Πολεμικές μνήμες από την εισβολή στην Κύπρο το 1974. (μέρος 1ο)

Του Ομηρου Φωτιάδη

Σάββατο πρωί, της 20ης Ιουλίου 1974… την αποφράδα ημέρα της μαρτυρικής μας Κύπρου…το ξημέρωμα βρήκε τους Έλληνες Στρατιώτες της ΕΛ.ΔΥ.Κ., της 107 ΕΣΟ που μόλις την προηγούμενη ημέρα είχαν αφιχθεί από την Ελλάδα, να προετοιμάζονται για το πρωινό εγερτήριό τους…
\Τουρκικά μαχητικά πάνω από τα Αγια χώματα της Κύπρου μας.

Ήταν 05.30 το πρωί, όταν από την οροσειρά του Πενταδάκτυλού φάνηκαν δύο Τούρκικα μαχητικά αεροσκάφη F 104, σε ιδιαίτερα χαμηλή πτήση, να κατευθύνονται με ταχύτητα προς το στρατόπεδο της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου. Σπάζοντας το φράγμα του ήχου και αγγίζοντας κυριολεκτικά τις κορυφές των δένδρων του στρατοπέδου, εξαπέλυσαν το φονικό τους φορτίο. Δύο ρουκέτες. Η πρώτη καρφώθηκε στο κέντρο του στρατοπέδου με εκκωφαντικό θόρυβο και η δεύτερη περνώντας ξυστά πάνω από το Διοικητήριο καρφώθηκε στο διπλανό τόλ σε απόσταση 20 μέτρων, όπου στεγάζονταν το Ταχυδρομείο της Μονάδος. Εκατοντάδες γράμματα γέμισαν, λαμαρίνες, ξύλα, πέτρες και κομμάτια από μπετόν εκτινάχθηκαν σε μια ευρεία περίμετρο, αφήνοντας αποσβολωμένο, τον νέο Ταχυδρόμο της ΕΛ.ΔΥ.Κ. Στρατιώτη Μαντζουριά Παναγιώτη από την Καρδίτσα, λίγα μέτρα μακρύτερα….



Ευτυχώς για τους Ελληνες Στρατιώτες ο Διοικητής της ΚΥΠ στην Κύπρο Αντισυνταγματάρχης Γεώργιος Κούρτης, είχε την πρόνοια να επισκεφθεί κατά της 04.00 και να ενημερώσει την ΕΛ.ΔΥ.Κ. για επικείμενη Τουρκική επίθεση και η μονάδα ήδη είχε διασπαρθεί εντός του στρατοπέδου, σε διάφορους οχυρωμένους χώρους.

Τούρκοι αλέξιπτωτιστές στο έδαφος της Κύπρου...

Η πρώτη του ημέρα στην Κύπρο ξεκίνησε με την «καλημέρα» των Τούρκικων ρουκετών.
Την ίδια ώρα όλα τα στρατόπεδα της Λευκωσίας δέχονταν εκατοντάδες βόμβες από τα Τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη, τα οποία μετέτρεψαν το όμορφο πρωινό σε πραγματική κόλαση για τους Ελλαδίτες και Ελληνοκυπρίους στρατιώτες .
Ένα δεύτερο κύμα Τουρκικών μαχητικών ευθύς αμέσως, άφησε το καταστροφικό του
φορτίο, στον πρωταρχικό και κύριο στόχο των Τούρκων. Την ΕΛ.ΔΥ.Κ.!
Οι πρώτες βόμβες χιλίων λιβρών, έπεσαν δίπλα στο τόλ του Λόχου Βαρέων Όπλων τραυματίζοντας τον Υπολοχαγό Πίο, τον Στρατιώτη Τριανταφυλλόπουλο από την Ημαθία, και έκοψε από το ύψος του ώμου το χέρι του Στρατιώτη Σολωμού…
Το πρώτο Ελληνικό αίμα ποτίζει την μαρτυρική γη της Κύπρου μας…
Ανά δεκαπέντε λεπτά σμήνη τεσσάρων Τουρκικών μαχητικών, προσβάλουν ακατάπαυστα το στρατόπεδο της ΕΛ.ΔΥ.Κ., με κάθε είδους βόμβες και πυρομαχικά.
Το ΚΝΕ (Κέντρο Νοσηλείας ΕΛ.ΔΥ.Κ.) γεμίζει τραυματίες…

Με ορμή ακολουθεί το τρίτο κύμα των Τουρκικών F 104, και εξαπολύει δεκάδες ρουκέτες εναντίων των Ελδυκάριων, οι οποίοι ακόμα προσπαθούν να καταλάβουν τι συμβαίνει. Ο Στρατιώτης Μπόλας Γεώργιος από την Πυλαία Θεσσαλονίκης, πετάει το τσάι του και τρέχει σε κοντινό όρυγμα να καλυφθεί. Δίπλα του ένας νέος της 107 μπαίνει κι αυτός σε ένα όρυγμα να καλυφθεί.΄Ερχεται ένας παλιός της 103 και του λέει να φύγει…να πάει σε άλλο όρυγμα και υπακούει. Ο παλιός ίσα που προλαβαίνει να μπει στο όρυγμα που άφησε ο νεότερος…και δέχεται μια ρουκέτα η οποία τον εξαϋλώνει.

Τούρκοι αερομεταφερόμενοι στον τουρκοκυπριακό θύλακα του Κιόνελι.

Στο βάθος του ορίζοντα προς τον βορά, στα χωριά Αγύρτα και Κιόνελι, και με κατεύθυνση από Δυτικά προς Ανατολικά πέντε Τούρκικα μεταγωγικά Ντακότα, εκτελούν ρίψεις αλεξιπτωτιστών, εντός των τοπικών ισχυρών Τουρκοκυπριακών θυλάκων. Γέμισε αλεξίπτωτα ο γαλάζιος Κυπριακός ουρανός.

Οι Στρατιώτες της ΕΛ.ΔΥ.Κ., οι οποίοι ακόμη δεν είχαν παραλάβει τον ατομικό τους οπλισμό, μέσα στην κόλαση των ανηλεών βομβαρδισμών, παραλαμβάνουν ότι μπορούν και προσπαθούν να αναχαιτίσουν τους Τούρκους εισβολείς, με τα Μ 1 τους.
Παρά το τραγελαφικό της υπόθεσης, οι Τούρκοι πιλότοι τα χάνουν και πολλές φορές αδειάζουν το φονικό τους φορτίο, μέσα στο ήδη από την προηγουμένη ημέρα άδειο στρατόπεδο της ΤΟΥΡ.ΔΥ.Κ..
Οι ΄Ελληνες στρατιώτες δεν εγκαταλείπουν το Στρατόπεδό τους και καλυπτόμενοι όπου μπορούν αναδιοργανώνονται και προσπαθούν να αμυνθούν.
Οι ρίψεις αλεξιπτωτιστών συνεχίζονται αμείωτα αλλά κατά κύματα καταφθάνουν και δεκάδες Τουρκικά ελικόπτερα τα οποία μεταφέρουν καταδρομείς στον θύλακα του Κιόνελι. Ένα Τουρκικό μεταγωγικό αεροσκάφος αδειάζει το φορτίο του σε λάθος μέρος..
Ακολουθούν και άλλα. Οι λανθασμένες ρίψεις τους, εντός του Ελληνικού τομέα, φέρνουν τις πρώτες βαριές απώλειες για τους Τούρκους. Οι απλοί Ελληνοκύπριοι χωρικοί, καταφέρνουν και εξοντώνουν πάνω από 80 αλεξιπτωτιστές. Η εποποιία της Κρήτης επαναλαμβάνεται! Σημειώνονται ταυτόχρονα και οι πρώτες καταγραφές αιχμαλώτων. Δεκαπέντε Τούρκοι αλεξιπτωτιστές συνελήφθησαν και μόλις 7-8 διέφυγαν τον θάνατο και την σύλληψη, από τους χωρικούς της Μίας Μηλιάς.

Η απόβαση αρχίζει στην ακτή Πέντε Μίλι.

Έχει πάει 09.30 και ακόμα κανένας δεν γνωρίζει ότι ισχυρότατες αποβατικές δυνάμεις των Τούρκων αποβιβάζονται δυτικά της Κερύνειας στην περιοχή Πεντεμίλι. Ήδη από τις 06.00 Τούρκοι βατραχάνθρωποι είχαν βγει στην ακτή και έκαναν αναγνωρίσεις. Ακολούθησε η αποβίβαση του 6ου Τάγματος Πεζοναυτών, ενώ πυκνά πυρά των Τουρκικών αντιτορπιλικών τύπου FREM, σάρωναν στην κυριολεξία την περίμετρο του προγεφυρώματος και άλλους στόχους στην ευρύτερη περιοχή.

Ήταν 07.15΄ το πρωί.
Προηγήθηκε η ηρωική έξοδος των Κυπριακών τορπιλακάτων, της Τ3 με Κυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο Ελευθέριο Τσομάκη και της Τ1 με Κυβερνήτη τον επίκουρο Σημαιοφόρο Νικόλαο Βερύκιο, στις 05.05’ από το λιμάνι της Κερύνειας. Λίγα λεπτά αργότερα Τουρκικά αεροσκάφη πλήττουν καίρια την Τ1 τραυματίζοντας 6 από το προσωπικό της.
Η Τ1 προσάραξε στην περιοχή του Βοσπόρου.

Η Τ1 που προσάραξε στην Κερύνεια ανασύρεται από Τούρκους στρατιώτες μετά την κατάληψη της Κερύνειας.

Η Τ3 πλησίασε πολύ επικίνδυνα και σε απόσταση 1 ν.μ. τον Τουρκικό αποβατικό στόλο και ξεκίνησε ελιγμούς για να λάβει κατάλληλη θέση βολής.

(Μοναδική φωτογραφία) Η Τ3 δέχεται βόμβες από τουρκικό μαχητικό και κάνει ελιγμούς....

Ήταν 05.23΄ όταν δέχθηκε καταιγισμό πυρών από τα Τούρκικα αντιτορπιλικά. Όλο το προσωπικό της σκοτώθηκε. Μόνο ο Αρχικελευστής Διονύσιος Μαγέτος, βαριά τραυματισμένος με μυθιστορηματικό τρόπο κατάφερε μετά από 6 ώρες υπεράνθρωπων προσπαθειών να βγει στην ακτή.

Στην περιοχή της απόβασης εδώ και πάνω από τρεις ώρες οι Τούρκοι αποβιβάζονται χωρίς καμία παρενόχληση ή Ελληνική αντίδραση. Μόλις στις 08.40΄ή Αθήνα «ξύπνησε» από τον λήθαργο και έδωσε εντολή εφαρμογής των πολεμικών σχεδίων. Πάνω από τρεις ώρες η Τουρκική αεροπορία, το Πολεμικό της Ναυτικό και οι Δυνάμεις Ξηράς σάρωναν την Κυπριακή επικράτεια ανελέητα, χωρίς καμία ουσιαστική αντίσταση.


ΕΔΩ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ