ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Τα χριστιανικά μνημεία στην κατεχόμενη Κύπρο:

  Όψεις και Πράξεις μιας συνεχιζόμενης καταστροφής

Τετάρτη, 07 Νοέμβριος 2012 23:27

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ  ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Έκθεση φωτογραφίας: Τα χριστιανικά μνημεία στην κατεχόμενη Κύπρο: Όψεις και Πράξεις μιας συνεχιζόμενης  καταστροφής
Για τριάντα σχεδόν χρόνια μετά την  Τουρκική εισβολή  στην Κύπρο ελάχιστες  ήταν οι πληροφορίες για την κατάσταση των πολιτιστικών και χριστιανικών μνημείων στο κατεχόμενο τμήμα του νησιού  ή για την τύχη των κινητών τους αντικειμένων. Μεμονωμένες πληροφορίες που κατά καιρούς γίνονταν γνωστές, έκαναν λόγο για μεγάλη καταστροφή, λεηλασίες και βανδαλισμούς των ναών, σύληση των νεκροταφείων, μετατροπή των εκκλησιών σε στάβλους και αρπαγή των εικόνων τους και των ιερών τους σκευών. ενώ ο εντοπισμός των αποτοιχισμένων ψηφιδωτών από την Παναγία Κανακαριά της Λυθράγκωμης στις ΗΠΑ συντάραξε την παγκόσμια κοινή γνώμη.

Μετά τη μερική άρση των περιορισμών  διέλευσης στις κατεχόμενες περιοχές (Πάσχα 2003) το ενδιαφέρον του Μητροπολίτου  Κύκκου και Τυλληρίας  κ. κ. Νικηφόρου  για την τύχη της εκκλησιαστικής πολιτιστικής κληρονομιάς στις κατεχόμενες  περιοχές εκδηλώθηκε και έμπρακτα. Τα Μουσείο της ιεράς Μονής Κύκκου ενέταξε στα ερευνητικά του προγράμματα την πρώτη συστηματική και επιστημονική συγκέντρωση πληροφοριών,  την καταγραφή, την  φωτογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση των κατεχομένων χριστιανικών ναών, για την οποία συγκροτήθηκε ομάδα ειδικών με συντονιστή τον δρα Χαράλαμπο Χοτζάκογλου

Αποτέλεσμα του προγράμματος αυτού ήταν η συλλογή 20,000 φωτογραφιών, που αποτελούν μια πλήρη καταγραφή  των εκκλησιαστικών μνημείων στις κατεχόμενες  περιοχές,  η πραγματοποίηση εκδόσεων και εκθέσεων με στόχο την διαφώτιση για το δράμα της Κύπρου και την καταστροφή της πολιτιστικής της κληρονομιάς.    Η Έκθεση φωτογραφιών  που έγινε στις αίθουσες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ευαισθητοποίησε τους αρμόδιους φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η έκθεση επαναλήφθηκε στην Θεσσαλονίκη τον Μάιο και στο Ρίμινι της Ιταλίας τον Αύγουστο 2009. Από το 2010 παρουσιάστηκε σε πολλές πόλεις της Ελλάδας (όπως: Αθήνα, Πάτρα, Χανιά, Ιωάννινα, Αμύνταιο, Κοζάνη, Βέροια, Γιαννιτσά, Σέρρες, Πτολεμαϊδα, Καστοριά, Πρώτη Σερρών, Καβάλα, Φλώρινα, Βόλος, Λάρισα, Ρόδος, Νέα Ζίχνη, κ.α.)  Η παρουσίασή της συνεχίζεται και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας.

Η Κύπρος σήμερα, ενταγμένη  στη μεγάλη οικογένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οφείλει να καταγγείλει και  να αναδείξει τη συνεχιζόμενη λεηλασία και καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς του τόπου, η οποία αποτελεί, όχι μόνο κοινή ευρωπαϊκή παρακαταθήκη, αλλά παγκόσμια κληρονομιά. Η θρησκευτική ελευθερία, η τήρηση των αρχών του δικαίου, ο σεβασμός και η προστασία των ιστορικών καταλοίπων του παρελθόντος αποτελούν θεμελιώδεις συνισταμένες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις οποίες  και οι δύο κοινότητες του νησιού απαιτούν από τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής να τηρήσουν.  Η ανάγκη επέμβασης, προστασίας και αναστύλωσης των μνημείων είναι πλέον σήμερα πιο επιτακτική ανάγκη, όσο ποτέ άλλοτε



Η φωτογραφική αυτή έκθεση αποτελεί τον καρπό της αγαστής συνεργασίας  μεταξύ του Μουσείου της Ιεράς Μονής Κύκκου και της Ομοσπονδίας Κυπριακών Οργανώσεων Ελλάδας, αποσκοπώντας στην καλύτερη και εγκυρότερη πληροφόρηση του ελλαδικού κοινού αλλά και των ξένων, σχετικά με το θέμα της καταστροφής της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Η πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου αποτελεί μέρος της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και η ανάδειξη του μεγέθους της καταστροφής που συντελέσθηκε και συνεχίζει να συντελείται, χρειάζεται να γίνει μοχλός πίεσης προς το κατοχικό καθεστώς, ώστε να επιτραπεί επιτέλους η ανακαίνιση και συντήρηση των θρησκευτικών μνημείων στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Μεγαλονήσου.



Η έκθεση αποτελείται από 36 πλαστικοποιημένες φωτογραφίες, σε μορφή banners ,διαστάσεων 1,40 Χ 0,80 μ., οι οποίες παρουσιάζουν εύγλωττα τη σημερινή τραγική κατάσταση των ναών διαφόρων χριστιανικών δογμάτων (ορθοδόξων, καθολικών, μαρωνιτικών, αρμενικών κτλ) στην κατεχόμενη Κύπρο. Σε κάποιες περιπτώσεις, δίπλα στις σημερινές όψεις των ναών παρατίθενται και φωτογραφίες των ίδιων μνημείων πριν την τούρκικη εισβολή (πριν το 1974), ώστε ο επισκέπτης μέσα από την σύγκριση να διαπιστώνει αβίαστα τη σημερινή κατάσταση. Τις φωτογραφίες πλαισιώνουν συνοδευτικά κείμενα σε τρείς  γλώσσες (ελληνικά αγγλικά και ιταλικά).



Παρά την αδιαλλαξία της Τουρκίας, καταβάλλουμε συνεχείς  προσπάθειες για ειρηνική επίλυση του Κυπριακού. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποσιωπήσουμε την πραγματικότητα. Ούτε και να λησμονήσουμε  τα λάθη και τα εγκλήματα που έγιναν. Το οφείλουμε σε αυτούς που έχασαν τη ζωή τους, στις οικογένειες που θρήνησαν τους δικούς τους και σε εκείνους που σφραγίστηκε το είναι τους, με τον πόνο  του αγνοούμενου παιδιού, αδελφού ή γονιού. Το οφείλουμε ακόμα και σε όσους   έφυγαν με απραγματοποίητο το όραμα της επιστροφής στις πατρογονικές εστίες.

Ας  οραματιστούμε  και ας αγωνιστούμε για μια  ειρηνική και ελεύθερη Κύπρο που δεν αγνοεί την ιστορία της.





ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΑΡΗΣ