Οι αναμνήσεις της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974 ξύπνησαν για άλλα μια φορά.
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
"Είχε τραυματιστεί. Τον πήρε στις πλάτες του ο λοχίας Μιχελής και έξω από το στρατόπεδο μια ριπή πυροβόλου τον βρήκε στην πλάτη. Μιχελή, είπε, άσε με εμένα και τρέξε εσύ να σωθείς. Αυτά ήταν τα τελευταία του λόγια". Ο επιλοχίας του 4ου λόχου του δεύτερου τάγματος της ΕΛΔΥΚ την περίοδο του '74, Αθανάσιος Στάικος, ο οποίος ζει στη Θεσσαλονίκη, θυμάται τις τελευταίες στιγμές του δεκανέα του Μηνά Γιαννακάκη, όταν καταλήφθηκε το στρατόπεδο τους από τον τουρκικό στρατό στις 16 Αυγούστου 1974
"Ήταν ήρωας, αντιμετώπισε με μοναδικό σθένος το τέλος", λέει ο κ. Στάικος, πρόεδρος του Συνδέσμου Βορειοελλαδιτών Πολεμιστών ΕΛΔΥΚ 1974.
Οι αναμνήσεις ξύπνησαν χθες για άλλη μια φορά στους πολεμιστές της ΕΛΔΥΚ, καθώς έγιναν οι κηδείες δέκα στρατιωτών που έπεσαν νεκροί στην Κύπρο, μεταξύ των οποίων και ο Μηνάς Γιαννακάκης. Τα οστά τους αναγνωρίστηκαν ύστερα από 34 χρόνια με τη μέθοδο DNA, με την ταυτοποίηση αίματος που έδωσαν συγγενείς, και μεταφέρθηκαν προχθές από την Κύπρο στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Εκεί έγινε τελετή και αποδόθηκαν τιμές παρουσία της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας. Στη συνέχεια οι λάρνακες με τα οστά παραδόθηκαν στους συγγενείς και μεταφέρθηκαν στους τόπους ταφής.
Μαζί με τα οστά του έφεδρου λοχία (μετά το θάνατο) πεζικού Μηνά Γιαννακάκη, από τον Άγιο Ιωάννη Φαιστού Κρήτης, έφτασαν τα οστά εννέα συμπολεμιστών του, που ρίχτηκαν στη μάχη αψηφώντας τον θάνατο, του έφεδρου ανθυπολοχαγού καταδρομών Δημήτρη Τσαμκιράνη από την Καβάλα, του έφεδρου επιλοχία πυροβολικού Αθανάσιου Σέτσκου από την Αριδαία, του έφεδρου επιλοχία πυροβολικού από την Ιστιαία Γεώργιου Προδρομίδη, του έφεδρου επιλοχία πεζικού από την Καρδίτσα Χρυσόστομου Μπολωμίτη, του έφεδρου λοχία τεχνικού Ιωάννη Πολυζώη από την Ξυλοκερά Ηλείας, του έφεδρου δεκανέα πεζικού Ηλία Κουγιαντώνη από το Βαρθολομιό Ηλείας, του έφεδρου δεκανέα καταδρομών Κωνσταντίνου Μπαρώτα από το Βασιλικό Χαλκίδας, του έφεδρου δεκανέα τεχνικού από τη Στυλίδα Δημήτρη Καβράντζου και του έφεδρου επιλοχία πυροβολικού Χαράλαμπου Γλαρέντζου από τα Μελίσσια Αττικής.
"Οι στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ τάφηκαν σε δύο ομαδικούς τάφους, την τέταρτη ημέρα των συμπλοκών, όταν μας τους παρέδωσαν οι Τούρκοι. Δυστυχώς δεν έγινε τότε αναγνώριση, ενώ θα μπορούσε να γίνει βάση εγγράφων. Για μας ήταν τότε νεκροί μη αναγνωρισθέντες. Ως επιλοχίας είχα κατάσταση και βλέπαμε στην αναφορά πόσοι έλειπαν, ξέραμε τις απώλειες. Ο Βασίλης Τσιπινιάς, από την Παναγία Χαλκιδικής, όπου κάναμε μνημείο, σκοτώθηκε δίπλα μου και το δήλωσα", περιγράφει ο κ. Στάικος.
Ο ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ
Τη 16η Αυγούστου 1974 έπεσαν στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, δυτικά της Λευκωσίας, στο χωριό Γερόλακκος, ενενήντα στρατιώτες από τους 300 που είχαν μείνει, οι οποίοι θεωρείται ότι κράτησαν τη Λευκωσία.
"Στις 14 Αυγούστου άρχισε ένας ανελέητος βομβαρδισμός από την τουρκική αεροπορία, έπεφταν χιλιάδες βλήματα. Ήταν φρίκη. Εμείς προσπαθούσαμε με δύο αντιαεροπορικά και με ένα μόνο αντιαρματικό να σταματήσουμε τα άρματα. Κρατήσαμε την πρώτη ημέρα. Ανήμερα της Παναγίας το ίδιο σκηνικό. Μια χούφτα άνδρες εμείς με τα ατομικά μας τυφέκια Μ1. Στις 16 Αυγούστου ήταν η μητέρα των μαχών. Ενώ δόθηκε το μεσημέρι κατάπαυση του πυρός, οι Τούρκοι συνέχισαν να πολεμάνε, για να πάρουν το στρατόπεδο. Έστειλαν 40 άρματα και πολλοί από τους συμπολεμιστές μας έπεσαν κάτω από τις ερπύστριες. Χάσαμε 90 άτομα. Εμείς σωθήκαμε χάρη στην Παναγία και σώθηκε η Λευκωσία, κάτι που αναγνωρίζεται στην Κύπρο, σώθηκε και η τιμή της πατρίδας. Οπισθοχωρήσαμε και ήμασταν πάλι στην πρώτη γραμμή, στο αεροδρόμιο. Βγάλαμε όλο το χειμώνα σε σκηνάκια, μέχρι τις 15 Ιανουαρίου 1975. Η παραμονή μας ήταν 12μηνη και παρατάθηκε σε 17 μήνες. Υπηρετήσαμε συνολικά 30 μήνες. Ήμουν στην Κύπρο από τον Γενάρη του 1974", περιγράφει ο κ. Στάικος.
ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΔΙΚΗΜΕΝΟΙ
"Θεωρούμε ότι η πατρίδα μας αδίκησε παράφορα, αν και δεν ζητήσαμε τίποτε, παρά μόνο συμπαράσταση. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι μόλις επιστρέψαμε από την Κύπρο στο Λουτράκι, αντί να μας περιμένει άγημα για να μας υποδεχτεί, μας έστειλαν τελωνειακούς για να μας κάνουν έλεγχο. Το μόνο που είχαμε ήταν κάποια πακέτα τσιγάρα και τις σκισμένες φόρμες που φορούσαμε. Όταν πάλι λέγαμε ότι υπηρετήσαμε στην Κύπρο και πολεμήσαμε, μας αποκαλούσαν χουντικούς και πραξικοπηματίες, καθώς είχε γίνει το πραξικόπημα στις 15 Ιουλίου 1974. Εμείς ήμασταν απλά ελληνόπουλα που πήγαμε να υπηρετήσουμε τη θητεία μας, εικοσάχρονα παιδιά. Τιμήσαμε τη στολή του στρατιώτη. Τι σχέση είχαμε με πραξικοπήματα; Η πολιτεία ακόμη δεν ξεκαθάρισε το τοπίο. Το θετικό είναι ότι το 1998 ο τότε υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Τσοχατζόπουλος αναγνώρισε τη συμβολή μας", τονίζει ο κ. Στάικος.
Οι στρατιώτες - πολεμιστές στην Κύπρο το 1974 ζητούν ακόμη, 34 χρόνια μετά, τη συμπαράσταση της πολιτείας. Όπως περιγράφει ο κ. Στάικος, "εμείς επιζήσαμε και θα τιμούμε τα παλικάρια μας, με όλα τα ψυχολογικά προβλήματα που έχουμε. Έπρεπε, όταν ήρθαμε στο Λουτράκι, να μας βοηθήσουν με ψυχολόγους. Εάν υπήρχε ψυχολογική στήριξη, πολλά από τα παιδιά θα είχαν σωθεί. Πολλοί συμπολεμιστές μας έχασαν την επαφή με το χρόνο και βοηθιούνται από τις μητροπόλεις. Στους τραυματίες δόθηκαν άδειες περιπτέρου, αλλά πρέπει να υπάρξει μέριμνα και για όσους έχουν προβλήματα. Δυστυχώς, ακόμη και για την άφιξη των οστών, προχθές, παρατηρήσαμε αδιαφορία από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης".
Ο Σύνδεσμος Βορειοελλαδιτών Πολεμιστών ΕΛΔΥΚ 1974 ζητά να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για την ανέγερση μνημείου στη Θεσσαλονίκη. Ο δήμος Θεσσαλονίκης παραχώρησε για το σκοπό αυτό έκταση στην περιοχή "Παγοδρόμιο" στην Κηφισιά, αλλά, όπως παραπονιούνται οι πολεμιστές, εδώ και πέντε χρόνια, η μελέτη έχει κωλύσει στο τμήμα αρχιτεκτονικού σχεδιασμού του δήμου.
Η ΠΡΩΤΗ ΗΜΕΡΑ
"Τα γεγονότα ξέσπασαν στις 20 Ιουλίου 1974 με το πρώτο φως της ημέρας. Δεχτήκαμε στο στρατόπεδο τις πρώτες βόμβες του πολέμου, συγκεκριμένα στο διοικητήριο", θυμάται ο κ. Στάικος και περιγράφει: "αποβραδίς περιμέναμε την επίθεση. Ο λοχαγός μας είπε ότι ενδέχεται να έχουμε πτώση αλεξιπτωτιστών τούρκων και άγγλων. Μια διμοιρία του λόχου είχε πάει στα υψώματα του Αγίου Γεωργίου, στο εκκλησάκι. Εκεί είχαμε προετοιμαστεί να αντιμετωπίσουμε την τουρκική αεροπορία, μόνο με τον ατομικό μας οπλισμό, ενώ οι Τούρκοι ήταν πάνοπλοι.
"Μόλις ξέσπασαν οι βομβαρδισμοί, μας έδωσαν εντολή να κάνουμε επίθεση στο στρατόπεδο της ΤΟΥΡΔΥΚ, με το οποίο μας χώριζε μόνο ένα συρματόπλεγμα. Οι Τούρκοι όμως είχαν φύγει αποβραδίς ενδότερα του τουρκικού θύλακος, μεταξύ Λευκωσίας και Πενταδάκτυλου, στο χωριό Κιόνελι. Ξεκινήσαμε προέλαση, αλλά σταμάτησε. Ήταν αδύνατο να πάμε προς Πενταδάκτυλο που καιγόταν από βόμβες ναπάλμ. Μας έδωσαν στη συνέχεια διαταγή να επιτεθούμε το βράδυ και έτσι κάναμε με μια διλοχία. Οι Τούρκοι όμως ήταν καλά οργανωμένοι. Τα άρματά μας, παμπάλαια, σταμάτησαν σε μια αντιαρματική τάφρο. Μας εγκλώβισαν σε ένα πολυβολείο διπλής σειράς σε σχήμα πι. Τότε μας δόθηκε εντολή οπισθοχώρησης. Είχαμε χάσει ήδη 19 άνδρες και εάν δεν οπισθοχωρούσαμε δεν θα ζούσε κανένας. Το μέρος ήταν ακάλυπτο.
"Γυρίσαμε στο στρατόπεδο και αρχίσαμε να αμυνόμαστε την 21η και 22η Ιουλίου. Το βράδυ της 22ης οι Τούρκοι έκαναν απεγνωσμένη προσπάθεια να πάρουν το στρατόπεδο. Δεν το κατάφεραν. Την επόμενη μέρα το πρωί μάζευαν τους νεκρούς. Εκεί είδαμε τη φρίκη του πολέμου. Δεν έχει σημασία αν οι νεκροί ήταν Τούρκοι. Η φρίκη είναι φρίκη. Μετά άρχισαν συνομιλίες στη Γενεύη και οι Τούρκοι οργανώνονταν".
ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΕΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ ΕΛ.ΔΥ.Κ. 1974(ΝΕΚΡΟΙ - ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ)
Α/Α ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΒΑΘΜΟΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1 Σταμπουλής Βασίλειος Λοχαγός Κασσάνδρα Έπεσε στο πεδίο της Μάχης 2 Λουκάκης Θεοφανης Λοχίας Σάρτη >> 3 Ξανθόπουλος Αθανάσιος Δεκανέας Παλαιόκαστρο >> 4 Τσιπινιάς Βασίλειος Λοχίας Μ. Παναγία >> 5 Κουτρούλης Στέφανος Στρατιώτης Ν. Μαρμαράς Αγνοούμενος 6 Παυλούδης Παύλος Λοχίας Άγ. Νικόλαος >> 7 Σιούρλας Κωνσταντίνος Στρατιώτης ΚασσάνδραΣυγγ. Τρίκαλα Ημαθίας >> 8 Χαμουργιωτάκης Γεώργιος Λοχίας Ποτίδαια >> 9 Σαμαράς Αθανάσιος Στρατιώτης Αγ. Πρόδρομος Νεκρός από τις κακουχίες 10 Ευθυμίου Γεώργιος >> Βαρβάρα Εν ειρήνηΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΕΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ ΕΛ.ΔΥ.Κ. 1974 (ΖΩΝΤΕΣ)
Α/Α ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΒΑΘΜΟΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗ 1 Άγκος Ζαφείρης Στρατιώτης Γαλάτιστα 2 Βαγιωνάς Αθανάσιος >> Συκιά 3 Βάσιος Βασίλειος Λοχίας Άγ. Νικόλαος 4 Γατάς Χριστόδουλος Στρατιώτης Ιερισσός 5 Γεωργιάδης Αναστάσιος >> Σήμαντρα 6 Γιαρμής Χρήστος >> 7 Γιαννέλης Απόστολος >> Άγ. Νικόλαος 8 Γκιζέπας Απόστολος Λοχίας Παλαιοχώρι 9 Ζάπρης Γεώργιος >> Νεοχώρι 10 Ζιώκος Χρήστος >> Μ. Ασίας 14 Κ. Τούμπα 11 Καραβασίλης Ηρακλής Στρατιώτης Βράσταμα 12 Καραμανλής Ακρίτας >> Πευκοχώρι 13 Κηπουρός Αντώνιος Αξιωματικός Φούρκα 14 Λαλιώτης Χρήστος Στρατιώτης Αρναία 15 Μανωλάκης Χρήστος >> 16 Μανώλας Άγγελος Λοχίας Καλάνδρα 17 Μαυρίδης Κωνσταντίνος >> Πολύγυρος 18 Μαύρος Βασίλειος Στρατιώτης Γομάτι 19 Μπαραχάνος Νικόλαος >> Ταξιάρχης 20 Μπογιάννης Χρυσόστομος Ν. Τρίγλια 21 Ντελής Γεώργιος >> Παλαιόχωρα 22 Ουζούνης Δημήτριος >> Άγ. Μάμας 23 Πανιώρης Δημήτριος Α.Σ.Μ. 131/93055/73 24 Παπαγεωργίου Αθανάσιος >> Γαλάτιστα 25 Παπαευσταθίου Ευστάθιος Α.Σ.Μ. 131/92565/74 26 Πατητταράς Δημήτριος Α.Σ.Μ. 131/93163/74 27 Πιπεράς Δημήτριος >> Δουμπιά 28 Πολύζος Αργύριος Ν. Σύλατα 29 Πολυχρόνης Δημήτριος >> 30 Πούλιος Αργύριος Α.Σ.Μ. 131/93458/74 31 Σισμάνης Βασίλειος >> Γαλάτιστα 32 Σουλτάνης Γεώργιος >> Ιερισσός 33 Σχοινάς Δημήτριος Λοχίας Πολύγυρος 34 Συγκουρλής Χρήστος Στρατιώτης Ν. Μαρμαράς 35 Σωτηρίου Θεόδωρος Α.Σ.Μ. 131/93275/73 36 Φόρας Στέργιος >> Ιερισσός 37 Χαμαϊδὀς Νικόλαος >> >> 38 Χαριστός Δημήτριος Στρατιώτης >> 39 Χρυσάφης Αθανάσιος Λοχίας 40 Χρυσογονίδης Γεώργιος Στρατιώτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Oσα δημοσιεύματα δεν έχουν την υπογραφή μας αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι την δική μας.Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις,, ή απειλές.