε απώλειες. Κρατήσαμε καλά την πρώτη μέρα.
»Την επόμενη μέρα συνεχίσθηκε σποραδική ανταλλαγή πυροβολισμών και στις 6.00 διετάχθη εκεχειρία απ’ τον Πρόεδρο κ. Κληρίδη. Εμείς πειθαρχήσαμε αμέσως, ενώ οι Τούρκοι συνέχιζαν. Το Σάββατο, 17 Αυγούστου, σταμάτησαν και οι Τούρκοι και έτσι έληξε και ο δεύτερος γύρος, κατά τον οποίον οι Τούρκοι κατέλαβαν την Αμμόχωστο και όλα τα χωριά που βρίσκονταν στη γραμμή Λευκωσίας-Αμμοχώστου, καθώς και τη Μόρφου. Την πράσινη γραμμή στη Λευκωσία δεν μπόρεσαν να διασπάσουν».
(Σημ.: Σ’ αυτόν τον πόλεμο χάθηκαν δεκάδες στρατιώτες του λόχου μας, μεταξύ αυτών φίλοι πολυαγαπημένοι. Κάποιοι απ’ αυτούς είχαν υποτροφία για να πάνε να σπουδάσουν, όταν θα τελείωναν τη θητεία τους...)
Ανδρέας Παυλικκάς, 10 Σεπτεμβρίου 1974
ΠΗΓΗ:/www.sigmalive.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Oσα δημοσιεύματα δεν έχουν την υπογραφή μας αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι την δική μας.Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις,, ή απειλές.