ΚΑΤΑΔΡΟΜΕΑΣ ΣΙΔΕΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Α! ΜΟΙΡΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΝΙΚΗ

H  ιστορία του Λοκατζή Γιάννη Σίδερη, ο οποίος επέζησε από τα αδελφοχτυπημένα Νοράτλας στην Κύπρο το 1974

Γιάννης Σίδερης: Κύπρος 1974
"µας κόπηκε το πόδι και
...µας κοστολογούν και την αρβύλα…"

Μέσα από τη μοναδική γραφή του Νίκου Γαργαλιώνη, υπό μορφή συνέντευξης, που δημοσιεύθηκε στην Ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας ΟΔΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ, γνώρισα έναν Έλληνα Ήρωα. Τον Λοκατζή Γιάννη Σίδερη, από την Αρκαδία. Έναν από αυτούς που η ιστορία τους εμπιστεύθηκε για λίγο την γραφίδα της και μετά την έδωσε σε κάποιον άλλο,  Έλληνα πάντοτε, γιατί στην Ελλάδα οι Ήρωες είναι είδος εν αφθονία (όπως άλλωστε και οι προδότες).

Διαβάστε την, φυλάξτε την και κοιτάξτε δίπλα σας να βρείτε και άλλους τέτοιους «απλούς και σεμνούς ανθρώπους» χάρις στους οποίους η Ελλάδα πορεύτηκε στον δρόμο της κατακτώντας σπιθαμή προς σπιθαμή και μέρα με τη μέρα την Ελευθερία της.

Γράφει ο Νίκος Γαργαλιώνης

Aρχές Σεπτέµβρη• εκείνο το Σαββατόβραδο ήτανε βροχερό οπότε είχαµε πιάσει τραπέζι εντός… H ώρα περασµένες µία και µόνο µια παρέα επέµενε να τρωγοπίνει δίπλα µας… Tο µαγαζί είχε αδειάσει… Tσουγκρίζοντας τα ποτήρια µας, πάτησα το πλήκτρο του µαγνητοφώνου οπότε ξεδιπλώθηκε µι’ αληθινή περιπέτεια από ένα Γιάννη που γύρισε  χρόνια πίσω κι άρχισε να ξετυλίγει το κουβάρι των αναµνήσεων… H στρατιωτική, πολεµική ιστορία του Σίδερη είναι µια συγκλονιστική περιπέτεια και είναι κρίµα που «θα πάει στ’ αζήτητα» αφού, δε θα βρεθεί ο σεναριογράφος κι ο παραγωγός που θα διαθέσει τα κεφάλαια για µια γιγαντιαία παραγωγή… Παράλληλα, είναι και το περιστατικό που αµαυρώνει εκείνες τις µέρες της Kύπρου αφού, από απροσεξία «Έλληνες χτύπησαν Έλληνες»… Ένα δυσάρεστο περιστατικό που έγινε προσπάθεα να συγκαλυφτεί!… Tότε ειπώθηκαν πολλά… όµως, για «…πάπλωµα» τίποτα! Tι έφταιξε; Πάρα πολλά… κι ασφαλώς οι Xούντες της Eλλάδας και της Kύπρου!

Πώς σ’ επιλέξανε στα ΛOK;

Iωάννης Σίδερης: Γεννήθηκα το 1953. Περνώντας «Περιοδεύον» το ζήτησα ο ίδιος• σ’ αυτό βοήθησε το 1,75 ύψος µου και το σφιχτοδεµένο σώµα µου αφού, εγώ, χωριατόπαιδο ήµουνα οπότε, χωρίς να το επιδιώκω, γυµναζόµουνα καθηµερινά στις αγροτικές δουλιές… Oι γραµµατικές γνώσεις µου ήταν του ∆ηµοτικού.

Kαι παρουσιάστηκες, πότε;

Iωάννης Σίδερης: Tο Γενάρη του ‘73, στο Mεγάλο Πεύκο, στις Kαταδροµές. Eκπαιδεύτικα και Aλεξιπτωτιστής όµως ακολούθησα τη A’ Mοίρα Kαταδροµών, στο Mάλεµε Xανίων, Kρήτης. Ήµουνα 73α E.Σ.O. Eίναι γνωστό πόσο σκληρή είναι η εκπαίδευση στις Kαταδροµές… Aυτή η σκληρή εκπαίδευση µάς βοήθησε µετά και αποδείχτηκε σωτήρια… Aπό την Aρκαδία ήµασταν δύο: εγώ κι ένας Σωτήρης Kουρούνης απ’ την Kαστάνιτσα.

Nα πάµε στο προκείµενο, της Kύπρου.

Iωάννης Σίδερης: Στην πρωινή αναφορά της 15ης Iουλίου του ‘74, ο ∆ιοικητής µας Tαγµατάρχης Παπαµελετίου, κάτι µας είπε περί Πραξικοπήµατος στην Kύπρο… Στις 20 Iουλίου, µετά την πρωινή Aναφορά, και περί ώρα 10 το πρωί, σήµανε Συγκέντρωση. Eκεί, ο ∆ιοικητής, µας ανακοίνωσε πως, «από αυτη τη στιγµή είµαστε σ’ επιφυλακή και µάλλον πάµε για επιστράτευση διότι δημιουργήθηκαν προβλήµατα στην Kύπρο… Περάστε στους θαλάµους κι αναµείνατε». Πράγµατι, βάλαµε τα τρανζίστορ κι ακούσαµε τα, της Eπιστράτευσης και τα, της Kύπρου… Ήταν Σάββατο. Kάθε ένα 2ωρο µάς ενηµέρωναν πως «αναµείνατε…». H «Pαδιοαρβύλα» έδινε κι έπαιρνε… Άλλος έλεγε «πάµε Pόδο», άλλος «πάµε Mυτιλήνη», άλλος «πάµε Έβρο»… Ώρα 8 το βράδυ γίνεται συγκέντρωση κι εκεί µάς δίνεται η διαταγή «πηγαίνεται στους θαλάµους, βάλτε φόρµες παραλλαγής, κράνος, γελιό µάχης και θα πάρετε πυροµαχικά». Ώρα 10 το βράδυ επιβιβαστήκαµε σε τουριστικά λεωφορεία και φύγαµε προς άγνωστον κατεύθυνσιν. Aπέξω από τα Xανιά πήραµε το δρόµο του Aκρωτηρίου και φθάσµε στο Aεροδρόµιο. Mας περίµενε ένας Στρατηγός ο οποίος έβαλε τις φωνές «γρήγορα στ’ αεροπλάνα, τα παιδιά µας σκοτώνονται στην Kύπρο»! Mας περίµεναν 14 αεροπλάνα -7 «Nτακότες» κι 7 «Nορ–Άτλας»-. Όλη η Mοίρα µπήκε στ’ αεροπλάνα, από 28 άτοµα στο καθένα. Mαζί µας ήτανε κι ο Aνθ/γός Hλ. Σιακαβέλος, σήµερα, Tαξίαρχος. Ανεβοκατεβαίναμε στ’ αεροπλάνα… Eγώ, κατέβηκα, από ένα –έχει σηµασία αυτό– και ανέβηκα σ’ άλλο. Ήρθε το 4µελές πλήρωµα. Pωτάνε τον Aνθ/γό: «Έχετε αλεξίπτωτα; Έχετε σωσίβια»; O Σιακαβέλας απάντησε: όχι! Kούνησε το κεφάλι του ο πιλότος και µας είπε: «Παιδιά η αποστολή είναι µεγάλη και δύσκολη. Για όποιον δεν κατάλαβε, πάµε Kύπρο. Kατά 99% τα κόκκαλά µας να µείνουν εκεί. Eύχοµαι σ’ όλους σας καλή τύχη»!

Στρατιωτικοί ήταν το πλήρωµα;

Iωάννης Σίδερης: Nαι• διότι ήταν να πάµε µε αεροπλάνα της «Oλυµπιακής» πλην όµως, οι πιλότοι της Eταιρίας, δεν υπάκουσαν κι αρνήθηκαν…

  Ήταν µια αποστολή «αυτοκτονίας»;

Iωάννης Σίδερης: Nαι. Έπρεπε να περάσουµε θάλασσα και δεν είχαµε σωσίβια• δεν είχαµε αλεξίπτωτα. Aπ’ ό,τι, λένε, ήταν µία αποστολή χωρίς προετοιµασία. Oύτε υποστήριξη είχαµε από αέρος αφού, έτσι και µας έπαιρναν είδηση τα τουρκικά αεροπλάνα, θα µας έριχναν. Πιθανολογείται, ότι δε δόθηκε καν σήµα ότι πετάµε• ή, αν δόθηκε, δεν ξέρουµε αν έφτασε ποτέ! Kαθήσαµε, από 14 άτοµα, δεξιά κι αριστερά του αεροπλάνου. Eίχαµε το «M1» µε 310 φυσίγγια και 4 χειροβοµβίδες «Mιλς», ξιφολόγχη… Aπογειωθήκαµε στις 12µιση τα µεσάνυχτα.

  Tι καιρό είχε;

Iωάννης Σίδερης: Φεγγαράδα. Πετούσαµε λίγα µέτρα πάνω από τη θάλασσα για να µη µας πιάνουν τα ραντάρ. Έβλεπα τα κυµατάκια. ∆ε µίλαγε κανείς. Περί ώρα 2 φθάσαµε στην Kύπρο οπότε, τα αεροπλάνα, πήρανε ύψος µέχρι που να βρούνε τ’ αεροδρόµιο και να προσγειωθούνε. Ξαφνικά, ακούσαµε ένα θόρυβο λες και πετάς µια φούχτα πέτρες σε τσίγκους. Στην αρχή δεν καταλάβαµε, τι ήταν• όµως, γρήγορα, διαπιστώσαµε ότι είναι ριπές και ότι, αποκάτω, µας βάζουν µε τ’ αντιεροπορικά. Mέσα κι έξω θεοσκότεινα. Eγώ, απ’ το φινιστρίνι του αεροπλάνου έβλεπα τα τροχιοδεικτικά το ‘να πίσω από τ’ άλλο. Σε κάποια στιγµή, ο συνάδελφος που καθόταν δίπλα µου, ονόµατι Ξεφτίλης, έπεσε µπροστά τραυµατισµένος στα πόδια. Oι τραυµατισµοί συνεχίστηκαν, γιατί άκουγα φωνές στο σκοτάδι. Φάνηκα τυχερός όταν, µία σφαίρα, πέρασε το κάθισµά µου κι αισθάνθηκα το κάψιµό της στο παντελόνι µου. Tο αεροπλάνο έχοντας πάρει φωτιά στο πίσω µέρος βολόδερνε µε κραδασµούς στον αέρα. Σε κάποια στιγµή πιάνει ανώµαλο έδαφος και πιο κάτω ακινητοποιείται εκτός διαδρόµου. Ένας από το πλήρωµα φωνάζει «αποµακρυνθείτε γρήγορα γιατί το αεροπλάνο θα εκραγεί». Eίχαν πάρει φωτιά κάποιες τελαµώνες πυροµαχικών. Πράγµατι, πηδήξαµε. Tο σκηνικό ήταν εφιαλτικό. Άλλα αεροπλάνα κάτω κι άλλα πάνω έτοιµα να προσγειωθούν ενώ τα αντιεροπορικά εδάφους έβαζαν µε τροχιοδεικτικά συνεχόµενες ριπές, κρότοι, καµµένες καλαµιές, κόλαση. «Έχουµε πέσει στους Tούρκους» έλεγαν… Kάθε αεροπλάνο που προσγειωνότανε, κατέβαζε κόσµο κι αµέσως απογειωνότανε. «Πιάστε θέσεις µάχης» µας είπε ένας αξιωµατικός, έχουµε πέσει ανάµεσα σε Tούρκους• τουλάχιστον να σκοτώσουµε κι εµείς».

  Ποιο αεροδρόµιο ήταν αυτό;

Iωάννης Σίδερης: Tης Λευκωσίας. Eίχαµε πέσει κάτω και δε ρίχναµε διότι θα σκοτωνόµαστε µεταξύ µας… ∆εν είχαµε ασύρµατο• δεν είχαµε ενηµέρωση. Eίµαστε περί τα 200 µ. µακριά από το δικό µας αεροπλάνο που καιγότανε όταν, κάποια στιγµή, έγινε έκρηξη και ξεψύχησε. Tο πριν από το δικό µας, αυτό που εγώ είχα ανεβεί πριν και µετά άλλαξα, έπιασε φωτιά στον αέρα, και έγινε έκρηξη στον αέρα, λίγα µέτρα πάνω από τη γη, και δεν έµεινε κανείς παρά µόνο ένας θεσσαλονικιός, ο µοναδικός επιζών σήµερα, ονόµατι Zαφειρίου, ο οποίος άνοιξε την πόρτα και πήδηξε. Eίχε µπει τελευταίος και καθόταν δίπλα στην πόρτα. Eίδε όλους να καίγονται και αυτός, µη µπορώντας να υποστεί το θάνατο µε κάψιµο, προτίµησε ν’ ανοίξει την πόρτα και να πηδήξει. Ήταν λίγα µέτρα πάνω από τη γη το αεροπλάνο και σώθηκε µ’ 174 κατάγµατα µένοντας 12 χρόνια στο 401 Στρατιωτικό Nοσοκοµείο! Tο αεροπλάνο ανατινάχτηκε αµέσως µετά χωρίς να πιάσει έδοφος. Mας έβαζαν µε 4δυµα, ρωσικά, αντιεραπορικά. Για καλή µας τύχη, όπως µετά µάθαµε, αυτό το 4δυµο που έριξε το αεροπλάνο, αµέσως µετά, έπαθε εµπλοκή οπότε σταµάτησε• διαφορετικά θα έριχνε κια άλλα διότι, πάνω του, πέρασαν και τα 14 αεροπλάνα. Στους 28 που είµασταν µέσα είχαµε 4 τραυµατίες που, πριν εκραγεί το δικό µας αεροπλάνο, τους κατεβάσαµε. Aργότερα έµαθα, πως οι 2 πέθαναν. Σε κάποια στιγµή σίγησαν τ’ αντιεροπορικά.

  Kαι να φανταστεί κανείς, ότι αυτοί που σας έριξαν ήταν Έλληνες!

Iωάννης Σίδερης: Nαι• ήταν δύναµη της EΛ.∆Y.K. (Eλληνική ∆ύναµη Kύπρου) που βρισκόταν στην Kύπρο. Ήταν νύχτα• δεν είχαν πάρει σήµα. Tα φυλάκιά τους είδαν, ξαφνικά, πάνω τους αεροπλάνα µε σβηστά φώτα. Σήµαναν συναγερµό. Nόµισαν, ότι είναι Tούρκοι και θέλουν να ρίξουν αλεξιπτωτιστές για να πάρουν τ’ Aεροδρόµιο.

Yπήρξε, λοιπόν, σιωπή• ηρεµία.

Iωάννης Σίδερης: Aνοίξαµε τον ασύρµατο κι επικοινωνήσαµε οι ∆ιµοιρίες. Tην γκάφα, τη διαπίστωσε και η EΛ.∆Y.K. Eµφανίστηκαν Kύπριοι Aξιωµατικοί και µας δόθηκε η διαταγή «όλοι στον Πύργο Eλέγχου». Ήταν ένα χιλιόµετρο µακριά και ορατός από παντού. ∆εν είχε ακόµη ξηµερώσει. Eίχαµε νεκρούς και τραυµατίες. Συγκεντρωθήκαµε. Mας µίλησαν οι Kύπριοι λέγοντας, δήθεν, ότι, αυτοί που µάς έβαλαν, είναι Άγγλοι… Σε κάποια στιγµή, στο χάραγµα, έρχεται Kύπριος αξιωµατικός κι εµφανίζονται λεωφορεία. Mας λέει «γρήγορα ανεβείται στα λεωφορεία και φύγετε, γιατί οι Tούρκοι έµαθαν πως το Aεροδρόµιο έχει Έλληνες Kαταδροµείς και θα το βοµβαρδίσουν». Έτσι κι έγινε. Φύγαµε. Eκείνο το πρωί και µέχρι το µεσηµέρι της 21 Iουλίου, οι Tούρκοι βοµβάρδιζαν τ’ Aεροδρόµιο… Mας πήγαν, µέσα στην Λευκωσία, στην Iερατική Σχολή• µέρος κατάφυτο. Σκάψαµε ορύγµατα και µπήκαµε µέσα ενώ, τα Tουρκικά αεροπλάνα περνούσαν από πάνω µας και βοµβάρδιζαν πιο κάτω. Πέρασε η ∆ευτέρα και την Tρίτη µας µοίρασαν τσιγάρα κι ώρα 4 τ’ απόγευµα φαγητό. Nύχτωσε. Ήµουνα 1ο νούµερο διπλοσκοπιά 8 -10. H διαταγή ήταν, να ρίχνουµε σ’ όποιον δεν ήξερε το συνθηµατικό «Λύκος» διότι, οι πληροφορίες ήταν, πως, στα 300 µ. έχουν πέσει Tούρκοι αλεξιπτωτιστές. H νύχτα πέρασε ήρεµα. Bρισκόµαστε στην Tετάρτη 23 Iουλίου όταν, το πρωί, δόθηκε η εντολή, να επιστρέψουµε στο Aεροδρόµιο Λευκωσίας σαν Aσφάλεια Aεροδροµίου. Φύγαµε µε τουριστικά λεωφορεία. Παράλληλα, από ό,τι είχαµε πληροφορηθεί, την ίδια κίνηση κάνανε και οι Tούρκοι Aλεξιπτωτιστές που είχανε συγκεντρωθεί και πηγαίνανε, πεζοί, να καταλάβουνε τ’ Aεροδρόµιο, για το οποίο, είχανε πληροφορίες, ότι το υπερασπίζονται µόνο 30 άτοµα, Kύπριοι. Πήγαµε κι εµείς και γίναµε 300. Mπροστά πήγαιναν τα λεωφορεία και τελευταίος ο ∆ιοικητής µες σ’ ένα «Λαντ–ρόβερ». Oι Tούρκοι αλεξιπτωτιστές, µάς έβλεπαν από µακριά και νόµιζαν πως, τα λεωφορεία, µεταφέρουν Tουρίστες που πάνε να πάρουν τ’ αεροπλάνα για να πετάξουν στις χώρες τους• έτσι, δε µας πείραξαν. Όµως, αντιλήφθησαν το «Λαντ–Pόβερ» πως είναι στρατιωτικό. Έριξαν και σκότωσαν τον οδηγό και τραυµάτισαν το ∆ιαβιβαστή. Tο αυτοκίνητο έπεσε στο χαντάκι. O Παπαµελετίου βγαίνει έξω, ανοίγει τον ασύρµατο -ενώ, εµείς, είχαµε φτάσει στο Aεροδρόµιο- και λέει «απ’ αυτή τη στιγµή, ∆ιοικητής της Mοίρας είναι ο Tαγµατάρχης Mανουράς. Eγώ, έρχοµαι δεν έρχοµαι• µ’ έχουν εγκλωβίσει οι Tούρκοι». Σ’ εµάς, επικράτησε πανικός. Όµως, ανακτήσαµε την ψυχραιµία µας και οχυρωθήκαµε στο κτίριο του Aεροδροµίου κάνοντας τρεις ζώνες: ισόγειο, α’ όροφος και ταράτσα. Όσοι πήραν θέσεις κι έπεσαν στην ταράτσα κόλλησαν στη µονωτική άσφαλτο διότι είχε αναλυγώσει µε 44° θερµοκρασία. Aπέναντι –ένας δρόµος µάς χώριζε– ήταν OHEδες Καναδοί. H διαταγή ήτανε, «πέρα από τον ασφαλτόδροµο είναι Tούρκοι…». Έτσι, πρέπει να σκοτώσαµε δυο, τρεις καναδούς… Eµένα, και στο νεότερης σειράς συνάδελφο Mπαλτζή, µας ανατέθηκε –ήµουνα παλιά σειρά– µας ανατέθηκε το ΠAO των 90 χιλιοστών, και τούτο, διότι είχαν σκοτωθεί οι ΠAOτζήδες όταν έγινε η έκρηξη στο αεροπλάνο και γλίτωσε µόνο ένας. Tο πήρα σην πλάτη συν τέσσερα βλήµατα εγώ και τρία ο άλλλος όταν, το κάθε βλήµα, ζυγίζει 7 κιλά. Eίχα και το M1…

  Oι Tούρκοι;

Iωάννης Σίδερης: Θα µπορούσαν να βοµβαρδίσουν το Aεροδρόµιο και να µη µείνει κανείς µας• όµως, είχαν πληροφορίες, ότι το υπεραπίζονται µόνο 30, οπότε ήθελαν να το πάρουν ανέγγιχτο και να το λειτουργήσουν για δικό τους. Eίπανε, θα µας δουν και θα το παρατήσουν οι Kύπριοι… Γύρω στις 4 τ’ απόγευµα της Tετάρτης 23 Iουλίου, βάζουµε πυρ. Eίχαµε 4 πολυβόλα «Mπράουνιγκ» στην ταράτσα. Έρχονταν όρθιοι και καθόλου ακολουθώντας το «Πυρ και κίνηση». Eπί δυο ώρες τους έφαγε το σκοτάδι. Ρίξαµε σ’ ένα καλύβι 4 βλήµατα• είχαµε δει να µπαίνουν εκεί. Tο ανατινάξαµε… Ώρα 6 τ’ απόγευµα δόθηκε το «παύσατε πυρ» διότι ανάλαβε ο Kληρίδης αντί του Σαµψών. Eν τω µεταξύ, εµφανίστηκε και ο Παπαµελετίου, ο ∆ιοικητής µας, ο οποίος ακολούθησε το χαντάκι… Tο πανηγυρίσαµε το γεγονός. Aνέβηκε το ηθικό µας.

  Πόσο δύσκολο, Γιάννη, είναι να σκοτώνεις;

Iωάννης Σίδερης: Ψυχολογικά, πολύ δύσκολο µέχρι που να ρίξεις την πρώτη σφαίρα. Kοµπλάρεις. Aµαρωτιέσαι, να ρίξω, να µη ρίξω, να σκοτώσω, να µη σκοτώσω… όµως, µετά την πρώτη σφαίρα, πλέον, καταλαβαίνεις πως, αν δε σκοτώσεις εσύ, θα σε σκοτώσει εκείνος• «η ζωή µου, ο θάνατός σου»!

  Aναλαµβάνει ο Kληρίδης.

Iωάννης Σίδερης: Nαι• έρχονται δηµοσιογράφοι, τηλεοράσεις, και όλοι, µάς λένε, ότι επιστρέφουµε στην Eλλάδα. Tέλος ο Πόλεµος. Xαρές εµείς… O ∆ιοικητής περί τις 8 το βράδυ, παρέδωσε το Aεροδρόµιο στους OHEδες το οποίο, και σήµερα, ανήκει στα Hνωµένα Έθνη. Kι αυτό οφείλεται σε µας, διαφορερικά, σήµερα θα ανήκε στους Tούρκους. Tο βράδυ ήρθαµε στην Aθαλάσσα και µείναµε σε κάτι τολ… Όµως, «ψεύτρα η µάνα». Mετά δύωρο έρχεται διαταγή, να φύγουµε για Άγιο Iλλαρίωνα. O ∆ιοικητής µας σχεδόν αρνείται να εκτελέσει τη διαταγή αφού, λέει, ότι από Σάββατο µέχρι Tετάρτη ούτε καν έχουµε κοιµηθεί… O Στρατηγός Kαραγιάννης επέµενε. O Παπαµελετίου υποχώρησε κι επιβιβαστήκαµε στα REO γι’ Άγιο Iλλαρίωνα. Πηγαίναµε στην «πρώτη γραµµή». Όµως, για καλή µας τύχη συναντηθήκαµε µε την 33η Mοίρα Καταδροµών Kύπρου οπότε, ο ∆ιοικητής µας, ξαναπήγε στο Στρατηγό και πήγαν αυτοί αντί εµείς. Tην εποµένη το µεσηµέρι, ήρθε σήµα, ότι, η 33η Kυπριακή Mοίρα Kαταδροµών, έπεσε σ’ ενέδρα και δεν έµεινε κανείς! Tο σήµα το διάβασε ο ∆ιοικητής. Tην εποµένη το µεσηµέρι, έγινε συγκέντρωση και, ο Yπασπιστής, µας διάβασε την κατάσταση των νεκρών της Mοίρας µας• 30 νεκροί! «Aπό αυτή τη στιγµή, µας είπε, ξεκινάει ο Πόλεµος για µας• πρέπει να πάρουµε πίσω το αίµα των νεκρών µας…! Φτιάχνουµε 10µελείς Oµάδες κι από την άλλη µέρα, και κάθε βράδυ, αρχίζουν οι αποστολές στα Tούρκικα φυλάκια, στον Άγιο Iλλαρίωνα, στον Πενταδάχτυλο…

  Θέλω να σε διακόψω, Γιάννη, όµως, είσαι τόσο παραστατικός και χειµαρώδης που…

Iωάννης Σίδερης: H Eλληνική Kυβέρνηση διαπραγµατεύεται στη Γενεύη µε το Mαύρο.

 Στις αποστολές αυτές εξαναγκάζεται να χρησιµοποιήσεις όπλο και µαχαίρι;

Iωάννης Σίδερης: ∆υστυχώς, ναι. Eάν δεν το κάνεις εσύ αυτό, θα το κάνει ο αντίπαλος, οπότε… Εγώ, ήµουνα τυχερός και δεν έτυχε να πράξω κάτι τέτοιο… Eµείς, καθαρίζαµε τα τουρκικά φυλάκια κι ενώ, θα έπρεπε να έλθει ο στρατός µας και να κρατήσει τις κορυφογραµµές αφού κάτω ήταν η Kυρήνεια οπότε θα ήλεγχε την απόβαση, τέτοια κίνηση δεν γινόταν… Aυτές οι αποστολές ήταν οι πιο δύσκολες, ψυχικά και σωµατικά… Για να µην µας εντοπίσουνε, όλη η Mοίρα άλλαζε θέση κάθε 6 ώρες… ∆εν ήξερες από πού να φυλαχτείς… Tουρκοκύπριοι, Eλληνοκύπριοι, EOKA B’, Mακαριακοί… H µόνη επαφή µας µε τον κόσµο ήταν το τραζίστορ. O Πόλεµος θέλει τσιγάρο και τραζίστορ.

  Kάτι άλλο;

Iωάννης Σίδερης: Bρισκόµαστε, στις 14 Aυγούστου, στο Σταυροβούνι, ανάµεσα Λεµεσό και Λευκωσία. Eνώ την προηγούµενη το βράδυ επιστρέφει, ο Mαύρος, στην Aθήνα, νοµίζουµε, πως όλα τελείωσαν. Όµως, ώρα 6 το πρωί αρχίζει ο «β’ γύρος του Πολέµου». Συναγερµός Πολέµου. Ήµουνα τελευταίο περίπολο 3-6 µε το συνάδελφο Σ… ο οποίος τρελλάθηκε από τότε κι είναι, σήµερα στο ∆αφνί! Άκουγα να ρίχνει ένα πολυβόλο προς την Aµµόχωστο. Ξυπνάω τον αξιωµατικό και το αναφέρω. ∆εν έδωσε σηµασία• όµως, ώρα 6 το πρωί, περνούν τουρκικά αεροπλάνα από πάνω µας. Πόλεµος. Έρχεται διαταγή να φύγουµε τα ΠAO (πυροβόλο άνευ οπισθοδροµήσεως), 14 άτοµα και να πάµε στην α’ γραµµή. Φασολάδα. Πού να πάει φαγητό… απ’ την πίεση, το άγχος… Ξεκινήσαµε για τη Λευκωσία µε δυο «Λαντ–ρόβερ». Aσθενοφόρα, τραυµατίες καθ’ οδόν… Oι όλµοι µάς έβαζαν… ∆ύο συνάδελφοι που πήδηξαν από το «Λαντ–ρόβερ» τραυµατιστήκανε… Eµφανίζεται ένα Aγγλικό κανάλι τηλεόρασης κι άρχισε να παίρνει µε την κάµερα τους τραυµατίες που σφαδάζανε… O Aνθ/γος τους λέει, πάρτε τους σ’ ένα νοσοκοµείο… Aυτοί πήρανε πλάνα και δεν έδωσαν σηµασία κι έστριψαν να φύγουν• οπότε, ο Aνθ/γός, τούς άδειασε ένα γεµιστήρα του «Kαλάσνικοφ» που είχαµε πάρει από την Eπισκοπή του Mακαρίου –έκρυβαν 10.000 «Kαλάσνικοφ» στην Επισκοπή– τους έριξε 32 φυσίγγια και τους άφησε εκεί! Πιάσαµε θέσεις µάχης έξω από την EΛ∆YK στους πρόποδες δύο λόφων. Στήσαµε τα ΠAO. Eµφανίστηκαν το απόγευµα 6 Tουρκικά άρµατα και πίσω τους πεζικό. Aκινητοποιήσαµε τα 4 άρµατα. Eίµαστε µόνο 12 άτοµα. Ήταν µια δύσκολη µάχη και η πιο κρίσιµη αφού είχαµε ν’ αντιµετωπίσουµε όλο το τουρκικό µέτωπο. Aλληλοαποχαιρετηθήκαµε κι ευχηθήκαµε αφού, θεωρήσαµε, ότι δε θα ζήσουµε. Όµως, θελήσαµε να πολεµήσουµε ώστε, πριν µας σκοτώσουν, να σκοτώσουµε. Bλέποντας οι Tούρκοι πεζικάριοι, ότι ακινητοποιήθηκαν τα άρµατα, έκαναν πίσω. Aυτός ήταν και Πόλεµος του β’ γύρου, για εµάς. Tους αιφνιδιάσαµε. Eκεί, χάριν ηµών, έγινε η πράσινη γραµµή στις 16 Aυγούστου.

  Eπιστρέψατε στην Eλλάδα;

Iωάννης Σίδερης: Όχι• µείναµε άλλους 7 µήνες στο Σταυροβούνι της Kύπρου• πάντα µέσα στο όρυγµα και χωρίς να βγάλουµε ποτέ τ’ άρβυλά µας.

  O απολογισµός;

Iωάννης Σίδερης: Πήγαµε περίπου 300 άτοµα. Σκοτώθηκαν 35 άτοµα και είχαµε και 30 τραυµατίες. Όµως, είχαµε κι αρκετές άλλες αναπηρίες ψυχολογικού φαινοµένου… Kάθε τόσο κάποιον χάναµε που παρουσίαζε ψυχολογικά προβλήµατα και τους πήγαιναν στα Nοσοκοµεία. Eίχε εξαντληθεί η υποµονή µας και είχαµε απελπιστεί. Φύγαµε το Φλεβάρη του ‘75. Aπολύθηκα τον Iούνιο. Tο ‘76 µε επιστράτευσαν µε το «Σισµίκ» κι επήγα για ένα µήνα στη Xίο.

  Σας έχουν τιµήσει;

Iωάννης Σίδερης: Aν κι έχουν περάσει 27 χρόνια ουδεµιάς τιµητικής αναγνώρισης τύχαµε. Aυτό είναι το παράπονο όλων µας. Aν δεν είχαµε κάνει τον Πανελλαδικό Σύλλογό µας «Kοµάντος ‘74» θα ήµασταν εντελώς στην αφάνια. O Σύλλογος περιλαµβάνει όλους όσους ανήκαµε στην A’ Mοίρα Kαταδροµών και ήµασταν στην Kύπρο, Aξιωµατικούς, Yπαξιωµατικούς και Στρατιώτες. O Σύλλογος έχει κάνει πολλά• από µνηµεία σ’ όλη την Eλλάδα µέχρι αποκαλυπτήρια…

  Aπό Aρκαδία;

Iωάννης Σίδερης: Nαι• σκοτώθηκε ο Σωτήρης Kορούνης, από την Kαστάνιτσα, που συνυπηρετούσαµε στην A’ Mοίρα. Σκοτώθηκε στο αεροπλάνο που κάηκε. Aν ερχόταν στο δικό µας, θα γλύτωνε• µου λέει, θα πάω µε τον Kαραµάτση… Όµως, είχαµε θύµατα, κι από τα Kαλάβρυτα, κι από το Nαύπλιο, από την Ηλεία…

  Ποιες οι δραστηριότητες του Συλλόγου;

Iωάννης Σίδερης: Kάθε χρόνο, στις 19 µε 23 Iουλίου, πάµε στην Kύπρο και κάνουµε µνηµόσυνο στη «Mακεδονίτισσα». Στο σηµείο που έπεσε το αεροπλάνο έχουµε έναν οµαδικό τάφο… Eκτός από εµάς, συµµετέχουν και οι γονείς των αδικοχαµένων παιδιών τους. Mέχρι το ‘95 όλα τα έξοδα τα πληρώναµε µόνοι µας. Aπό εκεί και µετά τα έξοδα αναλαµβάνει η Kυπριακή Kυβέρνηση µετά από παράστασή µας προς τον Kληρίδη. Tο αεροπλάνο, να πάµε και να γυρίσουµε, το βάζει το Yπουργείο της Eθνικής Άµυνας. Kάνουµε ετήσια Συνέλευση και ετήσιο χορό. Στην ταβέρνα, τη δικιά µου, έχουν έλθει δυο φορές.

  Tι έκανες για τον Kουρούνη;

Iωάννης Σίδερης: Tη διπλανή πάροδο της Aγ. Kων/τίνου, έκανα πρόταση στο ∆ήµο και την ονοµάσαµε σε «Oδό Σωτηρίου Kουρούνη»! Kάναµε αποκαλυπτήρια κι επιµνηµόσυνη δέηση µε συµµετοχή και των Aδελφών του Σωτ. Kουρούνη.

  Πότε το πληροφορηθήκατε, ότι σας κατέριψε η EΛ∆YK;

Iωάννης Σίδερης: Aργότερα, µε το Σύλλογο και τις διάφορες επαφές µας στην Kύπρο, µε την EΛ∆YK, µε τους Kυπρίους… Στη Bουλή ποτέ δεν συζητήθηκε κάτι… Kάνουµε και Mνηµόσυνο στο Mάλεµε… Eίναι σαν να έχουµε πάει στον Πόλεµο, µας κόπηκε το πόδι και µας κοστολογούν και την αρβύλα… Kαµία τιµή αν, και στο «Πει–µπουκ», οι Aξιωµατικοί µας, σηµείωσαν στις παρατηρήσεις, ό,τι δικαιούµαστε…

  Aγαπητέ Γιάννη, έχεις να διηγείσαι ανεπανάληπτες εµπειρίες• εµπειρίες που σε τιµούν αλλά και πρέπει να νοιώθουνε υπερήφανοι, η γυναίκα σου και τα παιδιά σου. Mπράβο σου. Σίγουρα, η τύχη ήταν διαρκώς µαζί σου… Άντε, εβίβα, και στην υγειά σου.

Iωάννης Σίδερης: Nαι• πράγµατι, ήµουν τυχερός. Eυχαριστώ, και σένα, και την Oδό Aρκαδίας για το ενδιαφέρον σου. Υγείαινε.