«Η ομοσπονδία περιέχει την ίδια εγγενή αστάθεια με την επιστροφή στο καθεστώς της Ζυρίχης-Λονδίνου και δεν θα ήταν πιο λειτουργική μακροπρόθεσμα», εκτιμούσαν οι Αμερικανοί
«Η Ομοσπονδία θα δώσει στους Τούρκους μια 'top-to-bottom' αυτονομία στην οποία έχουν επιμείνει από το 1968, οπότε ξεκίνησαν οι διακοινοτικές συνομιλίες», αναφέρει ο Χάρτμαν στον Κίσινγκερ
«Η προτίμηση των Ε/κ για Ένωση και η επιθυμία των Τ/κ για περισσότερη αυτονομία δημιουργεί έντονη προοπτική για μελλοντικές διαμάχες»
«Τρία μοντέλα από την άποψη των συμφερόντων και στόχων των ΗΠΑ πρότεινε Ειδική Ομάδα στον Κίσινγκερ»
«Η πλειοψηφία των Ελλήνων Κυπρίων θα μπορούσαν ίσως να δεχτούν μια ομοσπονδιακή λύση, αν δεν περιλαμβάνει μια τεράστια τουρκική στρατιωτική παρουσία»
Όσοι κατά καιρούς εκφράζουν την ανησυχία και τον προβληματισμό τους για τα ζητήματα ασφάλειας και σταθερότητας, που ενδεχομένως να δημιουργηθούν μετά από μια λύση τύπου Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας στην Κύπρο, αντιμετωπίζονται από τους υπέρμαχους της λύσης ως ακραίοι, αντιδραστικοί, λυσιφοβικοί κτλ. Εντούτοις, οι εύλογες αυτές ανησυχίες μεγάλης μερίδας του πληθυσμού δεν αποτελούν φαντασιακή νεύρωση που εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια, αλλά διαπιστώσεις ακόμη και των ίδιων των Αμερικανών από τις πρώτες κιόλας μέρες της τουρκικής εισβολής. Για το θέμα αυτό, ήταν πολύ καλά ενημερωμένος και ο ίδιος ο προαγωγός της ομοσπονδιακής λύσης όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, ο Χένρι Κίσινγκερ, που εκτελούσε τότε χρέη Υπουργού Εξωτερικών.
«Η Ομοσπονδία θα δώσει στους Τούρκους μια 'top-to-bottom' αυτονομία στην οποία έχουν επιμείνει από το 1968, οπότε ξεκίνησαν οι διακοινοτικές συνομιλίες», αναφέρει ο Χάρτμαν στον Κίσινγκερ
«Η προτίμηση των Ε/κ για Ένωση και η επιθυμία των Τ/κ για περισσότερη αυτονομία δημιουργεί έντονη προοπτική για μελλοντικές διαμάχες»
«Τρία μοντέλα από την άποψη των συμφερόντων και στόχων των ΗΠΑ πρότεινε Ειδική Ομάδα στον Κίσινγκερ»
«Η πλειοψηφία των Ελλήνων Κυπρίων θα μπορούσαν ίσως να δεχτούν μια ομοσπονδιακή λύση, αν δεν περιλαμβάνει μια τεράστια τουρκική στρατιωτική παρουσία»
Όσοι κατά καιρούς εκφράζουν την ανησυχία και τον προβληματισμό τους για τα ζητήματα ασφάλειας και σταθερότητας, που ενδεχομένως να δημιουργηθούν μετά από μια λύση τύπου Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας στην Κύπρο, αντιμετωπίζονται από τους υπέρμαχους της λύσης ως ακραίοι, αντιδραστικοί, λυσιφοβικοί κτλ. Εντούτοις, οι εύλογες αυτές ανησυχίες μεγάλης μερίδας του πληθυσμού δεν αποτελούν φαντασιακή νεύρωση που εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια, αλλά διαπιστώσεις ακόμη και των ίδιων των Αμερικανών από τις πρώτες κιόλας μέρες της τουρκικής εισβολής. Για το θέμα αυτό, ήταν πολύ καλά ενημερωμένος και ο ίδιος ο προαγωγός της ομοσπονδιακής λύσης όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, ο Χένρι Κίσινγκερ, που εκτελούσε τότε χρέη Υπουργού Εξωτερικών.
Στο παρόν άρθρο παραθέτουμε δύο γνωμοδοτήσεις που λάμβανε ο κ. Κίσινγκερ, αρχικά από τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών για ευρωπαϊκά θέματα Άρθουρ Χάρτμαν και μια δεύτερη από ειδική Ομάδα Εργασίας που εργαζόταν στην Κύπρο, παρέχοντας γνωμοδοτήσεις σε τρία πιθανά σενάρια λύσης. Τα συγκεκριμένα διπλωματικά έγγραφα των ΗΠΑ αφορούν την Κύπρο για την περίοδο 1969-1976 και αποχαρακτηρίστηκαν πριν από μερικά χρόνια.
Ανεξαρτησία με βάση τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου
Στο πρώτο υπόμνημα προς Κίσινγκερ, ημερομηνίας 22 Ιουλίου 1974, δύο μέρες μετά την τουρκική εισβολή, ο Χάρτμαν, αφού εξηγεί αρχικά τα μειονεκτήματα της Διπλής Ένωσης σε συνάρτηση με τον σοβιετικό παράγοντα, παραθέτει δυο ακόμη σενάρια. Πρώτον, την επιστροφή στις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και κατά δεύτερο λόγο την Ομοσπονδία. Όσον αφορά το πρώτο σενάριο σημειώνεται: «Οι Τούρκοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τον έλεγχό τους από το έδαφος της Κύπρου, προκειμένου να απαιτήσουν την επιστροφή σε κάποιες ή όλες τις ρυθμίσεις που επηρεάζουν την τοπική αυτονομία που συμφωνήθηκαν το 1960, αλλά δεν είχαν εφαρμοστεί πλήρως, ακόμη και πριν από τις συγκρούσεις του 1963.
Ανεξαρτησία με βάση τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου
Στο πρώτο υπόμνημα προς Κίσινγκερ, ημερομηνίας 22 Ιουλίου 1974, δύο μέρες μετά την τουρκική εισβολή, ο Χάρτμαν, αφού εξηγεί αρχικά τα μειονεκτήματα της Διπλής Ένωσης σε συνάρτηση με τον σοβιετικό παράγοντα, παραθέτει δυο ακόμη σενάρια. Πρώτον, την επιστροφή στις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και κατά δεύτερο λόγο την Ομοσπονδία. Όσον αφορά το πρώτο σενάριο σημειώνεται: «Οι Τούρκοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τον έλεγχό τους από το έδαφος της Κύπρου, προκειμένου να απαιτήσουν την επιστροφή σε κάποιες ή όλες τις ρυθμίσεις που επηρεάζουν την τοπική αυτονομία που συμφωνήθηκαν το 1960, αλλά δεν είχαν εφαρμοστεί πλήρως, ακόμη και πριν από τις συγκρούσεις του 1963.
Η απαίτηση αυτή θα ενισχύσει την τουρκική θέση για το ότι η παρέμβαση (εισβολή) τους ήταν αυστηρώς σύμφωνη με τη Συνθήκη Εγγυήσεως και είχε ως αποκλειστικό στόχο την επιστροφή στη συνταγματική τάξη. Θα έχει (η ανεξαρτησία) την τάση να εκτονώσει τις δυσμενείς διεθνείς αντιδράσεις για την τουρκική στρατιωτική επέμβαση, και θα πρέπει να γίνει πιο αποδεκτή από τους Σοβιετικούς, δεδομένου ότι η Κύπρος θα διατηρήσει την ανεξαρτησία της.
Οπισθοδρόμηση σε αυτό το αποτέλεσμα (ανεξαρτησία) περιλαμβάνει την εγγενή αστάθεια και τη θεμελιώδη μη λειτουργικότητα του καθεστώτος του 1960. Η προσπάθεια για επιστροφή στις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, μια βασική τουρκική ελπίδα μετά την «αποχώρησή» τους (από την Κυπριακή Δημοκρατία), θα ωθήσει την κυπριακή διένεξη προς τα πίσω, στις ασταθείς συνθήκες του 1963-1967. Αν το καθεστώς του 1960 δεν μπόρεσε να λειτουργήσει κατά τη διάρκεια των πιο ευτυχισμένων καιρών στα δυο πρώτα έτη μετά την ανεξαρτησία, πώς θα μπορούσαν οι Τούρκοι να επιστρέψουν πίσω στον χρόνο μετά την εισβολή τους στο νησί;
Οπισθοδρόμηση σε αυτό το αποτέλεσμα (ανεξαρτησία) περιλαμβάνει την εγγενή αστάθεια και τη θεμελιώδη μη λειτουργικότητα του καθεστώτος του 1960. Η προσπάθεια για επιστροφή στις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, μια βασική τουρκική ελπίδα μετά την «αποχώρησή» τους (από την Κυπριακή Δημοκρατία), θα ωθήσει την κυπριακή διένεξη προς τα πίσω, στις ασταθείς συνθήκες του 1963-1967. Αν το καθεστώς του 1960 δεν μπόρεσε να λειτουργήσει κατά τη διάρκεια των πιο ευτυχισμένων καιρών στα δυο πρώτα έτη μετά την ανεξαρτησία, πώς θα μπορούσαν οι Τούρκοι να επιστρέψουν πίσω στον χρόνο μετά την εισβολή τους στο νησί;
Επιπλέον, ακόμη και αν παραιτήθηκε ο Μακάριος ως Πρόεδρος και οι Τούρκοι συμφώνησαν να αποδεχθούν στη θέση του τον Κληρίδη, ο Κληρίδης δεν είναι μια ισχυρή προσωπικότητα που θα μπορούσε να συνυπολογιστεί, προκειμένου να σβήσει την τουρκική δίψα για το είδος τού κράτους εν κράτει που θα προκύψει από την εφαρμογή των συμφωνιών του 1960. Η αστάθεια του νησιού υπό τον Κληρίδη, θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για επιστροφή του Μακαρίου ως αναθεωρημένου αριστερού ομήρου».
Ανεξάρτητη Ομοσπονδιακή Κύπρος
Ακολούθως ο Χάρτμαν καταθέτει τις απόψεις του για μια ομοσπονδιακή λύση. «Βασικό χαρακτηριστικό θα είναι μια σημαντική τοπική αυτονομία για τις δύο κοινότητες. Ενώ είναι λιγότερο επωφελής για τους Τούρκους από την επιστροφή τους στις τοπικές διατάξεις της αυτονομίας των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου, θα αντανακλούσε την ώθηση της τουρκικής θέσης μετά από έξι χρόνια άγονων διαπραγματεύσεων, καθώς και των ομοσπονδιακών προτάσεων που προωθούσαν οι Τούρκοι στις αρχές του 1965. Υπάρχουν πολλά προηγούμενα μοντέλα για τις ομοσπονδιακές λύσεις σε κοινοτικά προβλήματα, και η εφαρμογή τους στην Κύπρο θα είναι λιγότερο ακραία από τη διπλή ένωση και θα ακουγόταν πιο ρεαλιστική από την επιστροφή στις ανεφάρμοστες συμφωνίες του 1960. Η Ομοσπονδία θα δώσει στους Τούρκους μια 'top-to-bottom' αυτονομία, στην οποία έχουν επιμείνει από το 1968, οπότε ξεκίνησαν οι διακοινοτικές συνομιλίες».
«Από την άλλη», συνεχίζει, «ένα ομοσπονδιακό πλαίσιο για μια κατάσταση που αποτελείται από πολύ ανόμοια τμήματα δεν αποτελεί διαβεβαίωση για απουσία εντάσεων. Αν αυτά τα ανόμοια μέρη συνδέονταν μέσω μιας κοινοπολιτειακής διευθέτησης από δύο άλλα κράτη, το πρόβλημα της λειτουργικότητας θα γίνει ιδιαίτερα οξύ. Μια ομοσπονδιακή λύση θα μπορούσε να μετριάσει τη σύγκρουση στην Κύπρο, συνδυάζοντας στοιχεία από τις συμφωνίες του 1960 και των τροποποιήσεων των εν λόγω ρυθμίσεων, που έχουν προκύψει από τις διακοινοτικές συνομιλίες κατά τα τελευταία χρόνια. Η Τουρκία θα μπορούσε στη συνέχεια να είναι σε θέση να διαβεβαιώσει τους Κύπριους συμπατριώτες της για πιο ουσιαστική προστασία.
Ανεξάρτητη Ομοσπονδιακή Κύπρος
Ακολούθως ο Χάρτμαν καταθέτει τις απόψεις του για μια ομοσπονδιακή λύση. «Βασικό χαρακτηριστικό θα είναι μια σημαντική τοπική αυτονομία για τις δύο κοινότητες. Ενώ είναι λιγότερο επωφελής για τους Τούρκους από την επιστροφή τους στις τοπικές διατάξεις της αυτονομίας των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου, θα αντανακλούσε την ώθηση της τουρκικής θέσης μετά από έξι χρόνια άγονων διαπραγματεύσεων, καθώς και των ομοσπονδιακών προτάσεων που προωθούσαν οι Τούρκοι στις αρχές του 1965. Υπάρχουν πολλά προηγούμενα μοντέλα για τις ομοσπονδιακές λύσεις σε κοινοτικά προβλήματα, και η εφαρμογή τους στην Κύπρο θα είναι λιγότερο ακραία από τη διπλή ένωση και θα ακουγόταν πιο ρεαλιστική από την επιστροφή στις ανεφάρμοστες συμφωνίες του 1960. Η Ομοσπονδία θα δώσει στους Τούρκους μια 'top-to-bottom' αυτονομία, στην οποία έχουν επιμείνει από το 1968, οπότε ξεκίνησαν οι διακοινοτικές συνομιλίες».
«Από την άλλη», συνεχίζει, «ένα ομοσπονδιακό πλαίσιο για μια κατάσταση που αποτελείται από πολύ ανόμοια τμήματα δεν αποτελεί διαβεβαίωση για απουσία εντάσεων. Αν αυτά τα ανόμοια μέρη συνδέονταν μέσω μιας κοινοπολιτειακής διευθέτησης από δύο άλλα κράτη, το πρόβλημα της λειτουργικότητας θα γίνει ιδιαίτερα οξύ. Μια ομοσπονδιακή λύση θα μπορούσε να μετριάσει τη σύγκρουση στην Κύπρο, συνδυάζοντας στοιχεία από τις συμφωνίες του 1960 και των τροποποιήσεων των εν λόγω ρυθμίσεων, που έχουν προκύψει από τις διακοινοτικές συνομιλίες κατά τα τελευταία χρόνια. Η Τουρκία θα μπορούσε στη συνέχεια να είναι σε θέση να διαβεβαιώσει τους Κύπριους συμπατριώτες της για πιο ουσιαστική προστασία.
Όμως, η ένταση μεταξύ της ελληνικής προτίμησης για την Ένωση και της τουρκικής επιθυμίας για μέγιστη κοινοτική αυτονομία, θα δημιουργήσει μια μόνιμη προοπτική για κοινοτικές διαμάχες. Ανεξάρτητα με όποιες υποσχέσεις και εγγυήσεις κατάφεραν οι Τούρκοι εισβολείς να αποσπάσουν από τους Έλληνες, και οι δύο πλευρές θα προσπαθήσουν να στρέψουν την ομοσπονδιακή λύση σύμφωνα με τις δικές τους επιθυμίες. Επομένως, ο ομοσπονδοποίηση περιέχει την ίδια εγγενή αστάθεια με την επιστροφή στο καθεστώς του Λονδίνου-Ζυρίχης και δεν θα ήταν πιο λειτουργική μακροπρόθεσμα. Ενώ θα ήταν πολύ πιο αποδεκτή στους Σοβιετικούς από τη διπλή ένωση, ούτε η ομοσπονδία ούτε η επιστροφή στο 1960 θα ικανοποιήσει μια βασική δοκιμή σταθερής πρακτικότητας».
Ενημέρωση Ομάδας Εργασίας
Μια βδομάδα σχεδόν μετά, στις 28 Ιουλίου 1974, μια Ομάδα Εργασίας (Task Force) από την Κύπρο απέστειλε ενημερωτικό σημείωμα προς τον Κίσινγκερ, παραθέτοντάς του τα αναλυτικά σενάρια για μια ενδεχόμενη λύση στο κυπριακό πρόβλημα. Συγκεκριμένα, μετά από ανάλυση της κατάστασης επί του εδάφους, σημειώνεται πως «όπως και οι ηπειρωτικοί Έλληνες, έτσι και η πλειοψηφία των Ελλήνων Κυπρίων θα μπορούσαν ίσως να δεχτούν μια ομοσπονδιακή λύση, αν δεν περιλαμβάνει μια τεράστια τουρκική στρατιωτική παρουσία ή οποιοδήποτε άλλο είδος τουρκικής ετεροδικίας». Όσον αφορά τα πιθανά σενάρια σημειώνεται:
«A. Μια Ανεξάρτητη Κύπρος με Ειδικού Καθεστώτος (Extraterritorial) τουρκική περιοχή-ες θα διαθέτει:
· -Μια Ανεξάρτητη και Κυρίαρχη Κύπρο με εξαίρεση τον τουρκικό Τομέα-είς.
· Αναγνωρισμένο ή de facto τουρκικό έλεγχο του τριγώνου Λευκωσίας-Κερύνειας.
· Διατήρηση εκ μέρους της Τουρκίας ενός μεγάλου αριθμού χερσαίων στρατιωτικών δυνάμεων του θυλάκου της Κερύνειας.
· Κάποια ελευθερία κινήσεων.
Β. Διαχωρισμός (partition), που θα περιλαμβάνει:
· Την αναγνώριση της τουρκικής κυριαρχίας επί του θυλάκου της Κερύνειας ή κάποιας άλλης περιοχής.
· Την ανακήρυξη, ίσως μετά από ένα δημοψήφισμα, της ένωσης της υπόλοιπης Κύπρου με την Ελλάδα.
· Την προαιρετική μεταφορά των Τουρκοκυπρίων στον τουρκικό θύλακο και την αποχώρηση των Ελλήνων Κυπρίων.
Γ. Η Ομοσπονδία και η αποστρατιωτικοποίηση θα περιλαμβάνει:
· Μιαν ανεξάρτητη και κυρίαρχη Κύπρο.
· Τη δημιουργία δύο κοινοτικών δομών, μία ελληνική και μια τουρκική, αυτόνομων σε τοπικό επίπεδο και συγχωνευμένων σε εθνικό.
· Σταδιακή μείωση, υπό την εποπτεία των Ηνωμένων Εθνών, των ελληνικών και τουρκικών δυνάμεων, με τη συμβολική παρουσία μερικών εκατοντάδων από κάθε πλευρά.
· Αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου χωρίς τοπικούς στρατούς».
Βιωσιμότητα μοντέλων
Αναλύοντας στη συνέχεια τη βιωσιμότητα των τριών μοντέλων ξεχωριστά, «από την άποψη των συμφερόντων και στόχων των ΗΠΑ», όπως επί λέξει σημειώνεται, η Ομάδα Εργασίας παραθέτει προς τον κ. Κίσινγκερ τις ακόλουθες παρατηρήσεις: «Το Μοντέλο Α’ θα είναι ασταθές και γρήγορα να εξελιχθεί στο Μοντέλο Β’. Το μοντέλο αυτό εμπεριέχει επίσης τον κίνδυνο νέων συγκρούσεων, αν οι Τούρκοι αποφασίσουν την επέκταση του θυλάκου της Κερύνειας, ή αν η Ελλάδα επιχειρήσει να εισάγει στρατεύματα στο νησί. Αν απαιτηθεί από τους Έλληνες Κυπρίους να παραχωρήσουν σημαντικό έδαφος στην Τουρκία, θα έχουν ελάχιστα κίνητρα να εγκαταλείψουν τον ιστορικό στόχο της Ένωσης για ένα ανεξάρτητο κράτος, και η Ελλάδα δεν θα είναι ικανή να το αρνηθεί.
Τα μοντέλα A και B έχουν το πλεονέκτημα του διαχωρισμού της ελληνικής και της τουρκικής κοινότητας, αλλά το μειονέκτημα δημιουργίας ενός ακόμη μετώπου. Το Μοντέλο Β θα μπορούσε πιθανότατα να περιλαμβάνει την ενδεχόμενη μεταφορά ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Κύπρο, για εξισορρόπηση των τουρκικών δυνάμεων που ήδη βρίσκονται εκεί».
Καταληκτικές παρατηρήσεις
«Το Μοντέλο Α», καταλήγει η αναφορά, «είναι εγγενώς ασταθές και ως εκ τούτου είναι το λιγότερο προτιμητέο μοντέλο από την άποψη των ΗΠΑ. Το Μοντέλο Β (διαχωρισμός) είναι μάλλον απαράδεκτο για τους Έλληνες και θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερες και όχι λιγότερες αντιπαραθέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Το Τρίτο Μοντέλο (ομοσπονδία-αποστρατιωτικοποίηση) αποτελεί ένα δυνητικά σοβαρό πολιτικό πρόβλημα. Ακόμα και αν η Ελλάδα και η Τουρκία συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο ομοσπονδίας, οι Έλληνες Κύπριοι θα μπορούσαν να συμπεράνουν ότι η συμφωνία έδωσε πάρα πολύ στους Τούρκους, και έχουν την ικανότητα να διακόψουν την ελληνο-τουρκική συμφωνία. Από την άλλη πλευρά, το Μοντέλο Γ (ομοσπονδία) προωθείται από μόνο του, επειδή θα ελαχιστοποιούσε την ελληνική και την τουρκική παρουσία στο νησί».
Ενημέρωση Ομάδας Εργασίας
Μια βδομάδα σχεδόν μετά, στις 28 Ιουλίου 1974, μια Ομάδα Εργασίας (Task Force) από την Κύπρο απέστειλε ενημερωτικό σημείωμα προς τον Κίσινγκερ, παραθέτοντάς του τα αναλυτικά σενάρια για μια ενδεχόμενη λύση στο κυπριακό πρόβλημα. Συγκεκριμένα, μετά από ανάλυση της κατάστασης επί του εδάφους, σημειώνεται πως «όπως και οι ηπειρωτικοί Έλληνες, έτσι και η πλειοψηφία των Ελλήνων Κυπρίων θα μπορούσαν ίσως να δεχτούν μια ομοσπονδιακή λύση, αν δεν περιλαμβάνει μια τεράστια τουρκική στρατιωτική παρουσία ή οποιοδήποτε άλλο είδος τουρκικής ετεροδικίας». Όσον αφορά τα πιθανά σενάρια σημειώνεται:
«A. Μια Ανεξάρτητη Κύπρος με Ειδικού Καθεστώτος (Extraterritorial) τουρκική περιοχή-ες θα διαθέτει:
· -Μια Ανεξάρτητη και Κυρίαρχη Κύπρο με εξαίρεση τον τουρκικό Τομέα-είς.
· Αναγνωρισμένο ή de facto τουρκικό έλεγχο του τριγώνου Λευκωσίας-Κερύνειας.
· Διατήρηση εκ μέρους της Τουρκίας ενός μεγάλου αριθμού χερσαίων στρατιωτικών δυνάμεων του θυλάκου της Κερύνειας.
· Κάποια ελευθερία κινήσεων.
Β. Διαχωρισμός (partition), που θα περιλαμβάνει:
· Την αναγνώριση της τουρκικής κυριαρχίας επί του θυλάκου της Κερύνειας ή κάποιας άλλης περιοχής.
· Την ανακήρυξη, ίσως μετά από ένα δημοψήφισμα, της ένωσης της υπόλοιπης Κύπρου με την Ελλάδα.
· Την προαιρετική μεταφορά των Τουρκοκυπρίων στον τουρκικό θύλακο και την αποχώρηση των Ελλήνων Κυπρίων.
Γ. Η Ομοσπονδία και η αποστρατιωτικοποίηση θα περιλαμβάνει:
· Μιαν ανεξάρτητη και κυρίαρχη Κύπρο.
· Τη δημιουργία δύο κοινοτικών δομών, μία ελληνική και μια τουρκική, αυτόνομων σε τοπικό επίπεδο και συγχωνευμένων σε εθνικό.
· Σταδιακή μείωση, υπό την εποπτεία των Ηνωμένων Εθνών, των ελληνικών και τουρκικών δυνάμεων, με τη συμβολική παρουσία μερικών εκατοντάδων από κάθε πλευρά.
· Αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου χωρίς τοπικούς στρατούς».
Βιωσιμότητα μοντέλων
Αναλύοντας στη συνέχεια τη βιωσιμότητα των τριών μοντέλων ξεχωριστά, «από την άποψη των συμφερόντων και στόχων των ΗΠΑ», όπως επί λέξει σημειώνεται, η Ομάδα Εργασίας παραθέτει προς τον κ. Κίσινγκερ τις ακόλουθες παρατηρήσεις: «Το Μοντέλο Α’ θα είναι ασταθές και γρήγορα να εξελιχθεί στο Μοντέλο Β’. Το μοντέλο αυτό εμπεριέχει επίσης τον κίνδυνο νέων συγκρούσεων, αν οι Τούρκοι αποφασίσουν την επέκταση του θυλάκου της Κερύνειας, ή αν η Ελλάδα επιχειρήσει να εισάγει στρατεύματα στο νησί. Αν απαιτηθεί από τους Έλληνες Κυπρίους να παραχωρήσουν σημαντικό έδαφος στην Τουρκία, θα έχουν ελάχιστα κίνητρα να εγκαταλείψουν τον ιστορικό στόχο της Ένωσης για ένα ανεξάρτητο κράτος, και η Ελλάδα δεν θα είναι ικανή να το αρνηθεί.
Τα μοντέλα A και B έχουν το πλεονέκτημα του διαχωρισμού της ελληνικής και της τουρκικής κοινότητας, αλλά το μειονέκτημα δημιουργίας ενός ακόμη μετώπου. Το Μοντέλο Β θα μπορούσε πιθανότατα να περιλαμβάνει την ενδεχόμενη μεταφορά ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Κύπρο, για εξισορρόπηση των τουρκικών δυνάμεων που ήδη βρίσκονται εκεί».
Καταληκτικές παρατηρήσεις
«Το Μοντέλο Α», καταλήγει η αναφορά, «είναι εγγενώς ασταθές και ως εκ τούτου είναι το λιγότερο προτιμητέο μοντέλο από την άποψη των ΗΠΑ. Το Μοντέλο Β (διαχωρισμός) είναι μάλλον απαράδεκτο για τους Έλληνες και θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερες και όχι λιγότερες αντιπαραθέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Το Τρίτο Μοντέλο (ομοσπονδία-αποστρατιωτικοποίηση) αποτελεί ένα δυνητικά σοβαρό πολιτικό πρόβλημα. Ακόμα και αν η Ελλάδα και η Τουρκία συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο ομοσπονδίας, οι Έλληνες Κύπριοι θα μπορούσαν να συμπεράνουν ότι η συμφωνία έδωσε πάρα πολύ στους Τούρκους, και έχουν την ικανότητα να διακόψουν την ελληνο-τουρκική συμφωνία. Από την άλλη πλευρά, το Μοντέλο Γ (ομοσπονδία) προωθείται από μόνο του, επειδή θα ελαχιστοποιούσε την ελληνική και την τουρκική παρουσία στο νησί».
πηγη:www.sigmalive.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Oσα δημοσιεύματα δεν έχουν την υπογραφή μας αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι την δική μας.Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις,, ή απειλές.