Έρχονται καλά νέα από τη Μόρα. Έχουν βρεθεί τα οστά τεσσάρων Ελληνοκυπρίων σε ένα μέρος που είχαμε υποδείξει μαζί με έναν μάρτυρα στους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων τον Ιανουάριο του 2016. Οι εκσκαφές συνεχίζονται και έχουμε επίσης δώσει πληροφορίες για τον δρόμο κοντά στο χωράφι. Ο δρόμος αυτός συνδέει την Τύμπου με την Αφάνεια και είχαμε πάει μαζί με ένα μάρτυρα στις 25 Μαΐου 2016 για να δείξουμε που μπορεί να είχαν θαφτεί κάποιοι «αγνοούμενοι» κάτω από τον δρόμο.
Κατ’ ακρίβεια, η διαδικασία είχε ξεκινήσει με τις πληροφορίες από την Κατερίνα Αντωνά, συγγενή «αγνοουμένου» από τη Λάρνακα. Ο αδελφός της Κατερίνας ήταν πάνω στο φορτηγό του Φασσιά και είχε πηδήξει κάτω όταν το φορτηγό υπέστη επίθεση κοντά στη Μόρα και είχε τρέξει μαζί με κάποιους άλλους Ελληνοκύπριους στρατιώτες. Αργότερα τους έπιασαν και τους σκότωσαν στην Αγιά Κεπίρ –ένα κοντινό χωριό– και τους έθαψαν σε ένα πηγάδι. Η Κατερίνα έχει πάρει πίσω τα οστά του αδελφού της, όπως επίσης και οι συγγενείς εκείνων που βρίσκονταν στο πηγάδι, αλλά υπάρχουν ακόμα «αγνοούμενοι» από αυτή την περιοχή.
Το γεγονός ότι βρήκε τα οστά του αδελφού της δεν σταμάτησε την Κατερίνα να ψάχνει και μου είχε πει ότι, όταν άνοιξαν τα οδοφράγματα το 2003, είχε πάει στην περιοχή και είχε συναντήσει έναν βοσκό από τη Μόρα που ήξερε πού βρισκόταν το φορτηγό του Φασσιά. Το φορτηγό του Φασσιά είχε πυρομαχικά, κι έτσι, όταν κτυπήθηκε, όλα τα πυρομαχικά εξερράγησαν και αυτοί που δεν κατάφεραν να βγουν από το φορτηγό πέθαναν.
Ήταν ένα ακαλλιέργητο χωράφι – η Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων δεν είχε κάνει ποτέ εκσκαφές εδώ. Μια πολύ κρύα μέρα του Ιανουαρίου του 2016 είχαμε πάει για να συναντήσουμε τον βοσκό που είχα βρει μετά την πληροφορία της Κατερίνας Αντωνά. Κατ’ ακρίβεια, ήταν ο πατέρας ενός από τους αναγνώστες μου και είχε δείξει όλους τους πιθανούς τόπους ταφής σε αυτή την περιοχή και τώρα τους απαριθμούσε στους λειτουργούς της ΔΕΑ – με τη βοήθειά τους είχαν βρει 12 «αγνοουμένους» από την περιοχή της Μόρας. Είχαμε πάει μαζί με τον Ξενοφώντα Καλλή, βοηθό του Ελληνοκύπριου μέλους της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, και έναν Τουρκοκύπριο αρχαιολόγο και έναν Τουρκοκύπριο ερευνητή.
Πέρασαν τέσσερις – πέντε μήνες και μετά η ΔΕΑ άρχισε εκσκαφές στο χωράφι. Επισκεφθήκαμε δύο φορές την περιοχή μαζί με τους λειτουργούς της ΔΕΑ και είδαμε ότι το χωράφι ήταν γεμάτο με υπολείμματα πυρομαχικών. Κάποια στιγμή άρχισαν να χρησιμοποιούν ανιχνευτή μετάλλων, ενώ έμπειρο προσωπικό της ΟΥΝΦΙΚΥΠ πήγε και ήλεγξε και διασφάλισε στους αρχαιολόγους ότι δεν θα υπήρχαν βόμβες που δεν εξερράγησαν.
Και τον Ιούνιο του 2016, βρήκαν τα οστά τεσσάρων Ελληνοκυπρίων στο χωράφι που τους είχαμε δείξει. Θέλω να ευχαριστήσω την Κατερίνα Αντωνά, που ξεκίνησε τη διαδικασία αυτή και μου έδωσε την πληροφορία για να βρω τον μάρτυρα, θέλω να ευχαριστήσω τον μάρτυρα –τον βοσκό– που ήρθε και μας βοήθησε, θέλω να ευχαριστήσω τον γιο του –τον αναγνώστη μου– που έφερε τον πατέρα του εδώ σε αυτό το χωράφι, και θέλω να ευχαριστήσω τη ΔΕΑ, που άρχισε να σκάβει εδώ, κάτι που δεν είχαν πράξει ποτέ πριν. Είχαν σκάψει τα χωράφια αριστερά και δεξιά από το χωράφι αυτό, αλλά ποτέ δεν άγγιξαν αυτό το συγκεκριμένο. Είμαι τόσο χαρούμενη που τέσσερις ακόμα οικογένειες θα βρουν επιτέλους λίγη ειρήνη μέσα από την κοινή μας προσπάθεια στη Μόρα.
Όταν επισκέφτηκα την περιοχή στις 25 Μαΐου 2016, διευθέτησα ώστε ο κύριος Καλλής και ο κύριος Okan από τη ΔΕΑ να συναντήσουν έναν μάρτυρα που μας έδειξε το σημείο όπου κάτω από τον δρόμο, κοντά στο χωράφι αυτό, μπορεί να υπάρχει τόπος ταφής κάποιων ακόμα «αγνοουμένων».
Ένας άλλος αναγνώστης μου που μας βοηθά στην περιοχή Αγίου Ιλαρίωνα είχε βρει κάποιον που του είχε δείξει την τοποθεσία. «Εκεί που υπάρχει πιθανός τόπος ταφής», του είχε πει, «η άσφαλτος έχει φθαρεί – μπορείς να το δεις με τα μάτια σου. Όταν φτιάχναμε την άσφαλτο, είχαμε βρει εδώ ανθρώπινα οστά και είχαμε βάλει πάνω τους την άσφαλτο. Σπρώξαμε κάποια οστά στο πλάι προς το χαντάκι.» Έτσι ο αναγνώστης μου πήγε και συνάντησε το άτομο αυτό που είχε εργαστεί στην ασφαλτόστρωση του δρόμου αυτού και του είχε δείξει το σημείο όπου είχε φθαρεί η άσφαλτος.
Ο αναγνώστης μου λοιπόν έδειξε το σημείο αυτό στον Ξενοφώντα Καλλή και τον Okan Oktay από την επιτροπή. Και πάλι, η Κατερίνα Αντωνά, πριν από χρόνια, είχε τις πληροφορίες για κάποια άτομα που είχαν θαφτεί κάτω από τον δρόμο και το είχε πει στους τότε λειτουργούς.
Υπήρχαν πολλές ιστορίες για την περιοχή αυτή για τις οποίες είχαμε γράψει πριν από χρόνια. Οι άνθρωποι θυμούνταν και είχαμε έναν μάρτυρα που μας έδειξε την περιοχή αυτή πριν από χρόνια, τον πιθανό τόπο ταφής κάποιων Ελληνοκυπρίων «αγνοουμένων». Έγιναν εκσκαφές στα αριστερά και τα δεξιά της ασφάλτου, αλλά όχι πάνω στην άσφαλτο. Είχαν βρει κάποια ανθρώπινα οστά στην άκρη, αλλά δεν μπορούσαν να εξακριβώσουν αν ήταν «παλιά» ή «καινούργια», έτσι τα έστειλαν στο εργαστήρι για εξετάσεις.
Όμως, τώρα έχουμε μιαν άλλη ευκαιρία, αφού έχουμε νέες πληροφορίες για την άσφαλτο. Κατ’ ακρίβεια, είναι αρκετά εύκολο να σταματήσει η κυκλοφορία εδώ και να γίνουν οι εκσκαφές. Διότι υπάρχει ένας άλλος δρόμος που συνδέει την Τύμπου και την Αφάνεια – ο παλιός ασφαλτόδρομος υφίσταται και είναι λίγα μέτρα πιο πάνω, κι έτσι τα αυτοκίνητα μπορούν να χρησιμοποιούν τον άλλο δρόμο. Αυτό είναι που πρόσεξε ο Καλλής, και το λέει στον Okan Oktay: όταν τελειώσουν από το χωράφι που είχαμε δείξει στη Μόρα, μπορούν εύκολα να διευθετήσουν ώστε να παρακαμφθεί η κυκλοφορία από τον ασφαλτόδρομο και να γίνεται από αυτόν τον παλιό δρόμο και να σκάψουν κάτω από τον δρόμο.
Τηλεφωνώ σε έναν άλλο αναγνώστη που υποσχέθηκε να μου δείξει ένα μέρος στο Καζάφανι. Εφόσον είναι από τη Μελούσια, ξέρει πολλά για το τι συνέβηκε στην Αγιά Κεπίρ. «Ξέρεις, υπάρχουν 14 άτομα στο πηγάδια στην Αγιά, αλλά πρέπει να υπάρχουν και άλλοι θαμμένοι κάπου αλλού στην Αγιά» λέει. «Γιατί το λες αυτό;»
«Διότι μου είχαν πει ότι είχαν σκοτώσει 19 Ελληνοκύπριους στρατιώτες. Και ακόμα, ένας Τούρκος αξιωματικός τους είχε δώσει τα νεκρά σώματα 3 ακόμα Ελληνοκυπρίων στρατιωτών. Έτσι, το σύνολο είναι 22. Αφού βρήκαν μόνο 14, σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχουν ακόμα 8 θαμμένοι κάπου στην Αγιά. Αλλά πολλοί από τους φίλους μου από την Αγιά έχουν πεθάνει. Ακόμα και το άτομο που μου είχε δείξει το σημείο του πηγαδιού έχει πεθάνει. Θα δω τι μπορώ να κάνω» λέει.
Προηγουμένως, μας είχε δείξει μια περιοχή όπου είχαν θάψει κάποιους «αγνοουμένους» σε ένα χαντάκι. Το μέρος αυτό ήταν έξω από την Αγία Κεπίρ. Όμως δεν έχουν γίνει εκσκαφές ακόμα εκεί.
Ο Καλλής διαβουλεύεται με τους αρχαιολόγους στη διάρκεια των εκσκαφών στη Μόρα.
«Ξέρεις, στις 14 Αυγούστου 1974 είχε έρθει μια διαταγή να εκκενωθούν τα τουρκοκυπριακά χωριά της περιοχής, η Αγιά, η Μελούσια κ.ά. Όμως, είχαν πιάσει αιχμάλωτους αυτούς τους 19 Ελληνοκυπρίους. Όταν τους διέταξαν να φύγουν, ήθελαν να μάθουν τι θα έκαναν με τους αιχμαλώτους. Από ό,τι κατάλαβα από αυτά που μου είπαν οι φίλοι μου, τους δόθηκε άνωθεν διαταγή να τους σκοτώσουν. Έτσι έγινε.»
Είχαν διαταγές να φύγουν, αλλά άκουσα ότι ποτέ δεν έφυγαν. Έτσι πρέπει να κάνω περισσότερες έρευνες στην Αγιά.
«Θυμάσαι το μέρος που σου έδειξα, το χαντάκι;»
«Ναι.»
«Εκεί γύρω έγινε μάχη. Είχαν σκοτωθεί κάποιοι Ελληνοκύπριοι που ήρθαν από την Αθηένου. Αργότερα η ΟΥΝΦΙΚΥΠ ήρθε στην περιοχή αυτή.»
Οι αγαπημένοι, αξιαγάπητοι αναγνώστες μου, πάντοτε προσπαθούν να βοηθήσουν με καλή πίστη, με καθαρή καρδιά. Πάντοτε λέγοντάς μας την αλήθεια, έτσι όπως την άκουσαν, έτσι όπως τη γνωρίζουν. Αφήνουν τη δουλειά τους, έρχονται να μας συναντήσουν, να μας δείξουν αυτά που ξέρουν, να μοιραστούν μαζί μας αυτά που άκουσαν ή αυτά στα οποία υπήρξαν μάρτυρες.
Προσπαθούμε να καθαρίσουμε τη βρομιά του τελευταίου μισού αιώνα. Και υπάρχει πολλή βρομιά. Στα χωράφια, στα πηγάδια, στα χαντάκια, κάτω από την άσφαλτο. Το άσχημο, σημαδεμένο πρόσωπο της χώρας μας μας κοιτάζει επίμονα και μας περιμένει να το καθαρίσουμε. Να το καθαρίσουμε, έτσι ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε μια νέα αρχή.
Πηγή: http://politis.com.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Oσα δημοσιεύματα δεν έχουν την υπογραφή μας αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι την δική μας.Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις,, ή απειλές.