8 και 15 του Μάρτη 1970
Καταχωρήθηκε στις 23/03/2015 από ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
ΗΤΑΝ σε μεγάλη ένταση ο Μακάριος, αλλά και δεν έφευγε λεπτό από το νου του η έγνοια τι ακριβώς να επιδίωκε με την παρουσία του ο συνταγματάρχης.
Τον ήξερε καλά από τις επισκέψεις του στο Προεδρικό για επιθεώρηση του εκεί τιμητικού αποσπάσματος λοκατζήδων, δεν μπορούσε, όμως, να εκτιμήσει επακριβώς τις προθέσεις του. Συνήθως τον έβλεπε με τη στολή και το πιστόλι στη μέση, όμως υπήρχαν και φορές που ήταν με πολιτικά, αλλά κρατούσε πάντα στο χέρι ένα μεγάλο βιβλίο. Πού να’ ξερε, βέβαια, ο Μακάριος πως αυτό ναι, ήταν βιβλίο, αλλά μέσα έκρυβε έναν πιστόλι! Συγκεκριμένα, τα φύλλα του ογκώδους τόμου είχαν ανασκαφεί ειδικά και αφαιρεθεί αριστοτεχνικά και στη μυστική και εκτός κάθε υποψίας καμουφλαρισμένη θήκη που δημιουργείτο, βρισκόταν το όπλο. Κι αυτό γιατί, ο κρυψίνους συνταγματάρχης δεν αποχωριζόταν ποτέ το όπλο του, είτε για σκοπούς δικής του ασφάλειας, είτε για κάτι που είχε στο μυαλό του ή τυχόν θα προέκυπτε.
– Έλα μαζί μου, του είπε ο Μακάριος.
Ο δεσμοφύλακας υπάκουσε και μπήκε με τον Αρχιεπίσκοπο στο ίδιο αυτοκίνητο, στο οποίο έτρεξε ολοπρόθυμα και μπήκε αμέσως και ο Παπαποστόλου. Ο Μακάριος δεν μίλησε γι’ αυτό αφού, μέχρι την ώρα εκείνη, τίποτε δεν γνώριζε για το ρόλο του διοικητή των ΛΟΚ στην εναντίον του απόπειρα. Σε λίγο βρίσκονταν στην Αρχιεπισκοπή, στην είσοδο της οποίας – σύμφωνα με τα όσα είπε στην συνέντευξή του προς τον γράφοντα ο συνταγματάρχης – βρισκόταν και σκούπιζε η Ουρανία Κοκκίνου.
Καταχωρήθηκε στις 23/03/2015 από ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
Ο Παπασποστόλου δίπλα στον Μακάριο, με δυο όπλα!
Τι έγινε κατά το μνημόσυνο Αυξεντίου, στον Μαχαιρά.
Η έκπληξη των συνεργατών Παπαποστόλου στην απόπειρα κατά Μακαρίου, για τη στάση του.
Συλλήψεις και έρευνα στο διαμέρισμα του Πολ. Γιωρκάτζη.
Ο Γιωρκάτζης σε κλοιό.
ΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΟΣ στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας ο Μακάριος και αναλογιζόμενος τη σοβαρότητα της εναντίον του δολοφονικής απόπειρας, με την κατάρριψη του ελικοπτέρου του και τη σοβαρή κατάσταση της υγείας του τραυματισμένου βαριά πιλότου του Ζαχαρία Παπαδογιάννη, μια πρόσθετη έντονη ζάλη τον κατέλαβε, με την απροσδόκητη παρουσία στο Νοσοκομείο του διοικητή των Δυνάμεων Καταδρομών Δημήτρη Παπαποστόλου. Με την επίσημη στολή και το πιστόλι του.ΗΤΑΝ σε μεγάλη ένταση ο Μακάριος, αλλά και δεν έφευγε λεπτό από το νου του η έγνοια τι ακριβώς να επιδίωκε με την παρουσία του ο συνταγματάρχης.
Τον ήξερε καλά από τις επισκέψεις του στο Προεδρικό για επιθεώρηση του εκεί τιμητικού αποσπάσματος λοκατζήδων, δεν μπορούσε, όμως, να εκτιμήσει επακριβώς τις προθέσεις του. Συνήθως τον έβλεπε με τη στολή και το πιστόλι στη μέση, όμως υπήρχαν και φορές που ήταν με πολιτικά, αλλά κρατούσε πάντα στο χέρι ένα μεγάλο βιβλίο. Πού να’ ξερε, βέβαια, ο Μακάριος πως αυτό ναι, ήταν βιβλίο, αλλά μέσα έκρυβε έναν πιστόλι! Συγκεκριμένα, τα φύλλα του ογκώδους τόμου είχαν ανασκαφεί ειδικά και αφαιρεθεί αριστοτεχνικά και στη μυστική και εκτός κάθε υποψίας καμουφλαρισμένη θήκη που δημιουργείτο, βρισκόταν το όπλο. Κι αυτό γιατί, ο κρυψίνους συνταγματάρχης δεν αποχωριζόταν ποτέ το όπλο του, είτε για σκοπούς δικής του ασφάλειας, είτε για κάτι που είχε στο μυαλό του ή τυχόν θα προέκυπτε.
Δεσμοφύλακας γίνεται φρουρός του Μακαρίου
ΜΕΣΑ, λοιπόν, σ’ αυτό το κλίμα ο Μακάριος, παρόλο που ήθελε να είναι κοντά στον τραυματισμένο χειριστή του ελικοπτέρου του, έκρινε ότι θα ήταν καλύτερα γι’ αυτόν να βρεθεί στον τόπο διαμονής του, στην Αρχιεπισκοπή, και να σκεφθεί εκεί, μαζί και με συνεργάτες του, τι θα έκανε με το Μαχαιρά και το μνημόσυνο Αυξεντίου. Έτσι, βγαίνοντας κάποια στιγμή από το δωμάτιο που βρισκόταν, είδε στο διάδρομο κάποιον με όπλο και στολή. Τον ρώτησε «τι είσαι συ;» και η απάντηση που πήρε ήταν πως επρόκειτο για δεσμοφύλακα, ο οποίος βρισκόταν εκεί ως συνοδός κατάδικου, ο οποίος είχε μεταφερθεί από τις Φυλακές στο Νοσοκομείο.– Έλα μαζί μου, του είπε ο Μακάριος.
Ο δεσμοφύλακας υπάκουσε και μπήκε με τον Αρχιεπίσκοπο στο ίδιο αυτοκίνητο, στο οποίο έτρεξε ολοπρόθυμα και μπήκε αμέσως και ο Παπαποστόλου. Ο Μακάριος δεν μίλησε γι’ αυτό αφού, μέχρι την ώρα εκείνη, τίποτε δεν γνώριζε για το ρόλο του διοικητή των ΛΟΚ στην εναντίον του απόπειρα. Σε λίγο βρίσκονταν στην Αρχιεπισκοπή, στην είσοδο της οποίας – σύμφωνα με τα όσα είπε στην συνέντευξή του προς τον γράφοντα ο συνταγματάρχης – βρισκόταν και σκούπιζε η Ουρανία Κοκκίνου.
Μακάριος και Παπαποστόλου μαζί στον Μαχαιρά
ΣΤΟ μέγαρο είχαν φτάσει, στο μεταξύ, και μέλη της φρουράς του Αρχιεπισκόπου, ο αδελφός και οδηγός του Γιακουμής Μούσκος και πολιτικοί παράγοντες. Επικρατούσε ανησυχία και ένταση, όλοι δε έτρεχαν στον Μακάριο για να του εκφράσουν τη χαρά τους για τη διάσωσή του, όμως ο ίδιος παρέμενε σχεδόν αμίλητος και σκυθρωπός. Έπρεπε, χωρίς καθυστέρηση, ν’ αποφασίσει τι θα γινόταν με τον Μαχαιρά. Και το έκαμε σε λίγο. Αφού ήπιαν καφέ μαζί με τον Παπαποστόλου, είπε στον Γιακουμή να ετοιμάσει το προεδρικό αυτοκίνητο για τον Μαχαιρά και το μνημόσυνο Αυξεντίου. Όσοι ήσαν εκεί αντέδρασαν σ’ αυτό, όμως ο Αρχιεπίσκοπος επέμενε. Έτσι σε λίγο ο Μακάριος, έχοντας δίπλα του τον Παπαποστόλου, αναχώρησαν για το Μαχαιρά. Ο συνταγματάρχης, μάλιστα, εκτός από το πιστόλι που ήταν στη μέση του, κρατούσε στα χέρια και αυτόματο όπλο, που πήρε από την Αρχιεπισκοπή. Οι συγκυρίες τον έφεραν να είναι τις ώρες εκείνες ο υπασπιστής και μόνος φρουρός του ρασοφόρου Κυπρίου Προέδρου…
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ του διοικητή των ΛΟΚ κοντά στον Μακάριο δημιούργησε ανησυχία και κάποιους φόβους σε συγγενείς, αλλά και στους άντρες ασφαλείας του Αρχιεπισκόπου. Και όχι αδικαιολόγητα, λόγω των μόνιμα όχι καλών σχέσεων στρατού και κυπριακής εξουσίας. Από το 1964 συγκεκριμένα, όταν δημιουργήθηκε η Εθνική Φρουρά που στελεχωνόταν σχεδόν εξ ολοκλήρου από αξιωματικούς του Ελληνικού στρατού, μέχρι και τις μέρες εκείνες, υπήρχαν συνεχείς εντάσεις μεταξύ Ελλαδιτών αξιωματικών και καθεστώτος Μακαρίου. Ήταν όμως και η συνεχιζόμενη το διάστημα εκείνο δράση της μυστικής Οργάνωσης «Εθνικό Μέτωπο», το οποίο προέβαινε σε ενέργειες που έπλητταν το καθεστώς και που η πλευρά Μακαρίου υποστήριζε ότι είχαν συμμετοχή σ’ αυτό και αξιωματικοί από την Ελλάδα και το βοηθούσαν παντοιοτρόπως. Πράγμα, που δεν ήταν αληθές.
Στυγνά ερωτήματα για Παπαποστόλου
ΤΗΝ ίδια ώρα, από πλευράς όσων κινήθηκαν δυναμικά κατά Μακαρίου, τα ερωτηματικά ήσαν πιεστικά, αλλά και η έκπληξη μεγάλη για τη στάση που τηρούσε ο Παπαποστόλου. Αυτός που ήταν στην ηγετική ομάδα για εξαφάνιση του Μακαρίου από τα γήινα και, μάλιστα, επέβαλε όπως το δυναμικό εγχείρημα εναντίον του γίνει στον αέρα ώστε να πέσει από ψηλά σαν καιόμενη λαμπάδα, αμέσως μετά την αποτυχία του εγχειρήματος, παρουσιαζόταν μακαριακότερος του Μακαρίου! Ήταν συνέχεια δίπλα του και αποτελούσε τη σκιά του. Τι ακριβώς συνέβαινε κανένας από τους πρώην συνεργάτες του δεν μπορούσε να εξηγήσει, όσα δε άκουαν από το ραδιόφωνο την ημέρα εκείνη για τις κινήσεις Παπαποστόλου, του άφηναν άφωνους.
ΤΟΥΣ είχε υποσχεθεί πολλά, αλλά τίποτε από αυτά δεν έγινε. Το πρώτο ήταν ότι ο στρατός – η Εθνική Φρουρά – θα μάζευε τα όπλα από τους δυο χώρους ενέδρας. Αυτό δεν έγινε και, τελικά, τους τέσσερις που καταδικάστηκαν για την κατά Μακαρίου απόπειρα, το σημαντικό που τους βάραινε ήταν τα δακτυλικά τους αποτυπώματα τα οποία είχαν βρεθεί στα όπλα που χρησιμοποιήθηκαν, όπως και σ’ εκείνα που δεν χρησιμοποιήθηκαν. Μπορούσαν, όμως, άνετα να χρησιμοποιούσαν γάντια κατά τη χρήση τους και να μην αφήσουν καθόλου αποτυπώματα, αλλά η επιμονή του συνταγματάρχη προς τους επίδοξους εκτελεστές του Μακαρίου μέσω του Κύπριου αξιωματικού, μέλους κι αυτού της ηγετικής ομάδας της κατά Μακαρίου συνωμοσίας, έπεισε όλους να τα εγκαταλείψουν και να φύγουν. Ακόμα και οι τέσσερις που αποτελούσαν τη δεύτερη ομάδα ενέδρας, που δεν είχαν κτυπήσει το προεδρικό ελικόπτερο, άφησαν τα όπλα τους στην ταράτσα της πολυκατοικίας όπου βρίσκονταν και αυτά μετακινήθηκαν επειγόντως από άλλο πρόσωπο. Βρέθηκαν τυχαία από την Αστυνομία, όπως είδαμε πριν.
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ του διοικητή των ΛΟΚ κοντά στον Μακάριο δημιούργησε ανησυχία και κάποιους φόβους σε συγγενείς, αλλά και στους άντρες ασφαλείας του Αρχιεπισκόπου. Και όχι αδικαιολόγητα, λόγω των μόνιμα όχι καλών σχέσεων στρατού και κυπριακής εξουσίας. Από το 1964 συγκεκριμένα, όταν δημιουργήθηκε η Εθνική Φρουρά που στελεχωνόταν σχεδόν εξ ολοκλήρου από αξιωματικούς του Ελληνικού στρατού, μέχρι και τις μέρες εκείνες, υπήρχαν συνεχείς εντάσεις μεταξύ Ελλαδιτών αξιωματικών και καθεστώτος Μακαρίου. Ήταν όμως και η συνεχιζόμενη το διάστημα εκείνο δράση της μυστικής Οργάνωσης «Εθνικό Μέτωπο», το οποίο προέβαινε σε ενέργειες που έπλητταν το καθεστώς και που η πλευρά Μακαρίου υποστήριζε ότι είχαν συμμετοχή σ’ αυτό και αξιωματικοί από την Ελλάδα και το βοηθούσαν παντοιοτρόπως. Πράγμα, που δεν ήταν αληθές.
Στυγνά ερωτήματα για Παπαποστόλου
ΤΗΝ ίδια ώρα, από πλευράς όσων κινήθηκαν δυναμικά κατά Μακαρίου, τα ερωτηματικά ήσαν πιεστικά, αλλά και η έκπληξη μεγάλη για τη στάση που τηρούσε ο Παπαποστόλου. Αυτός που ήταν στην ηγετική ομάδα για εξαφάνιση του Μακαρίου από τα γήινα και, μάλιστα, επέβαλε όπως το δυναμικό εγχείρημα εναντίον του γίνει στον αέρα ώστε να πέσει από ψηλά σαν καιόμενη λαμπάδα, αμέσως μετά την αποτυχία του εγχειρήματος, παρουσιαζόταν μακαριακότερος του Μακαρίου! Ήταν συνέχεια δίπλα του και αποτελούσε τη σκιά του. Τι ακριβώς συνέβαινε κανένας από τους πρώην συνεργάτες του δεν μπορούσε να εξηγήσει, όσα δε άκουαν από το ραδιόφωνο την ημέρα εκείνη για τις κινήσεις Παπαποστόλου, του άφηναν άφωνους.
ΤΟΥΣ είχε υποσχεθεί πολλά, αλλά τίποτε από αυτά δεν έγινε. Το πρώτο ήταν ότι ο στρατός – η Εθνική Φρουρά – θα μάζευε τα όπλα από τους δυο χώρους ενέδρας. Αυτό δεν έγινε και, τελικά, τους τέσσερις που καταδικάστηκαν για την κατά Μακαρίου απόπειρα, το σημαντικό που τους βάραινε ήταν τα δακτυλικά τους αποτυπώματα τα οποία είχαν βρεθεί στα όπλα που χρησιμοποιήθηκαν, όπως και σ’ εκείνα που δεν χρησιμοποιήθηκαν. Μπορούσαν, όμως, άνετα να χρησιμοποιούσαν γάντια κατά τη χρήση τους και να μην αφήσουν καθόλου αποτυπώματα, αλλά η επιμονή του συνταγματάρχη προς τους επίδοξους εκτελεστές του Μακαρίου μέσω του Κύπριου αξιωματικού, μέλους κι αυτού της ηγετικής ομάδας της κατά Μακαρίου συνωμοσίας, έπεισε όλους να τα εγκαταλείψουν και να φύγουν. Ακόμα και οι τέσσερις που αποτελούσαν τη δεύτερη ομάδα ενέδρας, που δεν είχαν κτυπήσει το προεδρικό ελικόπτερο, άφησαν τα όπλα τους στην ταράτσα της πολυκατοικίας όπου βρίσκονταν και αυτά μετακινήθηκαν επειγόντως από άλλο πρόσωπο. Βρέθηκαν τυχαία από την Αστυνομία, όπως είδαμε πριν.
«Αδάμο, να βγεις καταζητούμενος!»
ΕΠΕΙΤΑ. Η διαβεβαίωση Παπαποστόλου προς τους συνενόχους του, ήταν ότι «είτε πετύχει είτε όχι η απόπειρα, θα επενέβαινε ο στρατός». Ούτε, όμως, αυτό έγινε. Αλλά και η «αλλαγή πλεύσης» Παπαποστόλου, είχε και συνέχεια: Έγινε η απόπειρα κατά Μακαρίου, οι δράστες από την οροφή της «Σεβερείου Βιβλιοθήκης» αποχώρησαν εσπευσμένα και σύμφωνα με τον Αδάμο Χαρίτωνος (στο βιβλίο του «Εξομολόγηση», έκδοση 1985), δέκα λεπτά μετά συναντήθηκε με τον Κύπριο αξιωματικό, ο οποίος και του είπε ότι τον γύρευε ο Παπαποστόλου «για να βγει καταζητούμενος». Ο αξιωματικός τον απέτρεψε για κάτι τέτοιο, λέγοντάς του: «Μην βγεις, κι αν σε δει, μην του πεις ότι συναντηθήκαμε».
ΜΕ βάση αυτά, ο ρόλος Παπαποστόλου ήταν πια αμφισβητήσιμος σε βαθμό που άγγιζε το απόλυτο, αφού άλλα είπε σε κάποιους, άλλα σε άλλους και άλλα έκανε ο ίδιος. Το μόνο που έκανε από όσα είχε υποσχεθεί το μοιραίο εκείνο πρωινό, ήταν ότι βρισκόταν πολύ κοντά στην Αρχιεπισκοπή. Μέχρι εκεί. Τίποτε παραπάνω. Αντίθετα, σε χρόνο μηδέν παρουσιαζόταν σαν αφοσιωμένος μακαριακός.
ΝΑ σημειωθεί, ότι στην αποκλειστική – και επεισοδιακή – συνέντευξη που ο Παπαποστόλου είχε παραχωρήσει στον γράφοντα το 1995, αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι συναντήθηκε ποτέ με τον Γιωρκάτζη ή ότι γνώριζε καν τον Χαρίτωνος! (Για τη συνέντευξη και άλλες πολλές λεπτομέρειες αναφέρομαι σε υπό έκδοση βιβλίο μου, που αφορά στην απόπειρα κατά Μακαρίου και τη δολοφονία Γιωρκάτζη). Να σημειωθεί, μάλιστα, ότι ο Χαρίτωνος ήταν ο σύνδεσμος μεταξύ του Παπαποστόλου και του Κύπριου αξιωματικού και, επίσης, αυτός που διευθετούσε τις μεταξύ τους συναντήσεις.
Έρευνες και αναστάτωση στο Μαχαιρά
«ΔΕΝ γνώριζε», λοιπόν, ο Παπαποστόλου, ούτε τον Γιωρκάτζη, ούτε τον Χαρίτωνος και δίπλα από τον Μακάριο όδευε με την προεδρική «Κάντιλακ» στον μοναστήρι του Μαχαιρά, όπου η Αστυνομία, όπως και σ’ ολόκληρη τη διαδρομή προς το μοναστήρι, είχε πάρει δρακόντεια μέτρα ασφάλειας. Μόλις είχε φτάσει εκεί το μήνυμα για την απόπειρα κατά Μακαρίου, επικράτησε συναγερμός. Οι πάντες βρίσκονταν σε συνεχή κινητοποίηση, ενώ στη μονή έσπευδαν εσπευσμένα ενισχύσεις από την Αστυνομία, αλλά και την Εθνική Φρουρά.
ΤΟ ΚΛΙΜΑ που επικράτησε στον Μαχαιρά ζωντανεύει συνέντευξη αστυνομικού που ήταν εκεί προς τον γράφοντα Περιορίζομαι σε ένα απόσπασμα:
«Όταν έγινε η απόπειρα κατά Μακαρίου, υπηρετούσα στον Ουλαμό Πρόληψης Εγκλημάτων Λευκωσίας. Την ημέρα εκείνη, Κυριακή 8 Μαρτίου 1970, είχα πάει με άλλους στη Μονή Μαχαιρά για έρευνες, αφού οι πληροφορίες που υπήρχαν ήταν ότι θα γινόταν εκεί απόπειρα δολοφονίας του Μακαρίου. Για το σκοπό αυτό, ο επί κεφαλής αξιωματικός μας διέταξε να μπούμε στην εκκλησία και να ερευνήσουμε τα πάντα. Έτσι και κάναμε, πριν αρχίσει ακόμα η λειτουργία. Μέχρι και στο ιερό και την Αγία Τράπεζα κάναμε έρευνα. Δεν βρήκαμε οτιδήποτε, αλλά τέσσερις αστυνομικοί μείναμε μέσα στο ιερό, αναμένοντας τον Αρχιεπίσκοπο. Κάποια στιγμή είχε βγει έξω ο Πρωτοσύγγελλος της Αρχιεπισκοπής Καλλίνικος με το Ευαγγέλιο, για να προϋπαντήσει τον Μακάριο, αλλά η άφιξη αργούσε. Εγώ, από ένα μικρό παραθυράκι κοίταζα το χώρο όπου θα προσγειωνόταν το ελικόπτερο, όμως ελικόπτερο με τίποτε δεν φαινόταν.
»ΤΗΝ ώρα που ο Καλλίνικος ήταν έξω, ο αξιωματικός της Αστυνομίας Νίκος Ιωάννου Ψωμάς τον πλησίασε, κάτι του είπε στο αφτί. Μετά από αυτό, ο Πρωτοσύγγελος μπήκε στην εκκλησία και κάθισε σ’ έναν σκάμνο. Την ίδια στιγμή, ήρθε σε μας ο ίδιος αξιωματικός και μας είπε «φεύγουμε, έγινε απόπειρα δολοφονίας του Αρχιεπισκόπου στη Λευκωσία!»..
Η άφιξη του Μακαρίου στον Μαχαιρά
»Φύγαμε αμέσως για την πρωτεύουσα, όμως στον χώρο που θα προσγειωνόταν το ελικόπτερο, κάπου πάνω από το μοναστήρι, συναντήσαμε τον υπασπιστή του Μακαρίου, Αθανάσιο Πουλίτσα, μαζί με τον αδελφότεκνο του Αρχιεπισκόπου, Μιχαλάκη Χατζηκλεάνθους. Ξεκίνησαν εκείνοι μπροστά μ’ ένα «Ντοτζ», κι εμείς πίσω. Με μεγάλη ταχύτητα. Όταν διανύσαμε γύρω στα τέσσερα χιλιόμετρα μας ειδοποίησαν να επιστρέψουμε, γιατί ο Μακάριος ερχόταν προς Μαχαιρά. Πράγματι, όταν επιστρέψαμε στο μοναστήρι, έφτασε ο Αρχιεπίσκοπος μαζί με τον ηγούμενο Κύκκου Χρυσόστομο και το διοικητή των ΛΟΚ, συνταγματάρχη Δημήτριο Παπαποστόλου. Οδηγός της προεδρικής λιμουζίνας, ο αδελφός του Μακαρίου, Γιακουμής. Ο Παπαποστόλου, εκτός από το πιστόλι που κρεμόταν στη μέση του, κρατούσε σε στάση βολής και αυτόματο όπλο!..»
Ο ΜΑΚΑΡΙΟΣ, είχε γίνει αντικείμενο θερμών εκδηλώσεων κατά την άφιξή του, από πλήθος κόσμου που είχε κατακλείσει τη μονή. Η λειτουργία είχε στο μεταξύ τελειώσει, οπότε και προχώρησε στην τέλεση του μνημόσυνου του ήρωα Αυξεντίου και, αμέσως μετά, ηγήθηκε πομπής προς το κρησφύγετο του ήρωα, όπου τέλεσε τρισάγιο. Κολλητός συνέχεια μαζί του ο Παπαποστόλου, ο οποίος, μάλιστα, θεάθηκε να του δίδει κάποια σημειώματα. Δίπλα στον Αρχιεπίσκοπο επίσης, ο διαδεχθείς τον Γιωρκάτζη στο Υπουργείο Εσωτερικών, δικηγόρος από την Πάφο, Επαμεινώνδας Κωμοδρόμος και ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, αντιστράτηγος Ηλίας Γερακίνης.
Κυνηγητό σε βάρος ανθρώπων του Γιωρκάτζη
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ Μακαρίου στη Λευκωσία έγινε αργά το απόγευμα, ενώ η Αστυνομία και η Εθνική Φρουρά βρισκόταν σε συναγερμό παγκύπρια. Ο υπεύθυνος των ανακρίσεων για την απόπειρα, αστυνόμος Φανής Δημητρίου, βρισκόταν σε πλήρη κινητοποίηση σε ειδικό γραφείο στο Αρχηγείο Αστυνομίας, στην παρουσία και του Αρχηγού της Δύναμης Σάββας Αντωνίου.
ΑΠΟ το πρωί είχαν αμοληθεί σε πολλά μέρη της Λευκωσίας, αλλά και σε άλλες Επαρχίες και χωριά, εκατοντάδες αστυνομικοί και διεξήγαγαν έρευνες αναφορικά με την απόπειρα. Εξονυχιστικές έρευνες έγιναν επίσης σε σπίτια και άλλα υποστατικά, κυρίως συγγενών και συγχωριανών του Γιωρκάτζη στο Παλαιχώρι, όπως και φιλικών προς αυτόν προσώπων, αλλά και ατόμων που συνδέονταν μαζί του. Κι αυτό, γιατί οι υποψίες για την απόπειρα έπεφταν κυρίως εναντίον του Γιωρκάτζη, όχι τόσο γιατί την ώρα εκείνη υπήρχαν σαφείς πληροφορίες για τους δράστες, αλλά λόγω της θεωρούμενης ως εχθρικής στάσης του Γιωρκάτζη έναντι του Μακαρίου από της υποχρεωτικής παραίτησής του από την υπουργική θέση, την 1η Νοεμβρίου 1968.
ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ του Γιωρκάτζη στη Λευκωσία, τα σπίτια των οποίων ερευνήθηκαν, σε μαρτυρίες τους προς τον γράφοντα διεκτραγώδησαν με τα μελανότερα χρώματα τη στάση των αστυνομικών κατά τις έρευνες. «Ήσαν άγριοι», ανέφεραν. «Δεν άφησαν τίποτε στη θέση του. Τα μετακίνησαν και τα ανακάτωσαν όλα, αλλά εμείς τίποτε δεν ξέραμε, ούτε είχαμε σχέση με την υπόθεση».
Έρευνα στο σπίτι Γιωρκάτζη
ΩΣ αποτέλεσμα των ερευνών και ανακρίσεων έγιναν αρκετές συλλήψεις, ενώ, την ίδια μέρα, ο Γενικός Εισαγγελέας Κρίτων Τορναρίτης εξέδωσε γραπτή προειδοποίηση προς τα ΜΜΕ να μην δημοσιεύουν ονόματα συλληφθέντων, όπως και άλλα στοιχεία και πληροφορίες, «που τυχόν θα παρεμπόδιζον τις συνεχιζομένας ανακρίσεις». Διαφορετικά, θα αντιμετώπιζαν τις συνέπειες του νόμου. Η «δημοκρατία» και η «ελεύθερη διακίνηση ιδεών» σε πλήρη λειτουργία!..
ΠΕΡΑΝ του Γεώργιου Ταλιαδώρου και του Κύπριου αξιωματικού, συνελήφθησαν και άλλοι, τόσο στη Λευκωσία όσο και στην Αμμόχωστο, μεταξύ των οποίων και μέλη της Αστυνομίας. Εξάλλου, νωρίς το πρωί της επομένης, δυο αξιωματικοί της Αστυνομίας πήγαν στο διαμέρισμα όπου διέμενε ο Γιωρκάτζης, στην πολυκατοικία «Μερόπη», κοντά στο ξενοδοχείο «Χίλτον», όπου και διεξήγαγαν έρευνα με δικαστικό ένταλμα. Ως αποτέλεσμα βρέθηκαν δυο πιστόλια σε περίοπτο χώρο, για τα οποία προσήφθη σχετική κατηγορία εναντίον του Γιωρκατζη, παρόλο που αυτά αποτελούσαν δώρο του Μακαρίου.
ΕΙΝΑΙ πασιφανές ότι μετά από όλα αυτά, ο Γιωρκάτζης βρισκόταν υπό στενό πρέσιγκ από το καθεστώς Μακαρίου. Την ίδια ώρα, κάποιοι από τους δράστες και ηθικούς αυτουργούς της απόπειρας βρίσκονταν στα κρατητήρια, αλλά στο απυρόβλητο εξακολουθούσαν να βρίσκονται – πολύ κοντά μάλιστα στον Μακάριο – τόσο ο Δ. Παπαποστόλου, όσο και ο υπασπιστής του Αθανάσιος Πουλίτσας, που είχαν, όπως προαναφέρθηκε, ηγετική ανάμειξη στην κατά του Αρχιεπισκόπου ένοπλη ενέργεια. Παράξενο, αλλά όπως θα δούμε στη συνέχεια, γεγονός, για λόγους που θα παρατεθούν.
ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ: Ο Γιωρκάτζης σε πρόστιμο για τα πιστόλια του Μακαρίου.- Αντικατάσταση του επί κεφαλής των ανακρίσεων αξιωματικού, γιατί θεωρήθηκε «Γιωρκατζικός».- Ο Γιωρκάτζης υποχρεώνεται να κατεβεί από αεροπλάνο, με το οποίο θα ταξίδευε στη Βηρυτό.- Πρώην συνεργάτες και φίλοι, εγκαταλείπουν μόνο του τον Γιωρκάτζη.- Ανεπιτυχείς προσπάθειες πρώην συναγωνιστών του στην ΕΟΚΑ, να τον κρύψουν ή και να τον μεταφέρουν εκτός Κύπρου.- Στη νήσο ο διευθυντής της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Αθηνών, Δημήτριος Καψάσκης, για να μελετήσει τα στοιχεία και τεκμήρια για την απόπειρα κατά Μακαρίου.
ΜΕ βάση αυτά, ο ρόλος Παπαποστόλου ήταν πια αμφισβητήσιμος σε βαθμό που άγγιζε το απόλυτο, αφού άλλα είπε σε κάποιους, άλλα σε άλλους και άλλα έκανε ο ίδιος. Το μόνο που έκανε από όσα είχε υποσχεθεί το μοιραίο εκείνο πρωινό, ήταν ότι βρισκόταν πολύ κοντά στην Αρχιεπισκοπή. Μέχρι εκεί. Τίποτε παραπάνω. Αντίθετα, σε χρόνο μηδέν παρουσιαζόταν σαν αφοσιωμένος μακαριακός.
ΝΑ σημειωθεί, ότι στην αποκλειστική – και επεισοδιακή – συνέντευξη που ο Παπαποστόλου είχε παραχωρήσει στον γράφοντα το 1995, αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι συναντήθηκε ποτέ με τον Γιωρκάτζη ή ότι γνώριζε καν τον Χαρίτωνος! (Για τη συνέντευξη και άλλες πολλές λεπτομέρειες αναφέρομαι σε υπό έκδοση βιβλίο μου, που αφορά στην απόπειρα κατά Μακαρίου και τη δολοφονία Γιωρκάτζη). Να σημειωθεί, μάλιστα, ότι ο Χαρίτωνος ήταν ο σύνδεσμος μεταξύ του Παπαποστόλου και του Κύπριου αξιωματικού και, επίσης, αυτός που διευθετούσε τις μεταξύ τους συναντήσεις.
Έρευνες και αναστάτωση στο Μαχαιρά
«ΔΕΝ γνώριζε», λοιπόν, ο Παπαποστόλου, ούτε τον Γιωρκάτζη, ούτε τον Χαρίτωνος και δίπλα από τον Μακάριο όδευε με την προεδρική «Κάντιλακ» στον μοναστήρι του Μαχαιρά, όπου η Αστυνομία, όπως και σ’ ολόκληρη τη διαδρομή προς το μοναστήρι, είχε πάρει δρακόντεια μέτρα ασφάλειας. Μόλις είχε φτάσει εκεί το μήνυμα για την απόπειρα κατά Μακαρίου, επικράτησε συναγερμός. Οι πάντες βρίσκονταν σε συνεχή κινητοποίηση, ενώ στη μονή έσπευδαν εσπευσμένα ενισχύσεις από την Αστυνομία, αλλά και την Εθνική Φρουρά.
ΤΟ ΚΛΙΜΑ που επικράτησε στον Μαχαιρά ζωντανεύει συνέντευξη αστυνομικού που ήταν εκεί προς τον γράφοντα Περιορίζομαι σε ένα απόσπασμα:
«Όταν έγινε η απόπειρα κατά Μακαρίου, υπηρετούσα στον Ουλαμό Πρόληψης Εγκλημάτων Λευκωσίας. Την ημέρα εκείνη, Κυριακή 8 Μαρτίου 1970, είχα πάει με άλλους στη Μονή Μαχαιρά για έρευνες, αφού οι πληροφορίες που υπήρχαν ήταν ότι θα γινόταν εκεί απόπειρα δολοφονίας του Μακαρίου. Για το σκοπό αυτό, ο επί κεφαλής αξιωματικός μας διέταξε να μπούμε στην εκκλησία και να ερευνήσουμε τα πάντα. Έτσι και κάναμε, πριν αρχίσει ακόμα η λειτουργία. Μέχρι και στο ιερό και την Αγία Τράπεζα κάναμε έρευνα. Δεν βρήκαμε οτιδήποτε, αλλά τέσσερις αστυνομικοί μείναμε μέσα στο ιερό, αναμένοντας τον Αρχιεπίσκοπο. Κάποια στιγμή είχε βγει έξω ο Πρωτοσύγγελλος της Αρχιεπισκοπής Καλλίνικος με το Ευαγγέλιο, για να προϋπαντήσει τον Μακάριο, αλλά η άφιξη αργούσε. Εγώ, από ένα μικρό παραθυράκι κοίταζα το χώρο όπου θα προσγειωνόταν το ελικόπτερο, όμως ελικόπτερο με τίποτε δεν φαινόταν.
»ΤΗΝ ώρα που ο Καλλίνικος ήταν έξω, ο αξιωματικός της Αστυνομίας Νίκος Ιωάννου Ψωμάς τον πλησίασε, κάτι του είπε στο αφτί. Μετά από αυτό, ο Πρωτοσύγγελος μπήκε στην εκκλησία και κάθισε σ’ έναν σκάμνο. Την ίδια στιγμή, ήρθε σε μας ο ίδιος αξιωματικός και μας είπε «φεύγουμε, έγινε απόπειρα δολοφονίας του Αρχιεπισκόπου στη Λευκωσία!»..
Η άφιξη του Μακαρίου στον Μαχαιρά
»Φύγαμε αμέσως για την πρωτεύουσα, όμως στον χώρο που θα προσγειωνόταν το ελικόπτερο, κάπου πάνω από το μοναστήρι, συναντήσαμε τον υπασπιστή του Μακαρίου, Αθανάσιο Πουλίτσα, μαζί με τον αδελφότεκνο του Αρχιεπισκόπου, Μιχαλάκη Χατζηκλεάνθους. Ξεκίνησαν εκείνοι μπροστά μ’ ένα «Ντοτζ», κι εμείς πίσω. Με μεγάλη ταχύτητα. Όταν διανύσαμε γύρω στα τέσσερα χιλιόμετρα μας ειδοποίησαν να επιστρέψουμε, γιατί ο Μακάριος ερχόταν προς Μαχαιρά. Πράγματι, όταν επιστρέψαμε στο μοναστήρι, έφτασε ο Αρχιεπίσκοπος μαζί με τον ηγούμενο Κύκκου Χρυσόστομο και το διοικητή των ΛΟΚ, συνταγματάρχη Δημήτριο Παπαποστόλου. Οδηγός της προεδρικής λιμουζίνας, ο αδελφός του Μακαρίου, Γιακουμής. Ο Παπαποστόλου, εκτός από το πιστόλι που κρεμόταν στη μέση του, κρατούσε σε στάση βολής και αυτόματο όπλο!..»
Ο ΜΑΚΑΡΙΟΣ, είχε γίνει αντικείμενο θερμών εκδηλώσεων κατά την άφιξή του, από πλήθος κόσμου που είχε κατακλείσει τη μονή. Η λειτουργία είχε στο μεταξύ τελειώσει, οπότε και προχώρησε στην τέλεση του μνημόσυνου του ήρωα Αυξεντίου και, αμέσως μετά, ηγήθηκε πομπής προς το κρησφύγετο του ήρωα, όπου τέλεσε τρισάγιο. Κολλητός συνέχεια μαζί του ο Παπαποστόλου, ο οποίος, μάλιστα, θεάθηκε να του δίδει κάποια σημειώματα. Δίπλα στον Αρχιεπίσκοπο επίσης, ο διαδεχθείς τον Γιωρκάτζη στο Υπουργείο Εσωτερικών, δικηγόρος από την Πάφο, Επαμεινώνδας Κωμοδρόμος και ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, αντιστράτηγος Ηλίας Γερακίνης.
Κυνηγητό σε βάρος ανθρώπων του Γιωρκάτζη
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ Μακαρίου στη Λευκωσία έγινε αργά το απόγευμα, ενώ η Αστυνομία και η Εθνική Φρουρά βρισκόταν σε συναγερμό παγκύπρια. Ο υπεύθυνος των ανακρίσεων για την απόπειρα, αστυνόμος Φανής Δημητρίου, βρισκόταν σε πλήρη κινητοποίηση σε ειδικό γραφείο στο Αρχηγείο Αστυνομίας, στην παρουσία και του Αρχηγού της Δύναμης Σάββας Αντωνίου.
ΑΠΟ το πρωί είχαν αμοληθεί σε πολλά μέρη της Λευκωσίας, αλλά και σε άλλες Επαρχίες και χωριά, εκατοντάδες αστυνομικοί και διεξήγαγαν έρευνες αναφορικά με την απόπειρα. Εξονυχιστικές έρευνες έγιναν επίσης σε σπίτια και άλλα υποστατικά, κυρίως συγγενών και συγχωριανών του Γιωρκάτζη στο Παλαιχώρι, όπως και φιλικών προς αυτόν προσώπων, αλλά και ατόμων που συνδέονταν μαζί του. Κι αυτό, γιατί οι υποψίες για την απόπειρα έπεφταν κυρίως εναντίον του Γιωρκάτζη, όχι τόσο γιατί την ώρα εκείνη υπήρχαν σαφείς πληροφορίες για τους δράστες, αλλά λόγω της θεωρούμενης ως εχθρικής στάσης του Γιωρκάτζη έναντι του Μακαρίου από της υποχρεωτικής παραίτησής του από την υπουργική θέση, την 1η Νοεμβρίου 1968.
ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ του Γιωρκάτζη στη Λευκωσία, τα σπίτια των οποίων ερευνήθηκαν, σε μαρτυρίες τους προς τον γράφοντα διεκτραγώδησαν με τα μελανότερα χρώματα τη στάση των αστυνομικών κατά τις έρευνες. «Ήσαν άγριοι», ανέφεραν. «Δεν άφησαν τίποτε στη θέση του. Τα μετακίνησαν και τα ανακάτωσαν όλα, αλλά εμείς τίποτε δεν ξέραμε, ούτε είχαμε σχέση με την υπόθεση».
Έρευνα στο σπίτι Γιωρκάτζη
ΩΣ αποτέλεσμα των ερευνών και ανακρίσεων έγιναν αρκετές συλλήψεις, ενώ, την ίδια μέρα, ο Γενικός Εισαγγελέας Κρίτων Τορναρίτης εξέδωσε γραπτή προειδοποίηση προς τα ΜΜΕ να μην δημοσιεύουν ονόματα συλληφθέντων, όπως και άλλα στοιχεία και πληροφορίες, «που τυχόν θα παρεμπόδιζον τις συνεχιζομένας ανακρίσεις». Διαφορετικά, θα αντιμετώπιζαν τις συνέπειες του νόμου. Η «δημοκρατία» και η «ελεύθερη διακίνηση ιδεών» σε πλήρη λειτουργία!..
ΠΕΡΑΝ του Γεώργιου Ταλιαδώρου και του Κύπριου αξιωματικού, συνελήφθησαν και άλλοι, τόσο στη Λευκωσία όσο και στην Αμμόχωστο, μεταξύ των οποίων και μέλη της Αστυνομίας. Εξάλλου, νωρίς το πρωί της επομένης, δυο αξιωματικοί της Αστυνομίας πήγαν στο διαμέρισμα όπου διέμενε ο Γιωρκάτζης, στην πολυκατοικία «Μερόπη», κοντά στο ξενοδοχείο «Χίλτον», όπου και διεξήγαγαν έρευνα με δικαστικό ένταλμα. Ως αποτέλεσμα βρέθηκαν δυο πιστόλια σε περίοπτο χώρο, για τα οποία προσήφθη σχετική κατηγορία εναντίον του Γιωρκατζη, παρόλο που αυτά αποτελούσαν δώρο του Μακαρίου.
ΕΙΝΑΙ πασιφανές ότι μετά από όλα αυτά, ο Γιωρκάτζης βρισκόταν υπό στενό πρέσιγκ από το καθεστώς Μακαρίου. Την ίδια ώρα, κάποιοι από τους δράστες και ηθικούς αυτουργούς της απόπειρας βρίσκονταν στα κρατητήρια, αλλά στο απυρόβλητο εξακολουθούσαν να βρίσκονται – πολύ κοντά μάλιστα στον Μακάριο – τόσο ο Δ. Παπαποστόλου, όσο και ο υπασπιστής του Αθανάσιος Πουλίτσας, που είχαν, όπως προαναφέρθηκε, ηγετική ανάμειξη στην κατά του Αρχιεπισκόπου ένοπλη ενέργεια. Παράξενο, αλλά όπως θα δούμε στη συνέχεια, γεγονός, για λόγους που θα παρατεθούν.
ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ: Ο Γιωρκάτζης σε πρόστιμο για τα πιστόλια του Μακαρίου.- Αντικατάσταση του επί κεφαλής των ανακρίσεων αξιωματικού, γιατί θεωρήθηκε «Γιωρκατζικός».- Ο Γιωρκάτζης υποχρεώνεται να κατεβεί από αεροπλάνο, με το οποίο θα ταξίδευε στη Βηρυτό.- Πρώην συνεργάτες και φίλοι, εγκαταλείπουν μόνο του τον Γιωρκάτζη.- Ανεπιτυχείς προσπάθειες πρώην συναγωνιστών του στην ΕΟΚΑ, να τον κρύψουν ή και να τον μεταφέρουν εκτός Κύπρου.- Στη νήσο ο διευθυντής της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Αθηνών, Δημήτριος Καψάσκης, για να μελετήσει τα στοιχεία και τεκμήρια για την απόπειρα κατά Μακαρίου.
ΧΑΡ. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Oσα δημοσιεύματα δεν έχουν την υπογραφή μας αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι την δική μας.Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις,, ή απειλές.