Επιχείρηση Νίκη είναι η κωδική ονομασία που δόθηκε σε μυστική στρατιωτική αποστολή της Ελλάδος την 21η προς 22α Ιουλίου 1974 προς την Κύπρο με σκοπό την αερομεταφορά καταδρομέων στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας . Η αποστολή ήταν ανεπιτυχής και χαρακτηρίσθηκε από τον διεθνή τύπο ως " αποστολή αυτοκτονίας ".
Η προετοιμασία έγινε στην αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη και περιλάμβανε :
20 αεροσκάφη Nord 2501D Noratlas
10 αεροσκάφη C-47 Dakota
Όλα τα αεροσκάφη ανήκαν στην 354η Μοίρα Μεταφορών " Πήγασος" . Αυτά τα αεροσκάφη θα μετέφεραν και θα αποβίβαζαν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας την Α'Μοίρα Καταδρομών με τον πλήρη οπλισμό της αποτελούμενη από 318 άνδρες .
Ο σχεδιασμός της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταφορά της Α' Μοίρας καταδρομέων κατά την διάρκεια της νύχτας - σε απόλυτη σιγή ασυρμάτου - πτήση σε χαμηλό ύψος - χωρίς συνοδεία μαχητικών - προσγείωση - αποβίβαση καταδρομέων - επιστροφή στην Σούδα .
Την 21η Ιουλίου και ώρα 22:35 η αποστολή ξεκίνησε με χρονικό περιορισμό μέχρι τα μεσάνυκτα . Μόνο όμως τα 15 αεροσκάφη Noratlas από τα 20 κατάφεραν να απογειωθούν στο χρονικό περιθώριο το οποίο προέβλεπε το σχέδιο , με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα αεροσκάφη ( 5 Noratlas και 10 C-47 ) να παραμείνουν στο αεροδρόμιο της Σούδας . Αμέσως μετά την απογείωση δόθηκε σήμα από το Κέντρο επιχειρήσεων πρός το Γ.Ε.Ε.Φ. Λευκωσίας με την φράση " Έρχονται τα 15 πορτοκάλια " . Κατά την διάρκεια της πτήσης και χωρίς φώτα πορείας για την αποφυγή εντοπισμού 2 από τα αεροσκάφη παρουσίασαν βλάβη με αποτέλεσμα την επιστροφή του ενός στην Κρήτη και την προσγείωση του δευτέρου "ΝΙΚΗ 13" στην Ρόδο .
Οι προσγειώσεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας ξεκίνησαν στις 02:00 της 22ας Ιουλίου . Το "ΝΙΚΗ 1" ακούμπησε το διάδρομο της Λευκωσίας στις 01:55, το "ΝΙΚΗ 2" έπιασε στις 01:52. Όμως από εδώ και πέρα ξεκινάει η τραγωδία της αποστολής , λόγω καθυστέρησης του ΑΕΔ να ενημερώση
τo ΓΕΕΦ και τα αντιαεροπορικά στοιχεία αποτελούμενα από τις 185η και 184η Μοίρες αντιαεροπορικών πολυβόλων και τα οποία φύλαγαν την περιοχή , δεν ενημερώθηκαν με αποτέλεσμα να θεωρήσουν ότι τα αεροσκάφη τα οποία πέταγαν ήταν εχθρικά . Αμέσως άρχισαν έντονα αντιαεροπορικά πυρά τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα , το "ΝΙΚΗ το οποίο βρισκόταν στο στάδιο προσγείωσης , να αρπάξει φωτιά και να συντριβή λίγα χιλιόμετρα από τον διάδρομο προσγείωσης . Το "ΝΙΚΗ 6" εβλήθη σε πολλάπλα σημεία της ατράκτου και σχεδόν χωρίς μηχανές και χάρη στις προσπάθεις των πιλότων να καταφέρει να προσγειωθεί . Τα υπόλοιπα αεροσκάφη κατάφεραν και αυτά να προσγειωθούν με λιγότερες ζημιές . Μετά το "ΝΙΚΗ 2" προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 3" το οποίο λόγω βλάβης στον έναν κινητήρα έφυγε από το ίχνος πτήσης του "ΝΙΚΗ 4" που καταρρίφθηκε και έφτασε στην τελική μετά την κατάρριψη του "ΝΙΚΗ 4". Όλα τα πληρώματα μετά έβλεπαν κάποια φωτιά στο Λόφο της Μακεδονίτισσας και εκ των υστέρων έμαθαν ότι πρόκειται για το αεροσκάφος αυτό. Τελευταίο προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 15" το οποίο και είχε απογειωθεί από την Σούδα με καθυστέρηση και παρά τις εντολές να μην εκτελέσει την αποστολή . Το "ΝΙΚΗ 14" έφτασε αφόύ είχε πλέον ξημερώσει και δεν προσγειώθηκε καθόλου , ακολούθησε εντολές και επέστρεψε πίσω στην Σούδα .
Όσα αεροσκάφη ήταν σε πτητική ικανότητα απογειώθηκαν για τη επιστροφή στην Ελλάδα ενω τα υπόλοιπα καταστράφηκαν από τις φίλιες δυνάμεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας .
Θύματα Καταδρομείς Α' ΜΟΙΡΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ : ΔΕΑ(ΚΔ)Τσαμκιράνης Δημήτριος , Λοχίας (ΚΔ)Καβραχωριανός Νικόλαος , Λοχίας (ΚΔ)Τσιλιβάκης Στέφανος , Δεκανέας (ΚΔ)Τσάκωνας Ευάγγελος , Δεκανέας (ΚΔ)Χριστόπουλος Αθανάσιος , Κ/Δ Αναστασόπουλος Ανδρέας , Κ/Δ Γιαννακάκης Κοσμάς , Κ/Δ Γιαννάκος Στέφανος , Κ/Δ Γιαννόπουλος Παναγιώτης , Κ/Δ Δαλαμάγκας Ηλίας Ζησιμόπουλος , Κ/Δ ΑνδρέαςΗλίας Κωνσταντίνος , Κ/Δ Κασιμάκης Σωτήριος , Κ/Δ Κατερός Κωνσταντίνος , Κ/Δ Κουρούνης Σωτήριος , Κ/Δ Λίγδης Χρήστος , Κ/Δ Δοϊτσίδης Χριστόδουλος , Κ/Δ Μανιάτης Σπυρίδων , Κ/Δ Μονιάς Αιμίλιος , Κ/Δ Μπαρώτας Κωνσταντίνος , Κ/Δ Νάκος Γεώργιος , Κ/Δ Πρινιανάκης Στυλιανός , Κ/Δ Σιορώκος Δημήτριος , Κ/Δ Σκιαδαρέσης Νικόλαος , Κ/Δ Τζούρας Σωτήριος , Κ/Δ Τούλης Ηλίας , Κ/Δ Χατζόπουλος Χρήστος ,
Τραυματίες Καταδρομείς : Κ/Δ Ζαφειρίου Αθανάσιος(Μοναδικός επιζήσας)
Τραυματίες Καταδρομείς Κ/Δ Τσόγκας Παύλος , Κ/Δ Αντωνόπουλος Γεώργιος , Κ/Δ Φύσσαρης Ιωάννης , Κ/Δ Θεοδωρόπουλος Σ. , Κ/Δ Γκόγκος Κ. , Κ/Δ Τσαγκαρόπουλος Δημήτριος , Κ/Δ Λατζουράκης Γεώργιος , Κ/Δ Λοχίας (Κ/Δ)Ξεφτύλης Κωνσταντίνος , Κ/Δ Παπαευσταθίου Ευστάθιος , Κ/Δ Μαυρουδής Γεώργιος ,
Δυστυχώς, η πραγματικά ηρωϊκή αυτή επιχείρηση της Ελληνικής Αεροπορίας ήταν και η μοναδική απο πλευράς Ελλάδος βοήθεια, στις κρίσιμες ώρες που περνούσε η Κύπρος.Ο ηρωϊσμός αυτών που έλαβαν μέρος και η θυσία όσων φονεύθηκαν κατα την εκτέλεσή της, δεν στάθηκαν αρκετά να επηρεάσουν την ροή των γεγονότων.
Θα παραμείνει όμως μιά λαμπρή σελίδα δόξας στην Ιστορία της Αεροπορίας μας, και των Δυνάμεων Καταδρομών, έστω και μή πλήρως αναγνωρισμένη.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ "NIKH"1974...........όλα τα στοιχεία αποστολής.
438 μέρες πριν 12.04.2008 23:16:21 Παράθεση Έκθεση ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ "NIKH"1974
ΜΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Του Μιχάλη Σολανάκη
Το καλοκαίρι του 1974 η Κύπρος βρισκόταν στις φλόγες.
Τις πρωϊνές ώρες της 20ης Ιουλίου, μιά μεγάλη Τουρκική αποβατική δύναμη εισέβαλε στο βόρειο τμήμα του νησιού, με αφορμή το πραξικόπημα απο μερίδα Ελλήνων αξιωματικών της ΕΛΔΥΚ κατά του προέδρου της Κύπρου Μακαρίου.
Το πραξικόπημα είχε εκδηλωθεί μιά εβδομάδα πριν, και η κύρια δικαιολογία που επικαλέστηκε η Τουρκία για την εισβολή της στην Κύπρο, ήταν ο κίνδυνος που διέτρεχε η Τουρκοκυπριακή μειονότητα του νησιού, απο την αλλαγή καθεστώτος, παρ' ότι οι αψιμαχίες του πραξικοπήματος περιορίστηκαν στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα χωρίς σε καμμιά περίπτωση να απειληθούν οι Τουρκοκύπριοι.
Οι πραγματικοί λόγοι της εισβολής βέβαια, ήσαν οι βλεψεις που ανέκαθεν είχε η Τουρκία για την Κύπρο, και η προστασία των Τουρκοκυπρίων ήταν το πρόσχημα που προέβαλλε για να νομιμοποιήσει τις εκάστοτε επεμβάσεις της. Και αρκετές φορές στο παρελθόν είχε απειλήσει με απόβαση στο νησί.
Είναι γνωστό άλλωστε, οτι η προετοιμασία της Τουρκίας για την εισβολή είχε αρχίσει πολύ πριν την εκδήλωση του πραξικοπήματος.
Σκοπός του κειμένου αυτού δεν είναι να αναπτύξει τις πολιτικές ή τις στρατηγικές παραμέτρους της Τουρκικής εισβολής και της κατοχής του μισού νησιού
απο τους Τούρκους, η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Είναι κυρίως ένας φόρος τιμής στους νεκρούς της αποστολής "Νίκη", και σε όλους όσους έλαβαν μέρος σε αυτή την επιχείρηση του Ιουλίου του 1974.
Η Τουρκική εισβολή βρήκε την άμυνα της Κύπρου σε κακή κατάσταση και το ηθικό των αμυνομένων σε πολύ χαμηλό επίπεδο μετά το πραξικόπημα και τα θλιβερά γεγονότα που το ακολούθησαν.
Η "ηγεσία" που προέκυψε απο την ανταρσία εναντίον της νόμιμης και διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης του νησιού, δεν ήταν σε θέση να συσπειρώσει τον πληθυσμό με σκοπό να αντιμετωπισθεί ο εισβολέας αποτελεσματικά, και φυσικά η διεθνής υποστήριξή της ήταν ανύπαρκτη.
Η αμυντική προετοιμασία του νησιού που είχε εξασθενίσει, μετά απο πολλές αρνητικές εξελίξεις και κακούς χειρισμούς του παρελθόντος, έλαβε την χαριστική βολή με τις εκκαθαρίσεις στην Εθνική Φρουρά που ακολούθησαν το πραξικόπημα.
Την πρώτη ημέρα της εισβολής, η Τουρκική αποβατική δύναμη δεν είχε καταφέρει παρα ένα μικρό προγεφύρωμα στην ακτή της Κυρηνείας και ενώ αυτό θα μπορούσε (παρά τα όσα έχουν γραφεί ) να είχε καταστραφεί, καμμία κίνηση προσβολής της αποβατικής δύναμης ή του προγεφυρώματος δεν έγινε απο την πλευρά που θα μπορούσε να επέμβη αποτελεσματικά: Την Ελλάδα. Η δικτατορική κυβέρνηση των Αθηνών ευρίσκετο στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα απο όπου ξεκίνησε το πραξικόπημα, και απο όπου θα μπορούσε να επηρεασθεί η αμυνα της Κύπρου μετά την εκδήλωση της Τουρκικής εισβολής, παρουσίαζε σημεία διάλυσης, οι δε στρατιωτικές προετοιμασίες και η γενική επιστράτευση που ακολούθησε εξελίχθηκαν σε πραγματικό φιάσκο.
Πολύτιμος χρόνος χάθηκε με αμφιταλαντεύσεις, αποφυγή λήψεως αποφάσεων και αλλοπρόσαλλες διαταγές και ανακοινώσεις , την στιγμή που η ελλειπής και αποδιοργανωμένη άμυνα των Κυπρίων είχε περιορίσει την Τουρκική ανάπτυξη σε μερικά τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Μέσα στο κλίμα αποδιοργάνωσης και ηττοπάθειας και αφού η εφαρμογή των προβλεπομένων σχεδίων ενίσχυσης της Κύπρου (κυρίως αεροπορική προσβολή των δυνάμεων απόβασης), είχε με τον ένα ή άλλο τρόπο ακυρωθεί, αποφασίστηκε η αποστολή στρατιωτικών ενισχύσεων στην Κύπρο στην μορφή μιάς Μοίρας Καταδρομών (όχι αλεξιπτωτιστών).
Η δύναμη αυτή θα μεταφέρετο στο νησί αεροπορικώς, με το σύνολο σχεδόν των μεταφορικών αεροσκαφών που διέθετε τότε η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία.
Δέν θα εξετάσουμε εδώ το σκεπτικό, την λογική και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα του εγχειρήματος αυτού.
Κάτω απο το φώς των στοιχείων που έχουν γίνει γνωστά τόσα χρόνια μετά τα γεγονότα, η αποστολή αυτή δεν μπορεί παρά να χαρακτηρισθεί ανεπιφύλακτα ως ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ.
Το ότι δεν κατέληξε στην ολική καταστροφή των αεροσκαφών και της δύναμης που απεστάλη, οφείλεται κατα πρώτο λόγο στην αυτοθυσία, την γενναιότητα,
και τις ικανότητες του συνόλου των αεροπόρων και καταδρομέων που έλαβαν μέρος σε αυτή.
Κατα δεύτερο λόγο οφείλεται στην τύχη.
Ποτέ δεν καταλογίστηκαν ευθύνες σε αυτούς που αποφάσισαν την αποστολή αυτή, που είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο 33 αεροπόρων και καταδρομέων και την καταστροφή τεσσάρων αεροσκαφών.
Καθόλου περίεργο βέβαια, αφού ούτε για την λεγόμενη "Τραγωδία της Κύπρου" στην οποία εντάσσεται η ιστορία αυτή, έχουν ουσιαστικά καταλογισθεί ευθύνες.
Η πτήση των μεταγωγικών προεβλέπετο να γίνει με άκρα μυστικότητα, απο την αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη, και φορτίο τους θα ήταν η Α΄ Μοίρα Καταδρομών με τον οπλισμό της.Η όλη επιχείρηση θα έφερε την κωδική ονομασία "Νίκη".
20 αεροσκάφη Nord 2501 Noratlas και 10 C-47 Dakota της 354 Μοίρας Μεταφορών "Πήγασσος" διατέθηκαν για την μεταφορά της Μοίρας.
Τα αεροσκάφη θα απογειώνονταν κατα την διάρκεια της νύχτας, θα πετούσαν χωρίς συνοδεία μαχητικών, σε χαμηλό ύψος, σε σιγή ασυρμάτου, με τα φώτα πορείας σβηστά και χωρίς οπτική επαφή μεταξύ τους.Τελικός προορισμός το αεροδρόμιο της Λευκωσίας , προσγείωση σε αυτό, αποβίβαση των καταδρομέων και άμεση επιστροφή των αεροσκαφών στην Ελλάδα.
Το "σχέδιο" προέβλεπε να αρχίσουν οι απογειώσεις στις 22.30 της 21.7 με χρονικό διαχωρισμό αεροσκαφών 5΄ έτσι ώστε να έχουν όλα απογειωθεί μέχρι τα μεσάνυχτα.
Η πτήση προς την Κύπρο, η αποβίβαση των καταδρομέων και του υλικού και η επιστροφή έπρεπε να γίνουν υπο πλήρες σκότος, για την αποφυγή εντοπισμού
απο την Τουρκική αεροπορία.
Υπήρξε ρητή διαταγή, σε καμμία περίπτωση να μήν προσγειωθεί αεροσκάφος στην Κύπρο με το φώς της ημέρας.
Το σχέδιο απογειώσεων εφαρμόστηκε οσον αφορά τα πέντε πρώτα αεροσκάφη αλλά απο εκεί και πέρα υπήρξαν καθυστερήσεις, (σύμφωνα με ορισμένες εκδοχές σκόπιμες) με αποτέλεσμα να δοθεί διαταγή να ακυρωθούν οι απογειώσεις, αφήνοντας πέντε Νοράτλας και όλα τα Ντακότα με το υλικό πίσω!
Τελευταίο απογειώθηκε το Νοράτλας με τον κωδικό "Νίκη 15", (15ο στην σειρά απογειώσεων) έξω απο τα χρονικά όρια, και παρά την εντολή να ακυρώσει.
Τα αεροσκάφη που τελικά απογειώθηκαν ακολούθησαν μιά πορεία πάνω απο την πόλη των Χανίων, ανέβηκαν σε ύψος 7000 ποδών, πέρασαν απο τα Λευκα Όρη, κατέβηκαν στα 500 περίπου πόδια και απο εκεί ακολούθησαν μια πορεία νοτιο-ανατολική μέχρι ένα σημείο 34° Β.και 27° Α, και απο εκεί γύρισαν ανατολικά με κατεύθυνση την Κύπρο.
Η περιοχή αυτή βρίσκεται κάτω απο την συνεχή επιτήρηση της Τουρκικής Αεροπορίας και ο εντοπισμός των Νοράτλας θα σήμαινε και την σίγουρη καταστροφή τους.Τα πληρώματα των Νοράτλας γνώριζαν οτι στο ταξίδι αυτό θα ήσαν μόνοι, δεν θα υπήρχαν Ελληνικά μαχητικά για προστασία τους.Η μόνη τους προστασία θα ήταν το σκοτάδι και το στοιχείο του αιφνιδιασμού.
Σε όλη την διάρκεια της πτήσης δεν υπήρχαν ραδιοβοηθήματα, αφού αυτά ήσαν εκτός ενεργείας λόγω της εμπόλεμης κατάστασης, ούτε σημεία αναφοράς για προσανατολισμό, και εδώ επιστρατεύθηκαν οι ικανότητες των ραδιοναυτίλων.
Πολλά απο τα αεροσκάφη πετούσαν σχεδόν σύρριζα με την επιφάνεια της θάλασσας (μιά πολύ επικίνδυνη κατάσταση, όπου το παραμικρό λάθος των χειριστών σήμαινε συντριβή του αεροσκάφους και ακαριαίο θάνατο για το πλήρωμα και τους επιβαίνοντες).
Τα Νοράτλας δεν πετούσαν σε σχηματισμό, ούτε είχαν οπτική επαφή μεταξύ τους.Πετούσαν ανεξάρτητα, με μιά γενική ιδέα του που περίπου πετούσε το προηγούμενο ή το επερχόμενο αεροσκάφος.
Η πτήση πρός την Κύπρο έπρεπε να διαρκέσει δύο περίπου ώρες για τα αργοκίνητα και βαρυφορτωμένα μεταγωγικά.
Αρκετά απο αυτά παρουσίασαν βλάβες, όμως τα πληρώματά τους κατάφεραν να τα πάνε στον προορισμό τους.
Το πλήρωμα του Noratlas 52-144 "Νίκη 8" στο πιλοτήριο του αεροσκάφους, μετά την επιστροφή απο την Κύπρο.Απο αριστερά, Κυβερνήτης Τζανάκος Νικόλαος , Μηχανικός Τσουρής Βασίλειος , Συνκυβερνήτης Λαυράνος Δημήτριος και Ραδιοναυτίλος Μουτσάτσος Σαράντος.
Πλησιάζοντας την Κύπρο απο τα δυτικά, και έχοντας απο ώρα σπάσει την σιγή ασυρμάτου, παρατήρησαν οτι η θαλάσσια περιοχή νότια του νησιού παρουσίαζε ασυνήθιστη κίνηση πολεμικών πλοίων του Αμερικανικού 6ου Στόλου.
Ένα απο τα Νοράτλας πέρασε αρκετά κοντά απο ένα μεγάλο αεροπλανοφόρο, χωρίς κανένα συμβάν.
Άλλα αεροσκάφη πέταξαν κατα λάθος πάνω απο την Βρεταννική βάση του Ακρωτηρίου στην οποία σήμανε συναγερμός. Αμέσως η Διοίκηση των Βρεταννικών Δυνάμεων της Κύπρου προειδοποίησε τις Ελληνικές αρχές ότι στο εξής θα αναχαίτιζε οποιαδήποτε αεροσκάφη θα πλησίαζαν την περιοχή της Κύπρου!
Φτάνοντας πάνω απο το νησί, παρατήρησαν μεγάλες πυρκαϊές στο Όρος Τρόοδος , οι οποίες είχαν ανάψει απο τους βομβαρδισμούς των Τούρκων.
Αυτές οι πυρκαϊές ήσαν η πηγή των αναλαμπών στον ορίζοντα που είχαν βοηθήσει στον προσανατολισμό πολλών Νοράτλας κατα την προσέγγισή τους στην Κύπρο.
Μερικά αεροσκάφη δέχτηκαν αραιά πυρά απο τις διάσπαρτες Τουρκοκυπριακές θέσεις, αλλά χωρίς τα πληρώματά τους να ανησυχήσουν ιδιέταιρα.
Ένα-ένα τα μεταγωγικά άρχισαν την κάθοδό τους προς το αεροδρόμιο της Λευκωσίας, όταν διεπίστωσαν ότι εδέχοντο σφοδρά αντιαεροπορικά πυρά, άν και απ' ότι γνώριζαν, το αεροδρόμιο ευρίσκετο μέχρι εκείνη την στιγμή σε Ελληνικά χέρια.Η ώρα ήταν λίγο μετά τις 02.00 της 22 Ιουλίου.
Πρίν την αναχώρηση της αποστολής, τα πληρώματα των Νοράτλας ενημερώθηκαν οτι οι Κυπριακές δυνάμεις οι οποίες είχαν τον έλεγχο του αεροδρομίου, είχαν ειδοποιηθεί για την άφιξη των Ελληνικών αεροσκαφών και είχαν διαταχθεί να μήν ανοίξουν πύρ κατα την προσέγγισή τους.
Υπάρχουν πολλές αλληλοσυγκρουόμενες εκδοχές για το άν δόθηκε τέτοια διαταγή, τί περιείχε, σε ποιούς δόθηκε και απο ποιούς, και πότε.
Γεγονός είναι ότι τα αεροσκάφη που επιχειρούσαν να προσγειωθούν, δέχθηκαν καταιγιστικα πυρά απο πολλές κατευθύνσεις, μέσα και έξω απο το αεροδρόμιο.Τα πυρά προήρχοντο απο Ελληνοκυπριακές θέσεις αντιαεροπορικών, καθώς και απο διάφορους πολίτες που είχαν πάρει θέσεις γύρω απο το αεροδρόμιο και έβαλλαν κατα των Νοράτλας με ότι όπλο είχαν διαθέσιμο.
Αργότερα, απο διάφορες μαρτυρίες προέκυψε οτι , περιμένοντας Τουρκική επίθεση, και μή γνωρίζοντας ότι θα έρχονταν ενισχύσεις απο την Ελλάδα , θεώρησαν ότι τα αεροσκάφη που πλησίαζαν ήσαν σίγουρα Τουρκικά.
Τα αεροσκάφη "Νίκη 1" , " Νίκη 2" και " Νίκη 3" κατάφεραν να προσγειωθούν αποβιβάζοντας τους καταδρομείς και τα εφόδια που μετέφεραν.
Το αεροσκάφος "Νίκη 4 " δέχθηκε πολλά βλήματα αντιαεροπορικών, πήρε φωτιά και συνετρίβη δυό μίλια πριν τον διάδρομο του αεροδρομίου.Όλοι οι επιβαίνοντες, πλήρωμα και καταδρομείς εκτός ενός,σκοτώθηκαν.
Το αεροσκάφος "Νίκη 7 " εβλήθη σε πολλά σημεία, ο ένας κινητήρας του εξερράγη, ο δεύτερος πήρε φωτιά, αλλά το ηρωϊκό του πλήρωμα κατάφερε να το προσγειώσει.Δύο απο τους καταδρομείς που μετέφερε σκοτώθηκαν και 11 τραυματίστηκαν, απο τα πυρά που σχεδόν διέλυσαν την άτρακτο.
Τα ακολουθούντα Νοράτλας βρέθηκαν σε έναν καταιγισμό πυρών κάθε είδους όπλων, αλλά τα πληρώματά τους με υπεράνθρωπες προσπάθειες και ηρωϊσμό τα προσγείωσαν εκπληρώνοντας στο ακέραιο το καθήκον τους.
Κάποιοι απο τους χειριστές των αεροσκαφών , ελπίζοντας οτι το αεροδρόμιο ήταν ακόμη σε Ελληνικά χέρια, σε μιά απελπισμένη προσπάθεια να δηλώσουν την εθνικότητά τους άναβαν όλα τα φώτα των Νοράτλας, κατα την τελική φάση της προσγείωσης.Αυτό, λίγο επηρέασε αυτούς που πυροβολούσαν απο το έδαφος,
αλλά τουλάχιστον τα τελευταία αεροσκάφη δέν είχαν απώλειες, άν και όλα έφεραν σημάδια απο τα πυρά που δέχτηκαν.
Όταν καθυστερημένα διαπιστώθηκε ότι τα αεροσκάφη που επιχειρούσαν να προσγειωθούν ήσαν Ελληνικά, τα πυρά απο το έδαφος άρχισαν να αραιώνουν και τέλος σταμάτησαν.
Ήταν όμως πλέον αργά για δύο απο τα Νοράτλας και 33 αεροπόρους και καταδρομείς.
Τελευταίο, και λίγο πρίν το πρώτο φώς προσγειώθηκε το "Νίκη 15 " που μετέφερε τα πυρομαχικά της Α΄Μοίρας Καταδρομών.
Όλα τα αεροσκάφη που προσγειώθηκαν στην Λευκωσία απογειώθηκαν για το ταξίδι της επιστροφής, εκτός απο το άτυχο Νίκη 4" και τρία ακόμη Νοράτλας.
Το " Νίκη 3" που παρουσίασε βλάβη στον ένα κινητήρα, το "Νίκη 7 " που είχε καταστραφεί σχεδόν ολοσχερώς και το "Νίκη 12 " το οποίο έμεινε απο καύσιμα .
Και τα τρία Νοράτλας πυρπολήθηκαν απο τις Κυπριακές δυνάμεις με διαταγή του Ελληνικού Αρχηγείου Αεροπορίας, προφανώς για να μήν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν την συμβολική αυτή Ελληνική επέμβαση στην Μάχη της Κύπρου.
Η δικαιολογία για αυτή την ενέργεια ήταν ότι η Ελλάδα δεν βρισκόταν επίσημα σε εμπόλεμη κατάσταση με την Τουρκία!!
Τα υπόλοιπα αεροσκάφη, κάνοντας οικονομία καυσίμων και πετώντας πάντα χαμηλά για την αποφυγή εντοπισμού απο την Τουρκική Αεροπορία, άρχισαν να προσγειώνονται στην Σούδα, εκτός απο 4 που προσγειώθηκαν στην Ρόδο λόγω έλλειψης καυσίμων και ζημιών που προκλήθηκαν απο τα πυρά που δέχτηκαν στην Λευκωσία.
Δύο απο τα Νοράτλας που απογειώθηκαν απο την Σούδα, δεν προσγειώθηκαν ποτέ στην Κύπρο:
Το " Νίκη 13", δήλωσε οτι έχασε τον προσανατολισμό του και προσγειώθηκε στην Ρόδο.
Το " Νίκη 14", φτάνοντας πάνω απο την Κύπρο όταν είχε πιά ξημερώσει, ακολούθησε τις διαταγές και επέστρεψε στην Σούδα.
Μετά την επιστροφή απο την Κύπρο,ο κυβερνήτης του "Νίκη 8" Ν.Τζανάκος, δείχνει την διάτρητη απο σφαίρες δεξιά πτέρυγα του Noratlas 52-144.
Με το φώς της ημέρας άρχισε ο σφοδρός βομβαρδισμός του αεροδρομίου της Λευκωσίας απο την Τουρκική Αεροπορία.
Οι καταδρομείς της Α' Μοίρας που μετέφεραν τα Νοράτλας,παρά τις απώλειές τους και τον εφιάλτη που μόλις πέρασαν, πήραν θέσεις στην άμυνα του αεροδρομίου και τις επόμενες μέρες πολέμησαν ηρωϊκά εναντίον των Τούρκων εισβολέων.
Δυστυχώς, η πραγματικά ηρωϊκή αυτή επιχείρηση της Ελληνικής Αεροπορίας ήταν και η μοναδική απο πλευράς Ελλάδος βοήθεια, στις κρίσιμες ώρες που περνούσε η Κύπρος.Ο ηρωϊσμός αυτών που έλαβαν μέρος και η θυσία όσων φονεύθηκαν κατα την εκτέλεσή της, δεν στάθηκαν αρκετά να επηρεάσουν την ροή των γεγονότων.
Θα παραμείνει όμως μιά λαμπρή σελίδα δόξας στην Ιστορία της Αεροπορίας μας, και των Δυνάμεων Καταδρομών, έστω και μή πλήρως αναγνωρισμένη.
Ο κ. Θανάσης Ζαφειρίου καταθέτει λίγα λουλούδια στο μνημείο των πεσόντων της Κύπρου, ως ελάχιστο φόρο τιμής στους 32 συναδέλφους του που σκοτώθηκαν όταν συνετρίβη το αεροσκάφος που τους μετέφερε στη Μεγαλόνησο. Θα ήταν ένας από αυτούς αν δεν πηδούσε στο κενό, παίζοντας το τελευταίο του χαρτί.
«Οι χειριστές ήταν νεκροί και το αεροπλάνο ακυβέρνητο δεχόταν πυρά. Είχαν πάρει φωτιά τα κασόνια με τις χειροβομβίδες δίπλα μου και ένιωθα να καίγομαι. Κοίταξα για αλεξίπτωτο, αλλά δεν βρήκα πουθενά. Άνοιξα την πόρτα του αεροσκάφους και πήδηξα στο κενό».
Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, το ελληνικό πολεμικό αεροσκάφος στο οποίο επέβαινε ο 20χρονος τότε ΛΟΚατζής Θανάσης Ζαφειρίου κατέπεσε και τυλίχτηκε στις φλόγες, παρασύροντας στον θάνατο όλους τους υπόλοιπους επιβάτες- 32 στρατιώτες και πλήρωμα.
«Οι γονείς μου έκαναν κηδεία και τα εννιάμερα, ενώ ήμουν ζωντανός. Από το σοκ ο πατέρας μου υπέστη καρδιακή προσβολή και μερικούς μήνες μετά πέθανε», θυμάται σήμερα ο κ. Ζαφειρίου, που βρέθηκε 24 ώρες μετά το σωτήριο άλμα του βαριά τραυματισμένος σε ένα χωράφι δίπλα από το αεροδρόμιο της Λευκωσίας, τον Ιούλιο του 1974. Ειδικοί εμπειρογνώμονες υπολόγισαν- με βάση το σημείο συντριβής του πολεμικού αεροπλάνου και το σημείο όπου βρέθηκε ο τότε 20χρονος ΛΟΚατζής- ότι η πτώση του έγινε από ύψος τουλάχιστον 75 μέτρων. Ο Θανάσης Ζαφειρίου επέζησε από θαύμα. Όπως ο Σπύρος Κιόσια στην πυρκαγιά έξω από την Αρτέμιδα τον Αύγουστο του 2007, η Μαργαρίτα Βελόνια στη συντριβή του αεροπλάνου της Ολυμπιακής στη Βούλα τον Οκτώβριο του 1972, ο Κώστας Γείτονας σε πτώση ελικοπτέρου στον Έβρο τον Ιούλιο του 1986 και- πρόσφατα- ο Χρήστος Ζαχόπουλος.
«Δεν θυμάμαι τίποτα από τον εντοπισμό μου. Θυμάμαι καθαρά πως έπεφτα σαν μολύβι στο χώμα. Για 7 μήνες δεν είχα τις αισθήσεις μου και δεν θυμάμαι παρά ελάχιστα από τη νοσηλεία μου στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο 401. Τότε είχαν πει οι γιατροί πως έπρεπε να μου κόψουν το πόδι. Δεν τους άφησα και σήμερα στέκομαι όρθιος- αν και κουτσαίνω λίγο καθώς περπατώ», λέει σήμερα ο κ. Ζαφειρίου, που έχει πρακτορείο ΠΡΟ-ΠΟ με την επωνυμία «Το θαύμα»..
Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ
Υπό το κράτος της λαϊκής αγανάκτησης για την απραξία των "ηγετών", ενώπιον της σφαγής του Κυπριακού Ελληνισμού, εκτιμάται η εκδοχή μίας συμβολικής ενισχύσεως των Ελληνοκυπριακών δυνάμεων…Για το "Σχέδιο Κ" το οποίο προέβλεπε άμεση υπεράσπιση της Μεγαλονήσου, ούτε λόγος…
Αποφασίζεται αρχικά η μεταφορά καταδρομέων με αεροσκάφη της Ολυμπιακής (!!) .Τον σχεδιασμό της αναλαμβάνει ο Παπανικολάου. (Γι αυτήν την ανόητη υπόθεση, που δυστυχώς υλοποιήθηκε και σε εγχείρημα υπό την συνθηματική επωνυμία "ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ", θα μπορούσε κάποιος να συγγράψει βιβλίο, το περιεχόμενο του οποίου θα ακροβατούσε μεταξύ δράματος και κωμωδίας, αν οι στιγμές που περνούσε ο Ελληνισμός δεν απέκλειαν την δεύτερη εκδοχή). Η επιχείρηση ματαιώνεται λόγω ατυχήματος (;) πριν την απογείωση των ΒΟΙΝG 707.
Οι στενοί συνεργάτες του Ιωαννίδη τον πιέζουν να λάβει δραστικά μέτρα εναντίον της Τουρκικής αποβατικής Δύναμης, που είναι ακόμα καθηλωμένη, στο σημείο αποβάσεως. Για μία εισέτι φορά οι τακτικές δυνατότητες του Τουρκικού Στρατού αποδεικνύονται πολύ κατώτερες του μετρίου.
Στο τραπέζι των Τούρκων Επιτελών "ρίχνεται" ακόμα και η προοπτική ματαιώσεως του αποβατικού εγχειρήματος, καθώς εκτιμάται ότι σ' αυτή την κρισιμότατη φάση καθυστέρησης δημιουργίας του πρώτου κύριου προγεφυρώματος, οποιαδήποτε αντιαποβατική ενέργεια της Ελληνικής Π.Α θα οδηγούσε στον όλεθρο την ήδη αποβιβασθείσα Δύναμη και τους Αλεξιπτωτιστές και την Τουρκία στο Βατερλό της σύγχρονης ιστορίας της. Ωστόσο οι πληροφορίες ότι τα Ελληνικά υποβρύχια δεν είναι κοντά και ότι δεν αναφέρεται κίνηση Ελληνικών Μαχητικών ή Βομβαρδιστικών προς την Κύπρο, σε συνδυασμό με τις διαβεβαιώσεις της Βρετανικής βάσης, προς στιγμήν τους καθησυχάζουν.
Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΑΕΤΩΝ
Ο ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΣ ΗΡΩΑΣ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗΣ
(ΕΠΙΣΜΗΝΑΓΟΣ / ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΟΥ "ΝΙΚΗ 15")
Γιατί ελέγχεται ηθικά ο μετέπειτα Πτέραρχος και Α/ ΓΕΕΘΑ
Αθανάσιος Τζογάνης.
…Εκείνος είχεν "Αντρειά και θάρρος" να απογειωθεί αντ αυτών, εκτελώντας επιτυχώς την αποστολή. ( Εφημερίδα "ΕΘΝΟΣ", 09/08/97- Δήμος Βερύκιος).
Οι απογειώσεις άρχισαν στις 22.30. Με εντολή του Ταξίαρχου Στεφαδούρου, ορίζεται η 24.00 ως καταληκτική ώρα, αφού υπήρχε ο κίνδυνος κατά την επιστροφή να βρει τα Νοράτλας το "πρώτο φως". Μετά την απογείωση του "Νίκη 13", το Νοράτλας με κυβερνήτη τον επισμηναγό Αθανάσιο Τζογάνη ("Νίκη 16"), τροχοδρομεί προς τον διάδρομο 290 και σταματάει, φουλάροντας τις μηχανές. Την στιγμή ακριβώς εκείνη (24.00), ο πύργος ελέγχου μεταδίδει την διαταγή του Ταξίαρχου Στεφαδούρου ότι οι απογειώσεις σταματούν. Το "Νίκη 16" τροχοδρομεί προς τον κενό διάδρομο 340, ενώ οι κυβερνήτες των υπόλοιπων Νοράτλας σβήνουν τους κινητήρες. ΟΛΟΙ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΕΝΑΝ….
Από το "Νίκη 15", ακούγονται οι φωνές του Κυβερνήτη του Β. Πετρουλάκη, που απειλώντας Θεούς και Δαίμονες, ζητά άδεια για να απογειωθεί. Είχε φτάσει τελευταίος στη Σούδα, δεν πρόλαβε να παραστεί στην αίθουσα ενημέρωσης και λίγο πριν, όταν είδε τους στρατιώτες να ξεφορτώνουν τα κιβώτια με τα πυρομαχικά από τα Νοράτλας που δεν θα πετούσαν, κατέβηκε και σε έξαλλη κατάσταση-βοηθώντας τους- τους υποχρέωσε να τα φορτώσουν στο δικό τους Νοράτλας. Ήξερε καλά τι σήμαινε για τους Καταδρομείς, να μη φθάσουν τα πυρομαχικά στην Κύπρο…
Μετά ανέβηκε στο πιλοτήριο και περίμενε ανυπόμονα τη σειρά του για να απογειωθεί. Μόλις λοιπόν το Νοράτλας με Κυβερνήτη τον Λυμπερόπουλο -που τον εμπόδιζε να απογειωθεί-, έσβησε τους κινητήρες του, ποιος είδε τον Θεό και δεν φοβήθηκε. Άρχιζε να ουρλιάζει και να βρίζει από το μικρόφωνο του ασυρμάτου, πότε προς τους αξιωματικούς του πύργου ελέγχου -που μάταια προσπαθούσαν να τον ηρεμήσουν-, πότε προς τον ουρανό… ότι κάποιοι "φάγανε"το χρόνο, κωλυσιεργώντας σκόπιμα...για να μη πετάξουν. Μάταια οι Αξιωματικοί του Πύργου ελέγχου προσπαθούσαν να τον ηρεμήσουν. Τελικά κανένας δεν τα έβγαζε πέρα μαζί του κι έτσι στις 00.23 ο Πετρουλάκης πέταξε-καθ υπέρβασιν καθήκοντος- πίσω από Λυμπερόπουλο, ακολουθώντας τους προπορευόμενους συναδέλφους του, για την φλεγόμενη Κύπρο. Όπως ο ίδιος το θέλησε…
Οι Κυβερνήτες των 5 Νοράτλας, που δεν ακολούθησαν στην ...υπέρβαση καθήκοντος… τον Βαγγέλη Πετρουλάκη και δεν πέταξαν ποτέ προς την φλεγόμενη Κύπρο ήταν οι:
"Νίκη 16": Τζογάνης Αθανάσιος (Μετέπειτα Αρχηγός /ΓΕΕΘΑ)
"Νίκη 17": Σταθακόπουλος Αχιλλέας
"Νίκη 18": Σταματελόπουλος Ιωάννης
"Νίκη 19": Καλλιάνος Δημήτριος
"Νίκη 20": Άγνωστος
ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΠΑΡΤΟΚΑΛΙΑ!
Την ίδια ώρα το κέντρο Επιχειρήσεων της μονάδας, μετά την απογείωση και του "Νίκη 15", αποστέλλει το σχετικό σήμα-περί ενάρξεως της επιχειρήσεως στα: 28ο ΑΤΑ (Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας) και στο ΓΕΑ (Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας), ενώ από το ΑΕΔ καταφθάνει στην Λευκωσία, ακωδικοποίητο, το εκπληκτικό (!)-για τις συνθήκες πολέμου που επικρατούν εκεί σήμα:- "ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ"!!!
Στο ΓΕΕΦ επικρατούν σκηνές πανικού, καθώς με βάση το ισχύον σύστημα κρυπτογράφησης, οι κρυπταναλυτές δεν βγάζουν άκρη...
Όσο κι αν ηχεί απίστευτο, το σήμα είναι γραμμένο σε ελεύθερη γλώσσα (!!!) Τελικώς αποφασίζουν να αποστείλουν αγγελιοφόρους στις πυροβολαρχίες προς δέσμευση των αντιαεροπορικών. Ωστόσο όπως απεδείχθη κάτι τέτοιο δεν ήταν τόσο εύκολο…
Οι αγγελιοφόροι, εν μέσω γενικής συσκότισης, έβρισκαν με ιδιαίτερη δυσκολία τις έδρες Διοίκησης των πυροβολαρχιών. Το γενικό κλίμα ήταν ιδιαίτερα αρνητικό, οι απώλειες από την Τουρκική αεροπορία κατά την διάρκεια της ημέρας βαρύτατες και μη αναπληρώσιμες, ενώ οι ελπίδες για βοήθεια από την Μητροπολιτική Ελλάδα κατακερματισμένη. Η επάνδρωση από τους εφέδρους ήταν ελλιπής, ενώ αρκετοί από αυτούς συγκροτούσαν αυτόνομες ομάδες, με πολυβόλα που δεν υπήρχαν στους καταλόγους των αγγελιοφόρων.
Την ίδια ώρα τα Νοράτλας ίπτανται -εν χαμηλή πτήση- και με σιγή ασυρμάτου, προς την Κύπρο…Ένα από αυτά (Το "Νίκη 6") πετώντας στα κοντά στα 200 πόδια, θα αποφύγει την ύστατη στιγμή την σύγκρουση με Αμερικανικό αεροπλανοφόρο. Λίγο αργότερα από τα 700 πόδια, τα φώτα των πολεμικών πλοίων του 6ου Αμερικανικού στόλου θα χρησιμοποιηθούν σαν πλωτοί φάροι από τα πληρώματα των Ελληνικών μεταγωγικών.
Στο Αιγαίο, δύο Ελληνικά F-5 με χειριστές τον Υποσμηναγό Γιάννη Δηνόπουλο και τον Ανθυποσμηναγό Θωμά Σκαμπαρδώνη, δεχόμενα επίθεση, ανάμεσα στη Λήμνο και τον Αη Στράτη με πυραύλους αέρος- αέρος από Τουρκικά F-102, στέλνουν και τα δύο στο βυθό του Αιγαίου. Οι έντονη φοβία του έτρεφαν οι Τούρκοι Στρατηγοί για την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό διογκώνεται. Όλη η Δ. Τουρκία συσκοτίζεται…περιμένοντας ακαριαίο και συντριπτικό πλήγμα από την πανίσχυρη και υπερσύγχρονη τότε Π.Α.
" ΡΕ ΦΙΛΙΠΠΑ… ΚΑΠΟΙΟΙ ΜΑΣ ΧΤΥΠΟΥΝ
ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑ… ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ; "
Τα προπορευόμενα "Νίκη 1" και ""Νίκη 2" έχουν αρχίσει την διαδικασία προσγείωσης στο Κυπριακό έδαφος, όταν στο πιλοτήριο του "Νίκη 4", ακούγεται η αγωνιώδης φωνή του Παπακωνσταντίνου ("Νίκη 6"), προς τον Διοικητή του αεροδρομίου της Λευκωσίας, όπως καταγράφηκε στην μαγνητοταινία:"Ρε Φίλιππα !!!…Ρε Φίλιππα… κάποιοι μας ρίχνουν από αριστερά…Τι γίνεται;"
Την ίδια ώρα ένας καταιγισμός από σφαίρες χτυπά τη λαμαρίνες των Νοράτλας, ενώ δίπλα τους σε ελάχιστα μέτρα γίνεται χαλασμός από τις αναρίθμητες εκρήξεις των βλημάτων, καθώς τα αντιαεροπορικά των Ελληνοκυπρίων από κάτω βάλλουν μανιασμένα. Ο ουρανός φωτίζεται απόκοσμα με κείνο το μακάβριο φως του πολέμου. Το ΝΊΚΗ 6 δέχεται ριπές πολυβόλου στην άτρακτο και πυκνά αντιαεροπορικά πυρά.
Το ίδιο και το "Νίκη 7". Καταδρομείς στο εσωτερικό των μεταγωγικών λαβώνονται θανάσιμα. Ματωμένοι προσπαθούν απεγνωσμένα να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον. Τα ηρωικά πληρώματα των Νοράτλας πλησιάζουν τα όρια του υπεράνθρωπου, καθώς απεγνωσμένα διατηρούν εν πορεία τα μεταγωγικά, μέσα από μέγιστες αναταράξεις, που δημιουργούνται από τα ρεύματα καθόδου.
Το "Νίκη 4" με ρυθμό καθόδου, πετά στα 1000 πόδια. Σε απόσταση 3 μιλίων από την αρχή του διαδρόμου, ένα βλήμα μπόφορς το χτυπά στο πιλοτήριο .Σε ελάχιστα δευτερόλεπτα συντρίβεται φλεγόμενο στο λόφο της Μακεδονίτισσας. Η απαίσια λάμψη της φρίκης και του θανάτου, γίνεται μακάβριος οδηγός για τα "Νίκη 6", και "Νίκη 7", που πετώντας "λαβωμένα" επάνω από την φωτισμένη Μακεδονίτισσα, εντοπίζουν μέσα στον χαλασμό και στη κόλαση φωτιάς, τον διάδρομο προσγείωσης.
Οι Κύπριοι πιστεύοντας ότι χτύπησαν Τουρκικά μεταγωγικά πανηγυρίζουν έξαλλοι στις πυροβολαρχίες. Ο τραγικός επίλογος θα γραφεί στα γεμάτα οδύνη πρόσωπά τους, με το πρώτο φως της μέρας.
Κάποιοι από αυτούς τριγυρνάνε μέχρι και σήμερα, σαν τα φαντάσματα, γύρω από τους τάφους των νεκρών Ελλήνων πολεμιστών (ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΑΝΤΕΝΝΑ) βασανιζόμενοι απ τις ερινύες. Κι όμως… αυτές οι ερινύες κάποιους άλλους θάπρεπε να επισκέπτονται τα βράδια…
Τελικά αυτή την απίστευτη αποστολή αυτοκτονίας, έφεραν εις πέρας τα πληρώματα των 13 από τα 15 Νοράτλας που απογειώθηκαν από η Σούδα. Σε συνθήκες κόλασης και ολέθρου μετέφεραν στην μαρτυρική Μεγαλόνησο τους Κομμάντος της Α΄ Μοίρας Καταδρομών και επέστρεψαν νικητές έχοντας επιτελέσει στο ακέραιο το καθήκον τους. Ήξεραν ότι οι εισβολείς, είχαν τώρα πια απέναντί τους -έστω και αυτή την μικρή-δύναμη των επιλέκτων του Ελληνικού Στρατού. Το αεροδρόμιο της Λευκωσίας δεν θα έπεφτε ποτέ στα χέρια των Τούρκων. Και οι δεύτεροι δεν διέψευσαν τις ελπίδες τους…
Το "Νίκη 13" δεν έφθασε στην Μαρτυρική Μεγαλόνησο. Το πλήρωμά του θα ισχυριστεί, ότι "χάθηκε" κάπου στην διαδρομή, εξ αιτίας ανεπανόρθωτης βλάβης της πυξίδας προσεγγίζοντας τη Ρόδο.. Μπορεί να είναι κι έτσι… Ωστόσο ελάχιστοι από τους συναδέλφους τους πίστεψαν…
Το "Νίκη 14" του επισμηναγού Λυμπερόπουλου δεν προσγειώθηκε ποτέ στην Κύπρο, αν και προηγείτο του "Νίκη 15" (Πετρουλάκης). Με ευθύνη του ιδίου, πέταξε σε πολύ μεγάλο και ασφαλές ύψος πάνω από τη "φωτιά" και επέστρεψε στην Ελλάδα, γιατί όπως ισχυρίστηκε τον βρήκε το πρώτο φως…
Ένα φως όμως , που βρήκε και τον Πετρουλάκη που ακολουθούσε…Μόνο που εκείνος τόλμησε…
Θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να ενημερωθεί ο αναγνώστης και ο κάθε Έλληνας, σχετικά με το πώς αντιμετώπισε -από την πρώτη στιγμή (και μέχρι σήμερα)- η επίσημη Ελληνική Πολιτεία, τα ηρωικά πληρώματα των Νοράτλας που έλαβαν μέρος στην επιχείρηση "ΝΙΚΗ", καθώς και τους ηρωικούς χειριστές των δύο F-5.
1.Κανένας από τους Αξιωματικούς -Κυβερνήτες της αποστολής "ΝΙΚΗ" δεν πέρασε τον βαθμό του Υποπτεράρχου. Αντίθετα προήχθη αργότερα στο βαθμό του Πτεράρχου και μάλιστα διετέλεσε Α/ΓΕΕΘΑ ο Αθανάσιος Τζογάνης που δεν απογειώθηκε ποτέ για την Κύπρο!!!
2. Σε κανέναν από αυτούς (όπως και σε κανέναν Αξιωματικό-Καταδρομέα ή Ελδυκάριο) δεν απενεμήθη το Χρυσούν αριστείο Ανδρείας ή άλλη ηθική αμοιβή. Άπαντες έλαβαν την προβλεπόμενη εκτός έδρας αποζημίωση, δηλαδή περίπου 1.100 δρχ. Τα συγκέντρωσαν και τα απέστειλαν στην Χήρα Κα Δάβαρη (Σύζυγο του Κυβερνήτη του "Νίκη 4"). Για την Ελληνική Πολιτεία-επί 25 χρόνια- η περίοδος εκείνη δεν χαρακτηρίστηκε ως "πολεμική", καθώς δεν υπήρχε ανταλλαγή πρωτοκόλλων πολέμου…Συνεπώς επί 25 έτη στο ετήσιο μνημόσυνο των πεσόντων το "εφονεύθησαν", θα μπορούσε κάλλιστα να σημαίνει ότι απεβίωσαν σε τροχαίο, τους "πάτησε" κάποιο τραίνο, ή έπεσαν θύμα τρομοκρατικής ενέργειας.
Έτσι απλά σ΄αυτό το τόπο τα έγγραφα που χαρακτηρίζουν την πολεμική τιμή ανθρώπων και Εθνών, μετουσιώνονται κατά βούληση σε ψυχρά γραφειοκρατικά τέρατα, όταν πρόκειται ή μάλλον δεν πρόκειται να αποζημιώσουμε υλικά ή ηθικά τις χήρες κάποιων, που έπεσαν μαχόμενοι πιστοί στον όρκο και στη Πατρίδα.
Όσοι αεροπόροι, από αυτούς που έλαβαν μέρος στην επιχείρηση, έχασαν κάποια ατομικά ή δημόσια είδη, υπέγραψαν χρεωστικές δηλώσεις προς το Δημόσιο (!!!) (Δημητρός "Νίκη 7").
3. Ο Επισμηναγός Παπακωνσταντίνου ("Νίκη 6"), αποστρατεύτηκε από την Αεροπορία ως επιζήμιος.
4. Οι δύο χειριστές των F-5 που κατέρριψαν τα δύο Τουρκικά μαχητικά, πέρασαν από έναν απίστευτο Γολγοθά ανακρίσεων κατ εντολήν "Γραφειοπτεράρχων"…διότι παρεβίασαν το περίφημο "αποφύγατε…". Ο Σκαμπαρδώνης, όπως άλλωστε και ο ήρωας Πετρουλάκης, αποστρατεύτηκαν πρόωρα…
5. Ο "Ηγέτης" Παπανικολάου ωστόσο, δεν παρέλειψε, να φωτογραφηθεί στην Ελευσίνα (24/07/74) με τα πληρώματα….Κι ο Αττίλας προχωρούσε. Τόσο αυτός όσο και ο Αραπάκης θα διατηρήσει προνόμια και τίτλους, δεκαετίες μετά…
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ
ΗΓΕΣΙΑ ΤΟ 1974
1. Στρατηγός Γρηγόρης Μπονάνος. Αρχηγός ΓΕΣ
2.Αντιπτέραρχος Αλέξανδρος Παπανικολάου.Α/ ΓΕΑ
3. Αντιναύαρχος Π. Αραπάκης. Α/ ΓΕΝ
"Τους Ανώτατους αξιωματικούς τους κουβαλά στη πλάτη της η Πατρίδα για μια ολόκληρη ζωή, ζητώντας από αυτούς να αλλάξουν ρόλους μόνο για μια στιγμή…"
Την επομένη των Ιμίων…
Ναύαρχος Γρ. Δεμέστιχας
Έχει επικρατήσει η αντίληψη ότι το 1974 η Ελλάδα σε Στρατιωτικό επίπεδο, ήταν συγκριτικά αδύναμη σε σχέση με την Τουρκία. Η παραπάνω άποψη έχει ενισχυθεί σημαντικά, τόσο από αναφορές ανώτατων στελεχών της τότε Στρατιωτικής και μετέπειτα πολιτικής ηγεσίας, καθώς και από εντυπωσιακές μαρτυρίες εφέδρων της εποχής εκείνης, περί άδειων κιβωτίων κατά την επιστράτευση, περί γενικού κλίματος αποδιοργάνωσης κ.λ.π.
Κι αν κάποιος αναγνωρίσει σε έναν έφεδρο την καλοπροαίρετη άγνοια, σχετικά με το τι σημαίνει γενική επιστράτευση και πόσα προβλήματα μπορούν να δημιουργηθούν τις πρώτες μέρες, ακόμα και στον πιο σύγχρονο Στρατό, δεν μπορεί εύκολα να βρει απαντήσεις για τις ανεξήγητες και ιδιαίτερα απαισιόδοξες προσεγγίσεις, όσων μέχρι σήμερα υπαινίχθησαν έλλειμμα Ελληνικής Στρατιωτικής ισχύος, κατά την ζοφερή εκείνη περίοδο.
Κυρίως υπεύθυνη για την στρέβλωση της πραγματικότητος, ήταν η Στρατιωτική ηγεσία του 74, αλλά και οι μετέπειτα Πολιτικές κυβερνήσεις. Η πρώτη δικαιολόγησε -κατ αυτό τον τρόπο- την πλήρη απραξία της μπροστά στο δράμα του ανηλεώς σφαζόμενου Κυπριακού Ελληνισμού, ενώ παράλληλα κάποια ανώτατα στελέχη της διατήρησαν κατά τρόπο ανεξήγητο, άθικτους τους θώκους και τα αξιώματα της, στις δεκαετίες που ακολούθησαν τη μεταπολίτευση. Οι μετέπειτα πολιτικές κυβερνήσεις απλώς σιώπησαν και το χρησιμοποίησαν σαν άλλοθι για την ενδοτική τακτική που ακολούθησαν επί σειράν ετών απέναντι στην Άγκυρα.
Γιατί τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς έτσι. Ή μάλλον ήταν πολύ διαφορετικά…
Ως το καλοκαίρι του 73, και οι τρεις κλάδοι των Ελληνικών Ε.Δ είχαν απορροφήσει τεράστια κονδύλια του Κρατικού προϋπολογισμού. Παρά την εύλογη ποσοτική Τουρκική υπεροχή σε κύριες μονάδες υλικού, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις διατηρούσαν σαφώς το ποιοτικό προβάδισμα σε κρίσιμους τομείς του ισοζυγίου εναέριας και Ναυτικής ισχύος.
Σε τακτικές ετήσιες συγκριτικές αναφορές / εκθέσεις, που είχε πραγματοποιήσει το ΝΑΤΟ, περί της ετοιμότητος και μαχητικής ισχύος των κρατών / μελών του, τα πορίσματα κατεδείκνυαν τότε, μία ισορροπία στις χερσαίες δυνάμεις και μία εμφανή Ελληνική υπεροχή σε αέρα και θάλασσα. Μάλιστα σε εισηγήσεις αξιωματούχων της συμμαχίας, εξεφράζετο με έμφαση, η έντονη ανησυχία τους για την εκτραπείσα εναέρια ισορροπία, λόγω προμήθειας εκ μέρους της Ελλάδος, των υπερσύγχρoνων τότε μαχητικών αεροσκαφών τύπου Fadoms (Γ΄γενιάς) .
Από την άλλη, ο κρυφός άσσος του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που υπερτερούσε ποιοτικά και σε σύγχρονες μονάδες επιφανείας, ήταν τα υπερσύγχρονα υποβρύχια, που από μόνα τους ήταν σε θέση να επιφέρουν σφοδρό πλήγμα σε ενδεχόμενη Τουρκική αποβατική ενέργεια. (Σίσκο: (1977): "το Αμερικανικό Πεντάγωνο είχε εκτιμήσει ότι η Ελληνική αεροναυτική υπεροχή, ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής").
Ο ίδιος ο Στρατηγός Μπεντρεντίν Ντεμιρέλ στο Βιβλίο του "ΚΥΠΡΟΣ 74" αποκαλύπτει:
"Διαθέταμε την επιβεβαιωμένη πληροφορία, ότι τα Ελληνικά υποβρύχια δεν ήταν εκεί..".
Αλήθεια ποιός διαβεβαίωσε τον Τούρκο Στρατηγό;…..Και γιατί τα υποβρύχια δεν ήταν εκεί;….
Γιατί δεν απογειώθηκαν ποτέ τα Fadoms, για να αναλάβουν αντιαποβατική δράση, ενώ είχαν συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των τουρκικών αεροσκαφών;
Γιατί εφαρμόστηκε κατά γράμμα, η επιθυμία/εντολή των Η.Π.Α "αυτοσυγκράτηση…", την ώρα που οι δυνάμεις εισβολής έσφαζαν, έκαιγαν και βίαζαν;
Γιατί ουδείς τόλμησε ποτέ να διώξει -καθ΄οιονδήποτε τρόπο- τους τότε Αρχηγούς Ναυτικού και Αεροπορίας της λαομίσητης Χούντας του Ιωαννίδη, οι οποίοι παρέμειναν στις θέσεις τους και αργότερα τιμήθηκαν αμφότεροι από την Δημοκρατική Ελλάδα, με το αξίωμα του "Επίτιμου" Αρχηγού;
Όλα τα διατυπωθέντα μέχρι και σήμερα επιχειρήματα, που επιχειρούν να απαντήσουν στα ανωτέρω, περί ελλιπούς εκπαιδεύσεως των χειριστών των F-4, περί της αποστάσεως, ή περί ασυνήθιστης δραστηριότητος της Βουλγαρικής αεροπορίας (ειδικότερα το τρίτο δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ στα χρόνια που ακολούθησαν), φαίνεται να πείθουν πολλούς, που δεν ασχολούνται με αμυντικά θέματα, αλλά όχι και εκείνους τους λίγους που είναι σχετικοί προς το αντικείμενο.
Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο, ότι οποιαδήποτε εχθρική/επιθετική ενέργεια της Βουλγαρίας (Κράτους/μέλους του Συμφώνου -τότε- της Βαρσοβίας) εναντίον της Ελλάδος, θα ενεργοποιούσε άμεσα το σχετικό άρθρο/δέσμευση του Βορειοατλαντικού Συμφώνου και η ανθρωπότητα θα έφθανε στο χείλος του ολέθρου. Στις Διεθνείς σχέσεις, λόγω του διπολικού παγκόσμιου συστήματος, υπήρχαν -τότε- απαραβίαστες ασφαλιστικές δικλείδες και απαγορευτικά δόγματα. Από την άλλη ουδείς δύναται να υποτιμήσει τα αμείλικτα Γεωγραφικά δεδομένα και τους αυστηρότατους περιορισμούς ( σε καύσιμα και όχι μόνο) που αυτοί επιβάλλουν, κατά τον σχεδιασμό ενός εγχειρήματος, όταν αυτό πρόκειται να πραγματοποιηθεί σε ένα θέατρο επιχειρήσεων, ιδιαίτερα απομεμακρυσμένο από τις βάσεις εξορμήσεως και ανεφοδιασμού. Αλλά το πόσο "μακριά" είναι η Κύπρος, εξαρτάται άμεσα από τι επιδιώκεις να κάνεις εκεί…( Αν πραγματικά επιδιώκεις…)
Και αποτελεί κοινή γνώση ότι το 74 -αλλά και σήμερα- αποστολή των Ελληνικών αεροναυτικών Δυνάμεων, δεν ήταν η διεξαγωγή μαζικών επιθετικών ενεργειών (αποβατικών, αεραποβατικών ή αεροκίνητων), με σκοπό την κατάκτηση Στρατηγικής σημασίας τμήματος της Νήσου. (Μία τέτοια αποστολή ακόμα και σήμερα, -λόγω της απόστασης και των περιορισμών-μόνον ίσως οι αεροναυτικές Δυνάμεις μίας Παγκόσμιας υπερδύναμης μπορούν να φέρουν εις πέρας).
Αποστολή τους ήταν μόνο η καταστροφή επιθετικής (αποβατικής) ενέργειας του εχθρού. Και αυτή τη δυνατότητα το 1974-πέρα από κάθε αμφιβολία- την διέθεταν στο έπακρο οι Ελληνικές Ε.Δ.
20η ΙΟΥΛΙΟΥ 1974: Η ΑΠΟΦΡΑΔΑ ΜΕΡΑ
Τα Ελληνικά μεταγωγικά χωρίς συνοδεία μαχητικών κατευθυνόμενα προς την Μαρτυρική Μεγαλόνησο έγιναν αντιληπτά από τον 6ο Στόλο. Μήπως σήκωσαν οι Αμερικάνοι τα μαχητικά τους να τα παρεμποδίσουν; Μήπως σηκώθηκαν Τουρκικά Μαχητικά έχοντας λάβει πληροφορίες για την μεταφορά των Ελλήνων Καταδρομέων από τους Αμερικανούς;
ΤΑ ΑΜΕΙΛΙΚΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ…
Στις 19/07/74 και ώρα 10.30, δηλαδή μία ώρα (!!!), μετά την πληροφορία ότι η Τουρκική αποβατική Δύναμη απέπλευσε από την Μερσίνα με πορεία προς τα Νότια, ο Α/ΓΕΝ Αντιναύαρχος Π. Αραπάκης διατάσσει τα υποβρύχια που βρίσκονται στον Ναύσταθμο να ετοιμαστούν (!!!), για να αποπλεύσουν.
Στις 13.00 καλούνται στο Επιτελείο του Στόλου, οι Πλωτάρχες Β. Γαβριήλ και Ι. Παναγιωτόπουλος, κυβερνήτες των υποβρυχίων "ΓΛΑΥΚΟΣ" και "ΝΗΡΕΥΣ" για να ενημερωθούν πάνω στο σχέδιο της επιχείρησης . Τελικά αυτή η ενημέρωση δεν έγινε ποτέ και τα υποβρύχια απέπλευσαν από τον Ναύσταθμο με ελλιπή οπλισμό, χωρίς οι κυβερνήτες να γνωρίζουν το περίφημο σχέδιο (αν αυτό υπήρχε…)!
Κι όμως οι πληροφορίες περί συγκεντρώσεως μεγάλης αποβατικής Δυνάμεως και αυξανόμενης μαζικής δραστηριότητος της Τουρκικής αεροπορίας είχαν καταφθάσει μέρες πριν και οι φήμες για εκδήλωση αποβατικής ενέργειας οργίαζαν. Συνεπώς ο Α/ΓΕΝ, όφειλε -σε συνεννόηση με τους άλλους Αρχηγούς- να είχε εισηγηθεί στον Μπονάνο την αποστολή- κατ αρχήν προληπτικά και στη συνέχεια εκ των εν όντων, πάνοπλων υποβρυχίων σε "επιλεγμένη" περιοχή, για πολεμική περιπολία.
Παράλληλα έπρεπε να είχε ενημερώσει τον Διοικητή του στολίσκου, για το επιχειρησιακό σχέδιο και να είχε αποσαφηνίσει κανόνες εμπλοκής. Σε περίπτωση δε αποδεσμεύσεως των παραπάνω κανόνων, έπρεπε να είχε οριστεί-εκ των προτέρων- η σειρά προσβολής των στόχων επιφανείας (Αντιτορπιλικά-Μεταγωγικά κ.λ.π).
Γιατί δεν έπραξε τίποτα από τα παραπάνω;
Εδώ διεπράχθη τουλάχιστον εγκληματική αμέλεια (;), αφού τα υποβρύχια υπεχρεώθησαν να παραμείνουν σε σχετικά μικρό βάθος για αρκετές ώρες, με "ανοικτά" τα μέσα επικοινωνίας, κάτι που μεγιστοποίησε την πιθανότητα του ενδεχομένου να εντοπιστούν και να δεχθούν επίθεση.
2. Στις 05.00 με το σήμα ΑΝ 4524-191315 …"Υπό ΣΥΒ εκδοθέν σχετικό ΣΥΒΝΟΤΕ"… ο Αραπάκης διατάσσει τον απόπλου των υποβρυχίων δίνων εντολή στον Διοικητή του στολίσκου, να εκδώσει σήμα αναγγελίας μετακίνησης, προς όλα τα κλιμάκια του ΝΑΤΟ (και συνακόλουθα και προς την Σμύρνη.. (!!!))
Αργότερα με το σήμα ΑΝ 200730, πληροφορεί τα υποβρύχια "ότι εκτελείται αεραπόβασις και απόβασις στην Κύπρο" χωρίς να αναφέρεται διόλου στην περιοχή των επιχειρήσεων και κυρίως χωρίς να διατάσσει κατάδυση προστατεύοντα τα, από ενδεχόμενη δράση της Τουρκικής αεροπορίας (!!!). Η εντολή για κατάδυση αποστέλλεται στις 08.00, δηλαδή τρεις ολόκληρες ώρες μετά…
Συμπέρασμα: Επί τρεις ολόκληρες ώρες εκτίθενται τα υποβρύχια στην (επιφάνεια) σε μέγιστο κίνδυνο, αφού οι Τούρκοι-πέρα από κάθε αμφιβολία- είναι ενήμεροι για τις κινήσεις τους, από την αναγγελία του απόπλου που προηγήθη. Ήθελαν μόνο 7 λεπτά τα Τουρκικά αεροσκάφη εξορμώντα από το GΪGLΪ, με χαμηλή πτήση να πλήξουν τα Ελληνικά υποβρύχια. Είναι δε απορίας άξιο, το γιατί δεν το έπραξαν…
3. Στις 03/08/74 οι Αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων θα ισχυρισθούν -σε απόρρητο υπόμνημά τους προς τον Ευάγγελο Αβέρωφ-, "Ειδικώς από πλευράς Ναυτικού διετέθησαν, δύο (;) νέα υποβρύχια, τα οποία διετάχθησαν να αποπλεύσουν από την Ρόδο. Προ της αφίξεως τους εις Κύπρον διετάχθησαν να επαναπλεύσουν, όταν εκρίθη ως λίαν πιθανή η σύρραξις μετά της Τουρκίας".
Απίστευτο και σίγουρα άνευ ιστορικού προηγούμενου (!)
Δίνεις εντολή απόπλου των υποβρυχίων, εναντίον του Τουρκικής Δυνάμεως, που επιχειρεί απόβαση και τα ανακαλείς, όταν αίφνης συνειδητοποιείς ότι είναι ιδιαίτερα πιθανή η ένοπλη ρήξη…
Δηλαδή -σύμφωνα πάντα με τους τότε Αρχηγούς- υπάρχει η εκδοχή να απέπλευσαν αρχικά από τον Ναύσταθμο ( είναι αναληθές ότι απέπλευσαν ποτέ υποβρύχια από την Ρόδο) για …τουριστικούς λόγους.
4. Το εκπληκτικό είναι ότι το προπορευόμενο υποβρύχιο "ΓΛΑΥΚΟΣ" απείχε 136 μίλια από την ακτή αποβάσεως. Δηλαδή αν είχε διαταχθεί να κινηθεί προς αυτήν, θα έφθανε στις 22/7 και ώρα 05.00 δηλαδή μία ώρα μετά την επιτευχθείσα κατάπαυση του πυρός…
Σύμφωνα με την κατάθεση του Αντιπλοιάρχου Ευστάθιου Πετρόπουλου, "ειδικού σε θέματα υποβρυχίων", μπορούσαν να είχαν γίνει τα εξής ώστε να μην παραμείνει η Κύπρος απροστάτευτη:
Να διέτασσαν τα υποβρύχια να πλεύσουν με αναπνευστήρα προς την περιοχή αποβάσεως και να προσβάλουν τα μεγάλα Μεταγωγικά με στόχο την αποτροπή αποβίβασης αρμάτων και βαρέως οπλισμού. (Τα μεγάλα βάθη της περιοχή Πεντεμίλι επέτρεπαν μια τέτοια επιχείρηση, καθώς θα μπορούσαν να πλησιάσουν τα υποβρύχια ένα μόλις μίλι από την ακτή…). Ο ίδιος θα συμπληρώσει κλείνοντας με μία πρόταση που θάθελε να πει πολλά:
"Τίποτα όμως από τα παραπάνω δεν έγινε…Ειλικρινά δεν γνωρίζω, ούτε μπόρεσα τόσα χρόνια να φανταστώ το γιατί…Δεν μπόρεσα… ούτε ακόμα μπορώ "
Για λόγους εντιμότητας και ευαισθησίας προς το αξίωμα του επιτίμου Α/ΓΕΝ, ο γράφων παραπέμπει τον αναγνώστη στο Βιβλίο του Π. ΑΡΑΠΑΚΗ: "ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ"."
ΗΡΑΚΛΕΙΟ - ΔΕΥΤΕΡΑ 22/07/74
ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΩΡΑ Ο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΔΙΝΕ ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΑΛΗΣΤΟΥ ΜΝΗΜΗΣ ΡΕΣΙΤΑΛ…
Ο Παπανικολάου-πιεζόμενος αφόρητα από τα κατώτερα κλιμάκια-, εισηγείται στις 22/07 στον Μπονάνο τον βομβαρδισμό των Τουρκικών δυνάμεων που σε συνεχή ροή αποβιβάζονται στο προγεφύρωμα. Μέχρι τότε είχαν προηγηθεί διαταγές εντυπωσιασμού και παράστασης που αρχικά ανυψώνουν το ηθικό των πιλότων και μετά το κατακερματίζουν, καθώς οι εντολές "κινητοποιήσατε τον μέγιστο προβλεπόμενο αριθμό αεροσκαφών" δεν είχαν ποτέ την αντίστοιχη συνέχεια.
Ο Μπονάνος αποδέχεται την εισήγηση και ο Α/ΓΕΑ δίνει επιτέλους στις 11.07, την διαταγή απογείωσης του πρώτου σχηματισμού, που συγκροτείται από 6 FADOMS. Στη βάση επικρατούν σκηνές συγκίνησης από τα πληρώματα και τους μηχανικούς, καθώς τα "φαντάσματα", οπλίζονται για να επιφέρουν ακαριαίο και συντριπτικό πλήγμα στην-εν εξελίξει- μεταποβατική ενέργεια.
Το οπλικό φορτίο προσβολής τους, οι πτητικές ικανότητες τους και οι δυνατότητες τους σε ρόλους εγγύς αερομαχίας, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο στην Τουρκική αεροπορία. Τα πληρώματα μοιάζουν να έχουν μεθύσει από το κρασί της νίκης, καθώς γίνεται λόγος, πως "ήρθε η ευλογημένη ώρα που μέσα σε λίγα λεπτά οι Τούρκοι θα πληρώσουν γι όσα διέπραξαν κατά του Ελληνισμού επί αιώνες…"
Ωστόσο αίφνης η διαταγή απογείωσης ανακαλείται από τον Αρχηγό Αεροπορίας ακριβώς δύο μόλις (!) λεπτά μετά την έκδοσή της. Οι πάντες σαστίζουν...
Στις 12.24 ο ίδιος ο Μπονάνος δίδει εκ νέου διαταγή για απογείωση των FADOMS. Τα πρώτα αεροσκάφη κατευθύνονται προς τον διάδρομο απογείωσης αλλά σε δύο λεπτά οι χειριστές τους παγώνουν, αφού έκπληκτοι λαμβάνουν στις 12.26 και νέα διαταγή ανακλήσεως… "ΜΗΝ ΑΠΟΓΕΙΩΘΕΙΤΕ" (!!!).
Το 64 τα πεπαλαιωμένα Ελληνικά μαχητικά έφθασαν στη Κύπρο. Το 74 τα υπερσύγχρονα Fadoms και τα πάνοπλα Α7 έμειναν καθηλωμένα στις βάσεις τους αφήνοντας την Μεγαλόνησο στο έλεος των εισβολέων. Και από αιώνες είναι γνωστό, πως δεν διαθέτουν ούτε ίχνος από αυτό… (Για τους ίδιους λόγους που διετυπώθησαν και παραπάνω, αναφέρεται και το βιβλίο του Μπονάνου "Η ΑΛΗΘΕΙΑ").
Μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 , η άμυνα της Κύπρου ήταν σε δύσκολη θέση , όσες κινήσεις έγιναν για την αποτροπή της εισβολής είχαν αρνητική εξέλιξη . Η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα παρουσιάζε σημάδια διάλυσης στην στρατιωτική ηγεσία και ήδη είχε χαθεί πολύτιμος χρόνος . Παρ'όλα αυτά οι στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ και της Εθνικής Φρουράς Κύπρου είχαν περιορίσει τα αρχικά σχέδια του Τουρκικού στρατού . Την 21η Ιούλιου του 1974 , αποφασίσθηκε στρατιωτική επιχείρηση ενίσχυσης της άμυνας του αεροδρομίου της Λευκωσίας με την κωδική ονομασία " ΝΙΚΗ " . Το σχέδιο της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταμεταφορά και απόβαση καταδρομέων με αεροσκάφη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας .
 |
| Αεροσκάφος παρόμοιο της αποστολής Nord Noratlas |
Η προετοιμασία έγινε στην αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη και περιλάμβανε :
20 αεροσκάφη Nord 2501D Noratlas
10 αεροσκάφη C-47 Dakota
Όλα τα αεροσκάφη ανήκαν στην 354η Μοίρα Μεταφορών " Πήγασος" . Αυτά τα αεροσκάφη θα μετέφεραν και θα αποβίβαζαν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας την Α'Μοίρα Καταδρομών με τον πλήρη οπλισμό της αποτελούμενη από 318 άνδρες .
Ο σχεδιασμός της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταφορά της Α' Μοίρας καταδρομέων κατά την διάρκεια της νύχτας - σε απόλυτη σιγή ασυρμάτου - πτήση σε χαμηλό ύψος - χωρίς συνοδεία μαχητικών - προσγείωση - αποβίβαση καταδρομέων - επιστροφή στην Σούδα .
Την 21η Ιουλίου και ώρα 22:35 η αποστολή ξεκίνησε με χρονικό περιορισμό μέχρι τα μεσάνυκτα . Μόνο όμως τα 15 αεροσκάφη Noratlas από τα 20 κατάφεραν να απογειωθούν στο χρονικό περιθώριο το οποίο προέβλεπε το σχέδιο , με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα αεροσκάφη ( 5 Noratlas και 10 C-47 ) να παραμείνουν στο αεροδρόμιο της Σούδας . Αμέσως μετά την απογείωση δόθηκε σήμα από το Κέντρο επιχειρήσεων πρός το Γ.Ε.Ε.Φ. Λευκωσίας με την φράση " Έρχονται τα 15 πορτοκάλια " . Κατά την διάρκεια της πτήσης και χωρίς φώτα πορείας για την αποφυγή εντοπισμού 2 από τα αεροσκάφη παρουσίασαν βλάβη με αποτέλεσμα την επιστροφή του ενός στην Κρήτη και την προσγείωση του δευτέρου "ΝΙΚΗ 13" στην Ρόδο .
Οι προσγειώσεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας ξεκίνησαν στις 02:00 της 22ας Ιουλίου . Το "ΝΙΚΗ 1" ακούμπησε το διάδρομο της Λευκωσίας στις 01:55, το "ΝΙΚΗ 2" έπιασε στις 01:52. Όμως από εδώ και πέρα ξεκινάει η τραγωδία της αποστολής , λόγω καθυστέρησης του ΑΕΔ να ενημερώση
τo ΓΕΕΦ και τα αντιαεροπορικά στοιχεία αποτελούμενα από τις 185η και 184η Μοίρες αντιαεροπορικών πολυβόλων και τα οποία φύλαγαν την περιοχή , δεν ενημερώθηκαν με αποτέλεσμα να θεωρήσουν ότι τα αεροσκάφη τα οποία πέταγαν ήταν εχθρικά . Αμέσως άρχισαν έντονα αντιαεροπορικά πυρά τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα , το "ΝΙΚΗ το οποίο βρισκόταν στο στάδιο προσγείωσης , να αρπάξει φωτιά και να συντριβή λίγα χιλιόμετρα από τον διάδρομο προσγείωσης . Το "ΝΙΚΗ 6" εβλήθη σε πολλάπλα σημεία της ατράκτου και σχεδόν χωρίς μηχανές και χάρη στις προσπάθεις των πιλότων να καταφέρει να προσγειωθεί . Τα υπόλοιπα αεροσκάφη κατάφεραν και αυτά να προσγειωθούν με λιγότερες ζημιές . Μετά το "ΝΙΚΗ 2" προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 3" το οποίο λόγω βλάβης στον έναν κινητήρα έφυγε από το ίχνος πτήσης του "ΝΙΚΗ 4" που καταρρίφθηκε και έφτασε στην τελική μετά την κατάρριψη του "ΝΙΚΗ 4". Όλα τα πληρώματα μετά έβλεπαν κάποια φωτιά στο Λόφο της Μακεδονίτισσας και εκ των υστέρων έμαθαν ότι πρόκειται για το αεροσκάφος αυτό. Τελευταίο προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 15" το οποίο και είχε απογειωθεί από την Σούδα με καθυστέρηση και παρά τις εντολές να μην εκτελέσει την αποστολή . Το "ΝΙΚΗ 14" έφτασε αφόύ είχε πλέον ξημερώσει και δεν προσγειώθηκε καθόλου , ακολούθησε εντολές και επέστρεψε πίσω στην Σούδα .
Όσα αεροσκάφη ήταν σε πτητική ικανότητα απογειώθηκαν για τη επιστροφή στην Ελλάδα ενω τα υπόλοιπα καταστράφηκαν από τις φίλιες δυνάμεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας .
Τραγικός απολογισμός
Το τραγικό αυτό λάθος ( παράλειψη ) της αεροάμυνας του αεροδρομίου κόστισε την απώλεια ζωής σε 4 αεροπόρους , 29 καταδρομείς και τον τραυματισμό 11 ακόμα καταδρομέων . Από την δυναμή των 318 ανδρών της Α'Μοίρας καταδρομών 278 παρέμειναν στην Κύπρο και πολέμησαν τον Τούρκο εισβολέα γράφοντας την δική τους ιστορία .ΝORATLAS 52-133 " NIKH 4 "
Θύματα ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ: Κυβερνήτης - (Επισμηναγός) Παναγόπουλος Βασίλειος , Συγκηβερνήτης - (Επισμηναγός ) Συμεωνίδης Γεώργιος , Ναύτιλος - (Επισμηνίας) Άνθιμος Ηλίας , Ιπτάμενος Μηχανικός - (Ανθυποσμηναγός) Δάβαρης Γεώργιος .Θύματα Καταδρομείς Α' ΜΟΙΡΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ : ΔΕΑ(ΚΔ)Τσαμκιράνης Δημήτριος , Λοχίας (ΚΔ)Καβραχωριανός Νικόλαος , Λοχίας (ΚΔ)Τσιλιβάκης Στέφανος , Δεκανέας (ΚΔ)Τσάκωνας Ευάγγελος , Δεκανέας (ΚΔ)Χριστόπουλος Αθανάσιος , Κ/Δ Αναστασόπουλος Ανδρέας , Κ/Δ Γιαννακάκης Κοσμάς , Κ/Δ Γιαννάκος Στέφανος , Κ/Δ Γιαννόπουλος Παναγιώτης , Κ/Δ Δαλαμάγκας Ηλίας Ζησιμόπουλος , Κ/Δ ΑνδρέαςΗλίας Κωνσταντίνος , Κ/Δ Κασιμάκης Σωτήριος , Κ/Δ Κατερός Κωνσταντίνος , Κ/Δ Κουρούνης Σωτήριος , Κ/Δ Λίγδης Χρήστος , Κ/Δ Δοϊτσίδης Χριστόδουλος , Κ/Δ Μανιάτης Σπυρίδων , Κ/Δ Μονιάς Αιμίλιος , Κ/Δ Μπαρώτας Κωνσταντίνος , Κ/Δ Νάκος Γεώργιος , Κ/Δ Πρινιανάκης Στυλιανός , Κ/Δ Σιορώκος Δημήτριος , Κ/Δ Σκιαδαρέσης Νικόλαος , Κ/Δ Τζούρας Σωτήριος , Κ/Δ Τούλης Ηλίας , Κ/Δ Χατζόπουλος Χρήστος ,
Τραυματίες Καταδρομείς : Κ/Δ Ζαφειρίου Αθανάσιος(Μοναδικός επιζήσας)
NORATLAS 52-139 " NIKH 6 "
Θύματα Καταδρομείς Α' ΜΟΙΡΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ : Κ/Δ Νόμπελης Σπυρίδων , Κ/Δ Οικονομάκης ΚωνσταντίνοςΤραυματίες Καταδρομείς Κ/Δ Τσόγκας Παύλος , Κ/Δ Αντωνόπουλος Γεώργιος , Κ/Δ Φύσσαρης Ιωάννης , Κ/Δ Θεοδωρόπουλος Σ. , Κ/Δ Γκόγκος Κ. , Κ/Δ Τσαγκαρόπουλος Δημήτριος , Κ/Δ Λατζουράκης Γεώργιος , Κ/Δ Λοχίας (Κ/Δ)Ξεφτύλης Κωνσταντίνος , Κ/Δ Παπαευσταθίου Ευστάθιος , Κ/Δ Μαυρουδής Γεώργιος ,
Δυστυχώς, η πραγματικά ηρωϊκή αυτή επιχείρηση της Ελληνικής Αεροπορίας ήταν και η μοναδική απο πλευράς Ελλάδος βοήθεια, στις κρίσιμες ώρες που περνούσε η Κύπρος.Ο ηρωϊσμός αυτών που έλαβαν μέρος και η θυσία όσων φονεύθηκαν κατα την εκτέλεσή της, δεν στάθηκαν αρκετά να επηρεάσουν την ροή των γεγονότων.
Θα παραμείνει όμως μιά λαμπρή σελίδα δόξας στην Ιστορία της Αεροπορίας μας, και των Δυνάμεων Καταδρομών, έστω και μή πλήρως αναγνωρισμένη.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ "NIKH"1974...........όλα τα στοιχεία αποστολής.
438 μέρες πριν 12.04.2008 23:16:21 Παράθεση Έκθεση ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ "NIKH"1974
ΜΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Του Μιχάλη Σολανάκη
Το καλοκαίρι του 1974 η Κύπρος βρισκόταν στις φλόγες.
Τις πρωϊνές ώρες της 20ης Ιουλίου, μιά μεγάλη Τουρκική αποβατική δύναμη εισέβαλε στο βόρειο τμήμα του νησιού, με αφορμή το πραξικόπημα απο μερίδα Ελλήνων αξιωματικών της ΕΛΔΥΚ κατά του προέδρου της Κύπρου Μακαρίου.
Το πραξικόπημα είχε εκδηλωθεί μιά εβδομάδα πριν, και η κύρια δικαιολογία που επικαλέστηκε η Τουρκία για την εισβολή της στην Κύπρο, ήταν ο κίνδυνος που διέτρεχε η Τουρκοκυπριακή μειονότητα του νησιού, απο την αλλαγή καθεστώτος, παρ' ότι οι αψιμαχίες του πραξικοπήματος περιορίστηκαν στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα χωρίς σε καμμιά περίπτωση να απειληθούν οι Τουρκοκύπριοι.
Οι πραγματικοί λόγοι της εισβολής βέβαια, ήσαν οι βλεψεις που ανέκαθεν είχε η Τουρκία για την Κύπρο, και η προστασία των Τουρκοκυπρίων ήταν το πρόσχημα που προέβαλλε για να νομιμοποιήσει τις εκάστοτε επεμβάσεις της. Και αρκετές φορές στο παρελθόν είχε απειλήσει με απόβαση στο νησί.
Είναι γνωστό άλλωστε, οτι η προετοιμασία της Τουρκίας για την εισβολή είχε αρχίσει πολύ πριν την εκδήλωση του πραξικοπήματος.
Σκοπός του κειμένου αυτού δεν είναι να αναπτύξει τις πολιτικές ή τις στρατηγικές παραμέτρους της Τουρκικής εισβολής και της κατοχής του μισού νησιού
απο τους Τούρκους, η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Είναι κυρίως ένας φόρος τιμής στους νεκρούς της αποστολής "Νίκη", και σε όλους όσους έλαβαν μέρος σε αυτή την επιχείρηση του Ιουλίου του 1974.
Η Τουρκική εισβολή βρήκε την άμυνα της Κύπρου σε κακή κατάσταση και το ηθικό των αμυνομένων σε πολύ χαμηλό επίπεδο μετά το πραξικόπημα και τα θλιβερά γεγονότα που το ακολούθησαν.
Η "ηγεσία" που προέκυψε απο την ανταρσία εναντίον της νόμιμης και διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης του νησιού, δεν ήταν σε θέση να συσπειρώσει τον πληθυσμό με σκοπό να αντιμετωπισθεί ο εισβολέας αποτελεσματικά, και φυσικά η διεθνής υποστήριξή της ήταν ανύπαρκτη.
Η αμυντική προετοιμασία του νησιού που είχε εξασθενίσει, μετά απο πολλές αρνητικές εξελίξεις και κακούς χειρισμούς του παρελθόντος, έλαβε την χαριστική βολή με τις εκκαθαρίσεις στην Εθνική Φρουρά που ακολούθησαν το πραξικόπημα.
Την πρώτη ημέρα της εισβολής, η Τουρκική αποβατική δύναμη δεν είχε καταφέρει παρα ένα μικρό προγεφύρωμα στην ακτή της Κυρηνείας και ενώ αυτό θα μπορούσε (παρά τα όσα έχουν γραφεί ) να είχε καταστραφεί, καμμία κίνηση προσβολής της αποβατικής δύναμης ή του προγεφυρώματος δεν έγινε απο την πλευρά που θα μπορούσε να επέμβη αποτελεσματικά: Την Ελλάδα. Η δικτατορική κυβέρνηση των Αθηνών ευρίσκετο στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα απο όπου ξεκίνησε το πραξικόπημα, και απο όπου θα μπορούσε να επηρεασθεί η αμυνα της Κύπρου μετά την εκδήλωση της Τουρκικής εισβολής, παρουσίαζε σημεία διάλυσης, οι δε στρατιωτικές προετοιμασίες και η γενική επιστράτευση που ακολούθησε εξελίχθηκαν σε πραγματικό φιάσκο.
Πολύτιμος χρόνος χάθηκε με αμφιταλαντεύσεις, αποφυγή λήψεως αποφάσεων και αλλοπρόσαλλες διαταγές και ανακοινώσεις , την στιγμή που η ελλειπής και αποδιοργανωμένη άμυνα των Κυπρίων είχε περιορίσει την Τουρκική ανάπτυξη σε μερικά τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Μέσα στο κλίμα αποδιοργάνωσης και ηττοπάθειας και αφού η εφαρμογή των προβλεπομένων σχεδίων ενίσχυσης της Κύπρου (κυρίως αεροπορική προσβολή των δυνάμεων απόβασης), είχε με τον ένα ή άλλο τρόπο ακυρωθεί, αποφασίστηκε η αποστολή στρατιωτικών ενισχύσεων στην Κύπρο στην μορφή μιάς Μοίρας Καταδρομών (όχι αλεξιπτωτιστών).
Η δύναμη αυτή θα μεταφέρετο στο νησί αεροπορικώς, με το σύνολο σχεδόν των μεταφορικών αεροσκαφών που διέθετε τότε η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία.
Δέν θα εξετάσουμε εδώ το σκεπτικό, την λογική και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα του εγχειρήματος αυτού.
Κάτω απο το φώς των στοιχείων που έχουν γίνει γνωστά τόσα χρόνια μετά τα γεγονότα, η αποστολή αυτή δεν μπορεί παρά να χαρακτηρισθεί ανεπιφύλακτα ως ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ.
Το ότι δεν κατέληξε στην ολική καταστροφή των αεροσκαφών και της δύναμης που απεστάλη, οφείλεται κατα πρώτο λόγο στην αυτοθυσία, την γενναιότητα,
και τις ικανότητες του συνόλου των αεροπόρων και καταδρομέων που έλαβαν μέρος σε αυτή.
Κατα δεύτερο λόγο οφείλεται στην τύχη.
Ποτέ δεν καταλογίστηκαν ευθύνες σε αυτούς που αποφάσισαν την αποστολή αυτή, που είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο 33 αεροπόρων και καταδρομέων και την καταστροφή τεσσάρων αεροσκαφών.
Καθόλου περίεργο βέβαια, αφού ούτε για την λεγόμενη "Τραγωδία της Κύπρου" στην οποία εντάσσεται η ιστορία αυτή, έχουν ουσιαστικά καταλογισθεί ευθύνες.
Η πτήση των μεταγωγικών προεβλέπετο να γίνει με άκρα μυστικότητα, απο την αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη, και φορτίο τους θα ήταν η Α΄ Μοίρα Καταδρομών με τον οπλισμό της.Η όλη επιχείρηση θα έφερε την κωδική ονομασία "Νίκη".
20 αεροσκάφη Nord 2501 Noratlas και 10 C-47 Dakota της 354 Μοίρας Μεταφορών "Πήγασσος" διατέθηκαν για την μεταφορά της Μοίρας.
Τα αεροσκάφη θα απογειώνονταν κατα την διάρκεια της νύχτας, θα πετούσαν χωρίς συνοδεία μαχητικών, σε χαμηλό ύψος, σε σιγή ασυρμάτου, με τα φώτα πορείας σβηστά και χωρίς οπτική επαφή μεταξύ τους.Τελικός προορισμός το αεροδρόμιο της Λευκωσίας , προσγείωση σε αυτό, αποβίβαση των καταδρομέων και άμεση επιστροφή των αεροσκαφών στην Ελλάδα.
Το "σχέδιο" προέβλεπε να αρχίσουν οι απογειώσεις στις 22.30 της 21.7 με χρονικό διαχωρισμό αεροσκαφών 5΄ έτσι ώστε να έχουν όλα απογειωθεί μέχρι τα μεσάνυχτα.
Η πτήση προς την Κύπρο, η αποβίβαση των καταδρομέων και του υλικού και η επιστροφή έπρεπε να γίνουν υπο πλήρες σκότος, για την αποφυγή εντοπισμού
απο την Τουρκική αεροπορία.
Υπήρξε ρητή διαταγή, σε καμμία περίπτωση να μήν προσγειωθεί αεροσκάφος στην Κύπρο με το φώς της ημέρας.
Το σχέδιο απογειώσεων εφαρμόστηκε οσον αφορά τα πέντε πρώτα αεροσκάφη αλλά απο εκεί και πέρα υπήρξαν καθυστερήσεις, (σύμφωνα με ορισμένες εκδοχές σκόπιμες) με αποτέλεσμα να δοθεί διαταγή να ακυρωθούν οι απογειώσεις, αφήνοντας πέντε Νοράτλας και όλα τα Ντακότα με το υλικό πίσω!
Τελευταίο απογειώθηκε το Νοράτλας με τον κωδικό "Νίκη 15", (15ο στην σειρά απογειώσεων) έξω απο τα χρονικά όρια, και παρά την εντολή να ακυρώσει.
Τα αεροσκάφη που τελικά απογειώθηκαν ακολούθησαν μιά πορεία πάνω απο την πόλη των Χανίων, ανέβηκαν σε ύψος 7000 ποδών, πέρασαν απο τα Λευκα Όρη, κατέβηκαν στα 500 περίπου πόδια και απο εκεί ακολούθησαν μια πορεία νοτιο-ανατολική μέχρι ένα σημείο 34° Β.και 27° Α, και απο εκεί γύρισαν ανατολικά με κατεύθυνση την Κύπρο.
Η περιοχή αυτή βρίσκεται κάτω απο την συνεχή επιτήρηση της Τουρκικής Αεροπορίας και ο εντοπισμός των Νοράτλας θα σήμαινε και την σίγουρη καταστροφή τους.Τα πληρώματα των Νοράτλας γνώριζαν οτι στο ταξίδι αυτό θα ήσαν μόνοι, δεν θα υπήρχαν Ελληνικά μαχητικά για προστασία τους.Η μόνη τους προστασία θα ήταν το σκοτάδι και το στοιχείο του αιφνιδιασμού.
Σε όλη την διάρκεια της πτήσης δεν υπήρχαν ραδιοβοηθήματα, αφού αυτά ήσαν εκτός ενεργείας λόγω της εμπόλεμης κατάστασης, ούτε σημεία αναφοράς για προσανατολισμό, και εδώ επιστρατεύθηκαν οι ικανότητες των ραδιοναυτίλων.
Πολλά απο τα αεροσκάφη πετούσαν σχεδόν σύρριζα με την επιφάνεια της θάλασσας (μιά πολύ επικίνδυνη κατάσταση, όπου το παραμικρό λάθος των χειριστών σήμαινε συντριβή του αεροσκάφους και ακαριαίο θάνατο για το πλήρωμα και τους επιβαίνοντες).
Τα Νοράτλας δεν πετούσαν σε σχηματισμό, ούτε είχαν οπτική επαφή μεταξύ τους.Πετούσαν ανεξάρτητα, με μιά γενική ιδέα του που περίπου πετούσε το προηγούμενο ή το επερχόμενο αεροσκάφος.
Η πτήση πρός την Κύπρο έπρεπε να διαρκέσει δύο περίπου ώρες για τα αργοκίνητα και βαρυφορτωμένα μεταγωγικά.
Αρκετά απο αυτά παρουσίασαν βλάβες, όμως τα πληρώματά τους κατάφεραν να τα πάνε στον προορισμό τους.
Το πλήρωμα του Noratlas 52-144 "Νίκη 8" στο πιλοτήριο του αεροσκάφους, μετά την επιστροφή απο την Κύπρο.Απο αριστερά, Κυβερνήτης Τζανάκος Νικόλαος , Μηχανικός Τσουρής Βασίλειος , Συνκυβερνήτης Λαυράνος Δημήτριος και Ραδιοναυτίλος Μουτσάτσος Σαράντος.
Πλησιάζοντας την Κύπρο απο τα δυτικά, και έχοντας απο ώρα σπάσει την σιγή ασυρμάτου, παρατήρησαν οτι η θαλάσσια περιοχή νότια του νησιού παρουσίαζε ασυνήθιστη κίνηση πολεμικών πλοίων του Αμερικανικού 6ου Στόλου.
Ένα απο τα Νοράτλας πέρασε αρκετά κοντά απο ένα μεγάλο αεροπλανοφόρο, χωρίς κανένα συμβάν.
Άλλα αεροσκάφη πέταξαν κατα λάθος πάνω απο την Βρεταννική βάση του Ακρωτηρίου στην οποία σήμανε συναγερμός. Αμέσως η Διοίκηση των Βρεταννικών Δυνάμεων της Κύπρου προειδοποίησε τις Ελληνικές αρχές ότι στο εξής θα αναχαίτιζε οποιαδήποτε αεροσκάφη θα πλησίαζαν την περιοχή της Κύπρου!
Φτάνοντας πάνω απο το νησί, παρατήρησαν μεγάλες πυρκαϊές στο Όρος Τρόοδος , οι οποίες είχαν ανάψει απο τους βομβαρδισμούς των Τούρκων.
Αυτές οι πυρκαϊές ήσαν η πηγή των αναλαμπών στον ορίζοντα που είχαν βοηθήσει στον προσανατολισμό πολλών Νοράτλας κατα την προσέγγισή τους στην Κύπρο.
Μερικά αεροσκάφη δέχτηκαν αραιά πυρά απο τις διάσπαρτες Τουρκοκυπριακές θέσεις, αλλά χωρίς τα πληρώματά τους να ανησυχήσουν ιδιέταιρα.
Ένα-ένα τα μεταγωγικά άρχισαν την κάθοδό τους προς το αεροδρόμιο της Λευκωσίας, όταν διεπίστωσαν ότι εδέχοντο σφοδρά αντιαεροπορικά πυρά, άν και απ' ότι γνώριζαν, το αεροδρόμιο ευρίσκετο μέχρι εκείνη την στιγμή σε Ελληνικά χέρια.Η ώρα ήταν λίγο μετά τις 02.00 της 22 Ιουλίου.
Πρίν την αναχώρηση της αποστολής, τα πληρώματα των Νοράτλας ενημερώθηκαν οτι οι Κυπριακές δυνάμεις οι οποίες είχαν τον έλεγχο του αεροδρομίου, είχαν ειδοποιηθεί για την άφιξη των Ελληνικών αεροσκαφών και είχαν διαταχθεί να μήν ανοίξουν πύρ κατα την προσέγγισή τους.
Υπάρχουν πολλές αλληλοσυγκρουόμενες εκδοχές για το άν δόθηκε τέτοια διαταγή, τί περιείχε, σε ποιούς δόθηκε και απο ποιούς, και πότε.
Γεγονός είναι ότι τα αεροσκάφη που επιχειρούσαν να προσγειωθούν, δέχθηκαν καταιγιστικα πυρά απο πολλές κατευθύνσεις, μέσα και έξω απο το αεροδρόμιο.Τα πυρά προήρχοντο απο Ελληνοκυπριακές θέσεις αντιαεροπορικών, καθώς και απο διάφορους πολίτες που είχαν πάρει θέσεις γύρω απο το αεροδρόμιο και έβαλλαν κατα των Νοράτλας με ότι όπλο είχαν διαθέσιμο.
Αργότερα, απο διάφορες μαρτυρίες προέκυψε οτι , περιμένοντας Τουρκική επίθεση, και μή γνωρίζοντας ότι θα έρχονταν ενισχύσεις απο την Ελλάδα , θεώρησαν ότι τα αεροσκάφη που πλησίαζαν ήσαν σίγουρα Τουρκικά.
Τα αεροσκάφη "Νίκη 1" , " Νίκη 2" και " Νίκη 3" κατάφεραν να προσγειωθούν αποβιβάζοντας τους καταδρομείς και τα εφόδια που μετέφεραν.
Το αεροσκάφος "Νίκη 4 " δέχθηκε πολλά βλήματα αντιαεροπορικών, πήρε φωτιά και συνετρίβη δυό μίλια πριν τον διάδρομο του αεροδρομίου.Όλοι οι επιβαίνοντες, πλήρωμα και καταδρομείς εκτός ενός,σκοτώθηκαν.
Το αεροσκάφος "Νίκη 7 " εβλήθη σε πολλά σημεία, ο ένας κινητήρας του εξερράγη, ο δεύτερος πήρε φωτιά, αλλά το ηρωϊκό του πλήρωμα κατάφερε να το προσγειώσει.Δύο απο τους καταδρομείς που μετέφερε σκοτώθηκαν και 11 τραυματίστηκαν, απο τα πυρά που σχεδόν διέλυσαν την άτρακτο.
Τα ακολουθούντα Νοράτλας βρέθηκαν σε έναν καταιγισμό πυρών κάθε είδους όπλων, αλλά τα πληρώματά τους με υπεράνθρωπες προσπάθειες και ηρωϊσμό τα προσγείωσαν εκπληρώνοντας στο ακέραιο το καθήκον τους.
Κάποιοι απο τους χειριστές των αεροσκαφών , ελπίζοντας οτι το αεροδρόμιο ήταν ακόμη σε Ελληνικά χέρια, σε μιά απελπισμένη προσπάθεια να δηλώσουν την εθνικότητά τους άναβαν όλα τα φώτα των Νοράτλας, κατα την τελική φάση της προσγείωσης.Αυτό, λίγο επηρέασε αυτούς που πυροβολούσαν απο το έδαφος,
αλλά τουλάχιστον τα τελευταία αεροσκάφη δέν είχαν απώλειες, άν και όλα έφεραν σημάδια απο τα πυρά που δέχτηκαν.
Όταν καθυστερημένα διαπιστώθηκε ότι τα αεροσκάφη που επιχειρούσαν να προσγειωθούν ήσαν Ελληνικά, τα πυρά απο το έδαφος άρχισαν να αραιώνουν και τέλος σταμάτησαν.
Ήταν όμως πλέον αργά για δύο απο τα Νοράτλας και 33 αεροπόρους και καταδρομείς.
Τελευταίο, και λίγο πρίν το πρώτο φώς προσγειώθηκε το "Νίκη 15 " που μετέφερε τα πυρομαχικά της Α΄Μοίρας Καταδρομών.
Όλα τα αεροσκάφη που προσγειώθηκαν στην Λευκωσία απογειώθηκαν για το ταξίδι της επιστροφής, εκτός απο το άτυχο Νίκη 4" και τρία ακόμη Νοράτλας.
Το " Νίκη 3" που παρουσίασε βλάβη στον ένα κινητήρα, το "Νίκη 7 " που είχε καταστραφεί σχεδόν ολοσχερώς και το "Νίκη 12 " το οποίο έμεινε απο καύσιμα .
Και τα τρία Νοράτλας πυρπολήθηκαν απο τις Κυπριακές δυνάμεις με διαταγή του Ελληνικού Αρχηγείου Αεροπορίας, προφανώς για να μήν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν την συμβολική αυτή Ελληνική επέμβαση στην Μάχη της Κύπρου.
Η δικαιολογία για αυτή την ενέργεια ήταν ότι η Ελλάδα δεν βρισκόταν επίσημα σε εμπόλεμη κατάσταση με την Τουρκία!!
Τα υπόλοιπα αεροσκάφη, κάνοντας οικονομία καυσίμων και πετώντας πάντα χαμηλά για την αποφυγή εντοπισμού απο την Τουρκική Αεροπορία, άρχισαν να προσγειώνονται στην Σούδα, εκτός απο 4 που προσγειώθηκαν στην Ρόδο λόγω έλλειψης καυσίμων και ζημιών που προκλήθηκαν απο τα πυρά που δέχτηκαν στην Λευκωσία.
Δύο απο τα Νοράτλας που απογειώθηκαν απο την Σούδα, δεν προσγειώθηκαν ποτέ στην Κύπρο:
Το " Νίκη 13", δήλωσε οτι έχασε τον προσανατολισμό του και προσγειώθηκε στην Ρόδο.
Το " Νίκη 14", φτάνοντας πάνω απο την Κύπρο όταν είχε πιά ξημερώσει, ακολούθησε τις διαταγές και επέστρεψε στην Σούδα.
Μετά την επιστροφή απο την Κύπρο,ο κυβερνήτης του "Νίκη 8" Ν.Τζανάκος, δείχνει την διάτρητη απο σφαίρες δεξιά πτέρυγα του Noratlas 52-144.
Με το φώς της ημέρας άρχισε ο σφοδρός βομβαρδισμός του αεροδρομίου της Λευκωσίας απο την Τουρκική Αεροπορία.
Οι καταδρομείς της Α' Μοίρας που μετέφεραν τα Νοράτλας,παρά τις απώλειές τους και τον εφιάλτη που μόλις πέρασαν, πήραν θέσεις στην άμυνα του αεροδρομίου και τις επόμενες μέρες πολέμησαν ηρωϊκά εναντίον των Τούρκων εισβολέων.
Δυστυχώς, η πραγματικά ηρωϊκή αυτή επιχείρηση της Ελληνικής Αεροπορίας ήταν και η μοναδική απο πλευράς Ελλάδος βοήθεια, στις κρίσιμες ώρες που περνούσε η Κύπρος.Ο ηρωϊσμός αυτών που έλαβαν μέρος και η θυσία όσων φονεύθηκαν κατα την εκτέλεσή της, δεν στάθηκαν αρκετά να επηρεάσουν την ροή των γεγονότων.
Θα παραμείνει όμως μιά λαμπρή σελίδα δόξας στην Ιστορία της Αεροπορίας μας, και των Δυνάμεων Καταδρομών, έστω και μή πλήρως αναγνωρισμένη.
Ο κ. Θανάσης Ζαφειρίου καταθέτει λίγα λουλούδια στο μνημείο των πεσόντων της Κύπρου, ως ελάχιστο φόρο τιμής στους 32 συναδέλφους του που σκοτώθηκαν όταν συνετρίβη το αεροσκάφος που τους μετέφερε στη Μεγαλόνησο. Θα ήταν ένας από αυτούς αν δεν πηδούσε στο κενό, παίζοντας το τελευταίο του χαρτί.
«Οι χειριστές ήταν νεκροί και το αεροπλάνο ακυβέρνητο δεχόταν πυρά. Είχαν πάρει φωτιά τα κασόνια με τις χειροβομβίδες δίπλα μου και ένιωθα να καίγομαι. Κοίταξα για αλεξίπτωτο, αλλά δεν βρήκα πουθενά. Άνοιξα την πόρτα του αεροσκάφους και πήδηξα στο κενό».
Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, το ελληνικό πολεμικό αεροσκάφος στο οποίο επέβαινε ο 20χρονος τότε ΛΟΚατζής Θανάσης Ζαφειρίου κατέπεσε και τυλίχτηκε στις φλόγες, παρασύροντας στον θάνατο όλους τους υπόλοιπους επιβάτες- 32 στρατιώτες και πλήρωμα.
«Οι γονείς μου έκαναν κηδεία και τα εννιάμερα, ενώ ήμουν ζωντανός. Από το σοκ ο πατέρας μου υπέστη καρδιακή προσβολή και μερικούς μήνες μετά πέθανε», θυμάται σήμερα ο κ. Ζαφειρίου, που βρέθηκε 24 ώρες μετά το σωτήριο άλμα του βαριά τραυματισμένος σε ένα χωράφι δίπλα από το αεροδρόμιο της Λευκωσίας, τον Ιούλιο του 1974. Ειδικοί εμπειρογνώμονες υπολόγισαν- με βάση το σημείο συντριβής του πολεμικού αεροπλάνου και το σημείο όπου βρέθηκε ο τότε 20χρονος ΛΟΚατζής- ότι η πτώση του έγινε από ύψος τουλάχιστον 75 μέτρων. Ο Θανάσης Ζαφειρίου επέζησε από θαύμα. Όπως ο Σπύρος Κιόσια στην πυρκαγιά έξω από την Αρτέμιδα τον Αύγουστο του 2007, η Μαργαρίτα Βελόνια στη συντριβή του αεροπλάνου της Ολυμπιακής στη Βούλα τον Οκτώβριο του 1972, ο Κώστας Γείτονας σε πτώση ελικοπτέρου στον Έβρο τον Ιούλιο του 1986 και- πρόσφατα- ο Χρήστος Ζαχόπουλος.
«Δεν θυμάμαι τίποτα από τον εντοπισμό μου. Θυμάμαι καθαρά πως έπεφτα σαν μολύβι στο χώμα. Για 7 μήνες δεν είχα τις αισθήσεις μου και δεν θυμάμαι παρά ελάχιστα από τη νοσηλεία μου στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο 401. Τότε είχαν πει οι γιατροί πως έπρεπε να μου κόψουν το πόδι. Δεν τους άφησα και σήμερα στέκομαι όρθιος- αν και κουτσαίνω λίγο καθώς περπατώ», λέει σήμερα ο κ. Ζαφειρίου, που έχει πρακτορείο ΠΡΟ-ΠΟ με την επωνυμία «Το θαύμα»..
Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ
Υπό το κράτος της λαϊκής αγανάκτησης για την απραξία των "ηγετών", ενώπιον της σφαγής του Κυπριακού Ελληνισμού, εκτιμάται η εκδοχή μίας συμβολικής ενισχύσεως των Ελληνοκυπριακών δυνάμεων…Για το "Σχέδιο Κ" το οποίο προέβλεπε άμεση υπεράσπιση της Μεγαλονήσου, ούτε λόγος…
Αποφασίζεται αρχικά η μεταφορά καταδρομέων με αεροσκάφη της Ολυμπιακής (!!) .Τον σχεδιασμό της αναλαμβάνει ο Παπανικολάου. (Γι αυτήν την ανόητη υπόθεση, που δυστυχώς υλοποιήθηκε και σε εγχείρημα υπό την συνθηματική επωνυμία "ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ", θα μπορούσε κάποιος να συγγράψει βιβλίο, το περιεχόμενο του οποίου θα ακροβατούσε μεταξύ δράματος και κωμωδίας, αν οι στιγμές που περνούσε ο Ελληνισμός δεν απέκλειαν την δεύτερη εκδοχή). Η επιχείρηση ματαιώνεται λόγω ατυχήματος (;) πριν την απογείωση των ΒΟΙΝG 707.
Οι στενοί συνεργάτες του Ιωαννίδη τον πιέζουν να λάβει δραστικά μέτρα εναντίον της Τουρκικής αποβατικής Δύναμης, που είναι ακόμα καθηλωμένη, στο σημείο αποβάσεως. Για μία εισέτι φορά οι τακτικές δυνατότητες του Τουρκικού Στρατού αποδεικνύονται πολύ κατώτερες του μετρίου.
Στο τραπέζι των Τούρκων Επιτελών "ρίχνεται" ακόμα και η προοπτική ματαιώσεως του αποβατικού εγχειρήματος, καθώς εκτιμάται ότι σ' αυτή την κρισιμότατη φάση καθυστέρησης δημιουργίας του πρώτου κύριου προγεφυρώματος, οποιαδήποτε αντιαποβατική ενέργεια της Ελληνικής Π.Α θα οδηγούσε στον όλεθρο την ήδη αποβιβασθείσα Δύναμη και τους Αλεξιπτωτιστές και την Τουρκία στο Βατερλό της σύγχρονης ιστορίας της. Ωστόσο οι πληροφορίες ότι τα Ελληνικά υποβρύχια δεν είναι κοντά και ότι δεν αναφέρεται κίνηση Ελληνικών Μαχητικών ή Βομβαρδιστικών προς την Κύπρο, σε συνδυασμό με τις διαβεβαιώσεις της Βρετανικής βάσης, προς στιγμήν τους καθησυχάζουν.
Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΑΕΤΩΝ
Ο ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΣ ΗΡΩΑΣ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗΣ
(ΕΠΙΣΜΗΝΑΓΟΣ / ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΟΥ "ΝΙΚΗ 15")
Γιατί ελέγχεται ηθικά ο μετέπειτα Πτέραρχος και Α/ ΓΕΕΘΑ
Αθανάσιος Τζογάνης.
…Εκείνος είχεν "Αντρειά και θάρρος" να απογειωθεί αντ αυτών, εκτελώντας επιτυχώς την αποστολή. ( Εφημερίδα "ΕΘΝΟΣ", 09/08/97- Δήμος Βερύκιος).
Οι απογειώσεις άρχισαν στις 22.30. Με εντολή του Ταξίαρχου Στεφαδούρου, ορίζεται η 24.00 ως καταληκτική ώρα, αφού υπήρχε ο κίνδυνος κατά την επιστροφή να βρει τα Νοράτλας το "πρώτο φως". Μετά την απογείωση του "Νίκη 13", το Νοράτλας με κυβερνήτη τον επισμηναγό Αθανάσιο Τζογάνη ("Νίκη 16"), τροχοδρομεί προς τον διάδρομο 290 και σταματάει, φουλάροντας τις μηχανές. Την στιγμή ακριβώς εκείνη (24.00), ο πύργος ελέγχου μεταδίδει την διαταγή του Ταξίαρχου Στεφαδούρου ότι οι απογειώσεις σταματούν. Το "Νίκη 16" τροχοδρομεί προς τον κενό διάδρομο 340, ενώ οι κυβερνήτες των υπόλοιπων Νοράτλας σβήνουν τους κινητήρες. ΟΛΟΙ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΕΝΑΝ….
Από το "Νίκη 15", ακούγονται οι φωνές του Κυβερνήτη του Β. Πετρουλάκη, που απειλώντας Θεούς και Δαίμονες, ζητά άδεια για να απογειωθεί. Είχε φτάσει τελευταίος στη Σούδα, δεν πρόλαβε να παραστεί στην αίθουσα ενημέρωσης και λίγο πριν, όταν είδε τους στρατιώτες να ξεφορτώνουν τα κιβώτια με τα πυρομαχικά από τα Νοράτλας που δεν θα πετούσαν, κατέβηκε και σε έξαλλη κατάσταση-βοηθώντας τους- τους υποχρέωσε να τα φορτώσουν στο δικό τους Νοράτλας. Ήξερε καλά τι σήμαινε για τους Καταδρομείς, να μη φθάσουν τα πυρομαχικά στην Κύπρο…
Μετά ανέβηκε στο πιλοτήριο και περίμενε ανυπόμονα τη σειρά του για να απογειωθεί. Μόλις λοιπόν το Νοράτλας με Κυβερνήτη τον Λυμπερόπουλο -που τον εμπόδιζε να απογειωθεί-, έσβησε τους κινητήρες του, ποιος είδε τον Θεό και δεν φοβήθηκε. Άρχιζε να ουρλιάζει και να βρίζει από το μικρόφωνο του ασυρμάτου, πότε προς τους αξιωματικούς του πύργου ελέγχου -που μάταια προσπαθούσαν να τον ηρεμήσουν-, πότε προς τον ουρανό… ότι κάποιοι "φάγανε"το χρόνο, κωλυσιεργώντας σκόπιμα...για να μη πετάξουν. Μάταια οι Αξιωματικοί του Πύργου ελέγχου προσπαθούσαν να τον ηρεμήσουν. Τελικά κανένας δεν τα έβγαζε πέρα μαζί του κι έτσι στις 00.23 ο Πετρουλάκης πέταξε-καθ υπέρβασιν καθήκοντος- πίσω από Λυμπερόπουλο, ακολουθώντας τους προπορευόμενους συναδέλφους του, για την φλεγόμενη Κύπρο. Όπως ο ίδιος το θέλησε…
Οι Κυβερνήτες των 5 Νοράτλας, που δεν ακολούθησαν στην ...υπέρβαση καθήκοντος… τον Βαγγέλη Πετρουλάκη και δεν πέταξαν ποτέ προς την φλεγόμενη Κύπρο ήταν οι:
"Νίκη 16": Τζογάνης Αθανάσιος (Μετέπειτα Αρχηγός /ΓΕΕΘΑ)
"Νίκη 17": Σταθακόπουλος Αχιλλέας
"Νίκη 18": Σταματελόπουλος Ιωάννης
"Νίκη 19": Καλλιάνος Δημήτριος
"Νίκη 20": Άγνωστος
ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΠΑΡΤΟΚΑΛΙΑ!
Την ίδια ώρα το κέντρο Επιχειρήσεων της μονάδας, μετά την απογείωση και του "Νίκη 15", αποστέλλει το σχετικό σήμα-περί ενάρξεως της επιχειρήσεως στα: 28ο ΑΤΑ (Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας) και στο ΓΕΑ (Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας), ενώ από το ΑΕΔ καταφθάνει στην Λευκωσία, ακωδικοποίητο, το εκπληκτικό (!)-για τις συνθήκες πολέμου που επικρατούν εκεί σήμα:- "ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ"!!!
Στο ΓΕΕΦ επικρατούν σκηνές πανικού, καθώς με βάση το ισχύον σύστημα κρυπτογράφησης, οι κρυπταναλυτές δεν βγάζουν άκρη...
Όσο κι αν ηχεί απίστευτο, το σήμα είναι γραμμένο σε ελεύθερη γλώσσα (!!!) Τελικώς αποφασίζουν να αποστείλουν αγγελιοφόρους στις πυροβολαρχίες προς δέσμευση των αντιαεροπορικών. Ωστόσο όπως απεδείχθη κάτι τέτοιο δεν ήταν τόσο εύκολο…
Οι αγγελιοφόροι, εν μέσω γενικής συσκότισης, έβρισκαν με ιδιαίτερη δυσκολία τις έδρες Διοίκησης των πυροβολαρχιών. Το γενικό κλίμα ήταν ιδιαίτερα αρνητικό, οι απώλειες από την Τουρκική αεροπορία κατά την διάρκεια της ημέρας βαρύτατες και μη αναπληρώσιμες, ενώ οι ελπίδες για βοήθεια από την Μητροπολιτική Ελλάδα κατακερματισμένη. Η επάνδρωση από τους εφέδρους ήταν ελλιπής, ενώ αρκετοί από αυτούς συγκροτούσαν αυτόνομες ομάδες, με πολυβόλα που δεν υπήρχαν στους καταλόγους των αγγελιοφόρων.
Την ίδια ώρα τα Νοράτλας ίπτανται -εν χαμηλή πτήση- και με σιγή ασυρμάτου, προς την Κύπρο…Ένα από αυτά (Το "Νίκη 6") πετώντας στα κοντά στα 200 πόδια, θα αποφύγει την ύστατη στιγμή την σύγκρουση με Αμερικανικό αεροπλανοφόρο. Λίγο αργότερα από τα 700 πόδια, τα φώτα των πολεμικών πλοίων του 6ου Αμερικανικού στόλου θα χρησιμοποιηθούν σαν πλωτοί φάροι από τα πληρώματα των Ελληνικών μεταγωγικών.
Στο Αιγαίο, δύο Ελληνικά F-5 με χειριστές τον Υποσμηναγό Γιάννη Δηνόπουλο και τον Ανθυποσμηναγό Θωμά Σκαμπαρδώνη, δεχόμενα επίθεση, ανάμεσα στη Λήμνο και τον Αη Στράτη με πυραύλους αέρος- αέρος από Τουρκικά F-102, στέλνουν και τα δύο στο βυθό του Αιγαίου. Οι έντονη φοβία του έτρεφαν οι Τούρκοι Στρατηγοί για την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό διογκώνεται. Όλη η Δ. Τουρκία συσκοτίζεται…περιμένοντας ακαριαίο και συντριπτικό πλήγμα από την πανίσχυρη και υπερσύγχρονη τότε Π.Α.
" ΡΕ ΦΙΛΙΠΠΑ… ΚΑΠΟΙΟΙ ΜΑΣ ΧΤΥΠΟΥΝ
ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑ… ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ; "
Τα προπορευόμενα "Νίκη 1" και ""Νίκη 2" έχουν αρχίσει την διαδικασία προσγείωσης στο Κυπριακό έδαφος, όταν στο πιλοτήριο του "Νίκη 4", ακούγεται η αγωνιώδης φωνή του Παπακωνσταντίνου ("Νίκη 6"), προς τον Διοικητή του αεροδρομίου της Λευκωσίας, όπως καταγράφηκε στην μαγνητοταινία:"Ρε Φίλιππα !!!…Ρε Φίλιππα… κάποιοι μας ρίχνουν από αριστερά…Τι γίνεται;"
Την ίδια ώρα ένας καταιγισμός από σφαίρες χτυπά τη λαμαρίνες των Νοράτλας, ενώ δίπλα τους σε ελάχιστα μέτρα γίνεται χαλασμός από τις αναρίθμητες εκρήξεις των βλημάτων, καθώς τα αντιαεροπορικά των Ελληνοκυπρίων από κάτω βάλλουν μανιασμένα. Ο ουρανός φωτίζεται απόκοσμα με κείνο το μακάβριο φως του πολέμου. Το ΝΊΚΗ 6 δέχεται ριπές πολυβόλου στην άτρακτο και πυκνά αντιαεροπορικά πυρά.
Το ίδιο και το "Νίκη 7". Καταδρομείς στο εσωτερικό των μεταγωγικών λαβώνονται θανάσιμα. Ματωμένοι προσπαθούν απεγνωσμένα να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον. Τα ηρωικά πληρώματα των Νοράτλας πλησιάζουν τα όρια του υπεράνθρωπου, καθώς απεγνωσμένα διατηρούν εν πορεία τα μεταγωγικά, μέσα από μέγιστες αναταράξεις, που δημιουργούνται από τα ρεύματα καθόδου.
Το "Νίκη 4" με ρυθμό καθόδου, πετά στα 1000 πόδια. Σε απόσταση 3 μιλίων από την αρχή του διαδρόμου, ένα βλήμα μπόφορς το χτυπά στο πιλοτήριο .Σε ελάχιστα δευτερόλεπτα συντρίβεται φλεγόμενο στο λόφο της Μακεδονίτισσας. Η απαίσια λάμψη της φρίκης και του θανάτου, γίνεται μακάβριος οδηγός για τα "Νίκη 6", και "Νίκη 7", που πετώντας "λαβωμένα" επάνω από την φωτισμένη Μακεδονίτισσα, εντοπίζουν μέσα στον χαλασμό και στη κόλαση φωτιάς, τον διάδρομο προσγείωσης.
Οι Κύπριοι πιστεύοντας ότι χτύπησαν Τουρκικά μεταγωγικά πανηγυρίζουν έξαλλοι στις πυροβολαρχίες. Ο τραγικός επίλογος θα γραφεί στα γεμάτα οδύνη πρόσωπά τους, με το πρώτο φως της μέρας.
Κάποιοι από αυτούς τριγυρνάνε μέχρι και σήμερα, σαν τα φαντάσματα, γύρω από τους τάφους των νεκρών Ελλήνων πολεμιστών (ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΑΝΤΕΝΝΑ) βασανιζόμενοι απ τις ερινύες. Κι όμως… αυτές οι ερινύες κάποιους άλλους θάπρεπε να επισκέπτονται τα βράδια…
Τελικά αυτή την απίστευτη αποστολή αυτοκτονίας, έφεραν εις πέρας τα πληρώματα των 13 από τα 15 Νοράτλας που απογειώθηκαν από η Σούδα. Σε συνθήκες κόλασης και ολέθρου μετέφεραν στην μαρτυρική Μεγαλόνησο τους Κομμάντος της Α΄ Μοίρας Καταδρομών και επέστρεψαν νικητές έχοντας επιτελέσει στο ακέραιο το καθήκον τους. Ήξεραν ότι οι εισβολείς, είχαν τώρα πια απέναντί τους -έστω και αυτή την μικρή-δύναμη των επιλέκτων του Ελληνικού Στρατού. Το αεροδρόμιο της Λευκωσίας δεν θα έπεφτε ποτέ στα χέρια των Τούρκων. Και οι δεύτεροι δεν διέψευσαν τις ελπίδες τους…
Το "Νίκη 13" δεν έφθασε στην Μαρτυρική Μεγαλόνησο. Το πλήρωμά του θα ισχυριστεί, ότι "χάθηκε" κάπου στην διαδρομή, εξ αιτίας ανεπανόρθωτης βλάβης της πυξίδας προσεγγίζοντας τη Ρόδο.. Μπορεί να είναι κι έτσι… Ωστόσο ελάχιστοι από τους συναδέλφους τους πίστεψαν…
Το "Νίκη 14" του επισμηναγού Λυμπερόπουλου δεν προσγειώθηκε ποτέ στην Κύπρο, αν και προηγείτο του "Νίκη 15" (Πετρουλάκης). Με ευθύνη του ιδίου, πέταξε σε πολύ μεγάλο και ασφαλές ύψος πάνω από τη "φωτιά" και επέστρεψε στην Ελλάδα, γιατί όπως ισχυρίστηκε τον βρήκε το πρώτο φως…
Ένα φως όμως , που βρήκε και τον Πετρουλάκη που ακολουθούσε…Μόνο που εκείνος τόλμησε…
Θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να ενημερωθεί ο αναγνώστης και ο κάθε Έλληνας, σχετικά με το πώς αντιμετώπισε -από την πρώτη στιγμή (και μέχρι σήμερα)- η επίσημη Ελληνική Πολιτεία, τα ηρωικά πληρώματα των Νοράτλας που έλαβαν μέρος στην επιχείρηση "ΝΙΚΗ", καθώς και τους ηρωικούς χειριστές των δύο F-5.
1.Κανένας από τους Αξιωματικούς -Κυβερνήτες της αποστολής "ΝΙΚΗ" δεν πέρασε τον βαθμό του Υποπτεράρχου. Αντίθετα προήχθη αργότερα στο βαθμό του Πτεράρχου και μάλιστα διετέλεσε Α/ΓΕΕΘΑ ο Αθανάσιος Τζογάνης που δεν απογειώθηκε ποτέ για την Κύπρο!!!
2. Σε κανέναν από αυτούς (όπως και σε κανέναν Αξιωματικό-Καταδρομέα ή Ελδυκάριο) δεν απενεμήθη το Χρυσούν αριστείο Ανδρείας ή άλλη ηθική αμοιβή. Άπαντες έλαβαν την προβλεπόμενη εκτός έδρας αποζημίωση, δηλαδή περίπου 1.100 δρχ. Τα συγκέντρωσαν και τα απέστειλαν στην Χήρα Κα Δάβαρη (Σύζυγο του Κυβερνήτη του "Νίκη 4"). Για την Ελληνική Πολιτεία-επί 25 χρόνια- η περίοδος εκείνη δεν χαρακτηρίστηκε ως "πολεμική", καθώς δεν υπήρχε ανταλλαγή πρωτοκόλλων πολέμου…Συνεπώς επί 25 έτη στο ετήσιο μνημόσυνο των πεσόντων το "εφονεύθησαν", θα μπορούσε κάλλιστα να σημαίνει ότι απεβίωσαν σε τροχαίο, τους "πάτησε" κάποιο τραίνο, ή έπεσαν θύμα τρομοκρατικής ενέργειας.
Έτσι απλά σ΄αυτό το τόπο τα έγγραφα που χαρακτηρίζουν την πολεμική τιμή ανθρώπων και Εθνών, μετουσιώνονται κατά βούληση σε ψυχρά γραφειοκρατικά τέρατα, όταν πρόκειται ή μάλλον δεν πρόκειται να αποζημιώσουμε υλικά ή ηθικά τις χήρες κάποιων, που έπεσαν μαχόμενοι πιστοί στον όρκο και στη Πατρίδα.
Όσοι αεροπόροι, από αυτούς που έλαβαν μέρος στην επιχείρηση, έχασαν κάποια ατομικά ή δημόσια είδη, υπέγραψαν χρεωστικές δηλώσεις προς το Δημόσιο (!!!) (Δημητρός "Νίκη 7").
3. Ο Επισμηναγός Παπακωνσταντίνου ("Νίκη 6"), αποστρατεύτηκε από την Αεροπορία ως επιζήμιος.
4. Οι δύο χειριστές των F-5 που κατέρριψαν τα δύο Τουρκικά μαχητικά, πέρασαν από έναν απίστευτο Γολγοθά ανακρίσεων κατ εντολήν "Γραφειοπτεράρχων"…διότι παρεβίασαν το περίφημο "αποφύγατε…". Ο Σκαμπαρδώνης, όπως άλλωστε και ο ήρωας Πετρουλάκης, αποστρατεύτηκαν πρόωρα…
5. Ο "Ηγέτης" Παπανικολάου ωστόσο, δεν παρέλειψε, να φωτογραφηθεί στην Ελευσίνα (24/07/74) με τα πληρώματα….Κι ο Αττίλας προχωρούσε. Τόσο αυτός όσο και ο Αραπάκης θα διατηρήσει προνόμια και τίτλους, δεκαετίες μετά…
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ
ΗΓΕΣΙΑ ΤΟ 1974
1. Στρατηγός Γρηγόρης Μπονάνος. Αρχηγός ΓΕΣ
2.Αντιπτέραρχος Αλέξανδρος Παπανικολάου.Α/ ΓΕΑ
3. Αντιναύαρχος Π. Αραπάκης. Α/ ΓΕΝ
"Τους Ανώτατους αξιωματικούς τους κουβαλά στη πλάτη της η Πατρίδα για μια ολόκληρη ζωή, ζητώντας από αυτούς να αλλάξουν ρόλους μόνο για μια στιγμή…"
Την επομένη των Ιμίων…
Ναύαρχος Γρ. Δεμέστιχας
Έχει επικρατήσει η αντίληψη ότι το 1974 η Ελλάδα σε Στρατιωτικό επίπεδο, ήταν συγκριτικά αδύναμη σε σχέση με την Τουρκία. Η παραπάνω άποψη έχει ενισχυθεί σημαντικά, τόσο από αναφορές ανώτατων στελεχών της τότε Στρατιωτικής και μετέπειτα πολιτικής ηγεσίας, καθώς και από εντυπωσιακές μαρτυρίες εφέδρων της εποχής εκείνης, περί άδειων κιβωτίων κατά την επιστράτευση, περί γενικού κλίματος αποδιοργάνωσης κ.λ.π.
Κι αν κάποιος αναγνωρίσει σε έναν έφεδρο την καλοπροαίρετη άγνοια, σχετικά με το τι σημαίνει γενική επιστράτευση και πόσα προβλήματα μπορούν να δημιουργηθούν τις πρώτες μέρες, ακόμα και στον πιο σύγχρονο Στρατό, δεν μπορεί εύκολα να βρει απαντήσεις για τις ανεξήγητες και ιδιαίτερα απαισιόδοξες προσεγγίσεις, όσων μέχρι σήμερα υπαινίχθησαν έλλειμμα Ελληνικής Στρατιωτικής ισχύος, κατά την ζοφερή εκείνη περίοδο.
Κυρίως υπεύθυνη για την στρέβλωση της πραγματικότητος, ήταν η Στρατιωτική ηγεσία του 74, αλλά και οι μετέπειτα Πολιτικές κυβερνήσεις. Η πρώτη δικαιολόγησε -κατ αυτό τον τρόπο- την πλήρη απραξία της μπροστά στο δράμα του ανηλεώς σφαζόμενου Κυπριακού Ελληνισμού, ενώ παράλληλα κάποια ανώτατα στελέχη της διατήρησαν κατά τρόπο ανεξήγητο, άθικτους τους θώκους και τα αξιώματα της, στις δεκαετίες που ακολούθησαν τη μεταπολίτευση. Οι μετέπειτα πολιτικές κυβερνήσεις απλώς σιώπησαν και το χρησιμοποίησαν σαν άλλοθι για την ενδοτική τακτική που ακολούθησαν επί σειράν ετών απέναντι στην Άγκυρα.
Γιατί τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς έτσι. Ή μάλλον ήταν πολύ διαφορετικά…
Ως το καλοκαίρι του 73, και οι τρεις κλάδοι των Ελληνικών Ε.Δ είχαν απορροφήσει τεράστια κονδύλια του Κρατικού προϋπολογισμού. Παρά την εύλογη ποσοτική Τουρκική υπεροχή σε κύριες μονάδες υλικού, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις διατηρούσαν σαφώς το ποιοτικό προβάδισμα σε κρίσιμους τομείς του ισοζυγίου εναέριας και Ναυτικής ισχύος.
Σε τακτικές ετήσιες συγκριτικές αναφορές / εκθέσεις, που είχε πραγματοποιήσει το ΝΑΤΟ, περί της ετοιμότητος και μαχητικής ισχύος των κρατών / μελών του, τα πορίσματα κατεδείκνυαν τότε, μία ισορροπία στις χερσαίες δυνάμεις και μία εμφανή Ελληνική υπεροχή σε αέρα και θάλασσα. Μάλιστα σε εισηγήσεις αξιωματούχων της συμμαχίας, εξεφράζετο με έμφαση, η έντονη ανησυχία τους για την εκτραπείσα εναέρια ισορροπία, λόγω προμήθειας εκ μέρους της Ελλάδος, των υπερσύγχρoνων τότε μαχητικών αεροσκαφών τύπου Fadoms (Γ΄γενιάς) .
Από την άλλη, ο κρυφός άσσος του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που υπερτερούσε ποιοτικά και σε σύγχρονες μονάδες επιφανείας, ήταν τα υπερσύγχρονα υποβρύχια, που από μόνα τους ήταν σε θέση να επιφέρουν σφοδρό πλήγμα σε ενδεχόμενη Τουρκική αποβατική ενέργεια. (Σίσκο: (1977): "το Αμερικανικό Πεντάγωνο είχε εκτιμήσει ότι η Ελληνική αεροναυτική υπεροχή, ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής").
Ο ίδιος ο Στρατηγός Μπεντρεντίν Ντεμιρέλ στο Βιβλίο του "ΚΥΠΡΟΣ 74" αποκαλύπτει:
"Διαθέταμε την επιβεβαιωμένη πληροφορία, ότι τα Ελληνικά υποβρύχια δεν ήταν εκεί..".
Αλήθεια ποιός διαβεβαίωσε τον Τούρκο Στρατηγό;…..Και γιατί τα υποβρύχια δεν ήταν εκεί;….
Γιατί δεν απογειώθηκαν ποτέ τα Fadoms, για να αναλάβουν αντιαποβατική δράση, ενώ είχαν συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των τουρκικών αεροσκαφών;
Γιατί εφαρμόστηκε κατά γράμμα, η επιθυμία/εντολή των Η.Π.Α "αυτοσυγκράτηση…", την ώρα που οι δυνάμεις εισβολής έσφαζαν, έκαιγαν και βίαζαν;
Γιατί ουδείς τόλμησε ποτέ να διώξει -καθ΄οιονδήποτε τρόπο- τους τότε Αρχηγούς Ναυτικού και Αεροπορίας της λαομίσητης Χούντας του Ιωαννίδη, οι οποίοι παρέμειναν στις θέσεις τους και αργότερα τιμήθηκαν αμφότεροι από την Δημοκρατική Ελλάδα, με το αξίωμα του "Επίτιμου" Αρχηγού;
Όλα τα διατυπωθέντα μέχρι και σήμερα επιχειρήματα, που επιχειρούν να απαντήσουν στα ανωτέρω, περί ελλιπούς εκπαιδεύσεως των χειριστών των F-4, περί της αποστάσεως, ή περί ασυνήθιστης δραστηριότητος της Βουλγαρικής αεροπορίας (ειδικότερα το τρίτο δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ στα χρόνια που ακολούθησαν), φαίνεται να πείθουν πολλούς, που δεν ασχολούνται με αμυντικά θέματα, αλλά όχι και εκείνους τους λίγους που είναι σχετικοί προς το αντικείμενο.
Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο, ότι οποιαδήποτε εχθρική/επιθετική ενέργεια της Βουλγαρίας (Κράτους/μέλους του Συμφώνου -τότε- της Βαρσοβίας) εναντίον της Ελλάδος, θα ενεργοποιούσε άμεσα το σχετικό άρθρο/δέσμευση του Βορειοατλαντικού Συμφώνου και η ανθρωπότητα θα έφθανε στο χείλος του ολέθρου. Στις Διεθνείς σχέσεις, λόγω του διπολικού παγκόσμιου συστήματος, υπήρχαν -τότε- απαραβίαστες ασφαλιστικές δικλείδες και απαγορευτικά δόγματα. Από την άλλη ουδείς δύναται να υποτιμήσει τα αμείλικτα Γεωγραφικά δεδομένα και τους αυστηρότατους περιορισμούς ( σε καύσιμα και όχι μόνο) που αυτοί επιβάλλουν, κατά τον σχεδιασμό ενός εγχειρήματος, όταν αυτό πρόκειται να πραγματοποιηθεί σε ένα θέατρο επιχειρήσεων, ιδιαίτερα απομεμακρυσμένο από τις βάσεις εξορμήσεως και ανεφοδιασμού. Αλλά το πόσο "μακριά" είναι η Κύπρος, εξαρτάται άμεσα από τι επιδιώκεις να κάνεις εκεί…( Αν πραγματικά επιδιώκεις…)
Και αποτελεί κοινή γνώση ότι το 74 -αλλά και σήμερα- αποστολή των Ελληνικών αεροναυτικών Δυνάμεων, δεν ήταν η διεξαγωγή μαζικών επιθετικών ενεργειών (αποβατικών, αεραποβατικών ή αεροκίνητων), με σκοπό την κατάκτηση Στρατηγικής σημασίας τμήματος της Νήσου. (Μία τέτοια αποστολή ακόμα και σήμερα, -λόγω της απόστασης και των περιορισμών-μόνον ίσως οι αεροναυτικές Δυνάμεις μίας Παγκόσμιας υπερδύναμης μπορούν να φέρουν εις πέρας).
Αποστολή τους ήταν μόνο η καταστροφή επιθετικής (αποβατικής) ενέργειας του εχθρού. Και αυτή τη δυνατότητα το 1974-πέρα από κάθε αμφιβολία- την διέθεταν στο έπακρο οι Ελληνικές Ε.Δ.
20η ΙΟΥΛΙΟΥ 1974: Η ΑΠΟΦΡΑΔΑ ΜΕΡΑ
Τα Ελληνικά μεταγωγικά χωρίς συνοδεία μαχητικών κατευθυνόμενα προς την Μαρτυρική Μεγαλόνησο έγιναν αντιληπτά από τον 6ο Στόλο. Μήπως σήκωσαν οι Αμερικάνοι τα μαχητικά τους να τα παρεμποδίσουν; Μήπως σηκώθηκαν Τουρκικά Μαχητικά έχοντας λάβει πληροφορίες για την μεταφορά των Ελλήνων Καταδρομέων από τους Αμερικανούς;
ΤΑ ΑΜΕΙΛΙΚΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ…
Στις 19/07/74 και ώρα 10.30, δηλαδή μία ώρα (!!!), μετά την πληροφορία ότι η Τουρκική αποβατική Δύναμη απέπλευσε από την Μερσίνα με πορεία προς τα Νότια, ο Α/ΓΕΝ Αντιναύαρχος Π. Αραπάκης διατάσσει τα υποβρύχια που βρίσκονται στον Ναύσταθμο να ετοιμαστούν (!!!), για να αποπλεύσουν.
Στις 13.00 καλούνται στο Επιτελείο του Στόλου, οι Πλωτάρχες Β. Γαβριήλ και Ι. Παναγιωτόπουλος, κυβερνήτες των υποβρυχίων "ΓΛΑΥΚΟΣ" και "ΝΗΡΕΥΣ" για να ενημερωθούν πάνω στο σχέδιο της επιχείρησης . Τελικά αυτή η ενημέρωση δεν έγινε ποτέ και τα υποβρύχια απέπλευσαν από τον Ναύσταθμο με ελλιπή οπλισμό, χωρίς οι κυβερνήτες να γνωρίζουν το περίφημο σχέδιο (αν αυτό υπήρχε…)!
Κι όμως οι πληροφορίες περί συγκεντρώσεως μεγάλης αποβατικής Δυνάμεως και αυξανόμενης μαζικής δραστηριότητος της Τουρκικής αεροπορίας είχαν καταφθάσει μέρες πριν και οι φήμες για εκδήλωση αποβατικής ενέργειας οργίαζαν. Συνεπώς ο Α/ΓΕΝ, όφειλε -σε συνεννόηση με τους άλλους Αρχηγούς- να είχε εισηγηθεί στον Μπονάνο την αποστολή- κατ αρχήν προληπτικά και στη συνέχεια εκ των εν όντων, πάνοπλων υποβρυχίων σε "επιλεγμένη" περιοχή, για πολεμική περιπολία.
Παράλληλα έπρεπε να είχε ενημερώσει τον Διοικητή του στολίσκου, για το επιχειρησιακό σχέδιο και να είχε αποσαφηνίσει κανόνες εμπλοκής. Σε περίπτωση δε αποδεσμεύσεως των παραπάνω κανόνων, έπρεπε να είχε οριστεί-εκ των προτέρων- η σειρά προσβολής των στόχων επιφανείας (Αντιτορπιλικά-Μεταγωγικά κ.λ.π).
Γιατί δεν έπραξε τίποτα από τα παραπάνω;
Εδώ διεπράχθη τουλάχιστον εγκληματική αμέλεια (;), αφού τα υποβρύχια υπεχρεώθησαν να παραμείνουν σε σχετικά μικρό βάθος για αρκετές ώρες, με "ανοικτά" τα μέσα επικοινωνίας, κάτι που μεγιστοποίησε την πιθανότητα του ενδεχομένου να εντοπιστούν και να δεχθούν επίθεση.
2. Στις 05.00 με το σήμα ΑΝ 4524-191315 …"Υπό ΣΥΒ εκδοθέν σχετικό ΣΥΒΝΟΤΕ"… ο Αραπάκης διατάσσει τον απόπλου των υποβρυχίων δίνων εντολή στον Διοικητή του στολίσκου, να εκδώσει σήμα αναγγελίας μετακίνησης, προς όλα τα κλιμάκια του ΝΑΤΟ (και συνακόλουθα και προς την Σμύρνη.. (!!!))
Αργότερα με το σήμα ΑΝ 200730, πληροφορεί τα υποβρύχια "ότι εκτελείται αεραπόβασις και απόβασις στην Κύπρο" χωρίς να αναφέρεται διόλου στην περιοχή των επιχειρήσεων και κυρίως χωρίς να διατάσσει κατάδυση προστατεύοντα τα, από ενδεχόμενη δράση της Τουρκικής αεροπορίας (!!!). Η εντολή για κατάδυση αποστέλλεται στις 08.00, δηλαδή τρεις ολόκληρες ώρες μετά…
Συμπέρασμα: Επί τρεις ολόκληρες ώρες εκτίθενται τα υποβρύχια στην (επιφάνεια) σε μέγιστο κίνδυνο, αφού οι Τούρκοι-πέρα από κάθε αμφιβολία- είναι ενήμεροι για τις κινήσεις τους, από την αναγγελία του απόπλου που προηγήθη. Ήθελαν μόνο 7 λεπτά τα Τουρκικά αεροσκάφη εξορμώντα από το GΪGLΪ, με χαμηλή πτήση να πλήξουν τα Ελληνικά υποβρύχια. Είναι δε απορίας άξιο, το γιατί δεν το έπραξαν…
3. Στις 03/08/74 οι Αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων θα ισχυρισθούν -σε απόρρητο υπόμνημά τους προς τον Ευάγγελο Αβέρωφ-, "Ειδικώς από πλευράς Ναυτικού διετέθησαν, δύο (;) νέα υποβρύχια, τα οποία διετάχθησαν να αποπλεύσουν από την Ρόδο. Προ της αφίξεως τους εις Κύπρον διετάχθησαν να επαναπλεύσουν, όταν εκρίθη ως λίαν πιθανή η σύρραξις μετά της Τουρκίας".
Απίστευτο και σίγουρα άνευ ιστορικού προηγούμενου (!)
Δίνεις εντολή απόπλου των υποβρυχίων, εναντίον του Τουρκικής Δυνάμεως, που επιχειρεί απόβαση και τα ανακαλείς, όταν αίφνης συνειδητοποιείς ότι είναι ιδιαίτερα πιθανή η ένοπλη ρήξη…
Δηλαδή -σύμφωνα πάντα με τους τότε Αρχηγούς- υπάρχει η εκδοχή να απέπλευσαν αρχικά από τον Ναύσταθμο ( είναι αναληθές ότι απέπλευσαν ποτέ υποβρύχια από την Ρόδο) για …τουριστικούς λόγους.
4. Το εκπληκτικό είναι ότι το προπορευόμενο υποβρύχιο "ΓΛΑΥΚΟΣ" απείχε 136 μίλια από την ακτή αποβάσεως. Δηλαδή αν είχε διαταχθεί να κινηθεί προς αυτήν, θα έφθανε στις 22/7 και ώρα 05.00 δηλαδή μία ώρα μετά την επιτευχθείσα κατάπαυση του πυρός…
Σύμφωνα με την κατάθεση του Αντιπλοιάρχου Ευστάθιου Πετρόπουλου, "ειδικού σε θέματα υποβρυχίων", μπορούσαν να είχαν γίνει τα εξής ώστε να μην παραμείνει η Κύπρος απροστάτευτη:
Να διέτασσαν τα υποβρύχια να πλεύσουν με αναπνευστήρα προς την περιοχή αποβάσεως και να προσβάλουν τα μεγάλα Μεταγωγικά με στόχο την αποτροπή αποβίβασης αρμάτων και βαρέως οπλισμού. (Τα μεγάλα βάθη της περιοχή Πεντεμίλι επέτρεπαν μια τέτοια επιχείρηση, καθώς θα μπορούσαν να πλησιάσουν τα υποβρύχια ένα μόλις μίλι από την ακτή…). Ο ίδιος θα συμπληρώσει κλείνοντας με μία πρόταση που θάθελε να πει πολλά:
"Τίποτα όμως από τα παραπάνω δεν έγινε…Ειλικρινά δεν γνωρίζω, ούτε μπόρεσα τόσα χρόνια να φανταστώ το γιατί…Δεν μπόρεσα… ούτε ακόμα μπορώ "
Για λόγους εντιμότητας και ευαισθησίας προς το αξίωμα του επιτίμου Α/ΓΕΝ, ο γράφων παραπέμπει τον αναγνώστη στο Βιβλίο του Π. ΑΡΑΠΑΚΗ: "ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ"."
ΗΡΑΚΛΕΙΟ - ΔΕΥΤΕΡΑ 22/07/74
ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΩΡΑ Ο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΔΙΝΕ ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΑΛΗΣΤΟΥ ΜΝΗΜΗΣ ΡΕΣΙΤΑΛ…
Ο Παπανικολάου-πιεζόμενος αφόρητα από τα κατώτερα κλιμάκια-, εισηγείται στις 22/07 στον Μπονάνο τον βομβαρδισμό των Τουρκικών δυνάμεων που σε συνεχή ροή αποβιβάζονται στο προγεφύρωμα. Μέχρι τότε είχαν προηγηθεί διαταγές εντυπωσιασμού και παράστασης που αρχικά ανυψώνουν το ηθικό των πιλότων και μετά το κατακερματίζουν, καθώς οι εντολές "κινητοποιήσατε τον μέγιστο προβλεπόμενο αριθμό αεροσκαφών" δεν είχαν ποτέ την αντίστοιχη συνέχεια.
Ο Μπονάνος αποδέχεται την εισήγηση και ο Α/ΓΕΑ δίνει επιτέλους στις 11.07, την διαταγή απογείωσης του πρώτου σχηματισμού, που συγκροτείται από 6 FADOMS. Στη βάση επικρατούν σκηνές συγκίνησης από τα πληρώματα και τους μηχανικούς, καθώς τα "φαντάσματα", οπλίζονται για να επιφέρουν ακαριαίο και συντριπτικό πλήγμα στην-εν εξελίξει- μεταποβατική ενέργεια.
Το οπλικό φορτίο προσβολής τους, οι πτητικές ικανότητες τους και οι δυνατότητες τους σε ρόλους εγγύς αερομαχίας, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο στην Τουρκική αεροπορία. Τα πληρώματα μοιάζουν να έχουν μεθύσει από το κρασί της νίκης, καθώς γίνεται λόγος, πως "ήρθε η ευλογημένη ώρα που μέσα σε λίγα λεπτά οι Τούρκοι θα πληρώσουν γι όσα διέπραξαν κατά του Ελληνισμού επί αιώνες…"
Ωστόσο αίφνης η διαταγή απογείωσης ανακαλείται από τον Αρχηγό Αεροπορίας ακριβώς δύο μόλις (!) λεπτά μετά την έκδοσή της. Οι πάντες σαστίζουν...
Στις 12.24 ο ίδιος ο Μπονάνος δίδει εκ νέου διαταγή για απογείωση των FADOMS. Τα πρώτα αεροσκάφη κατευθύνονται προς τον διάδρομο απογείωσης αλλά σε δύο λεπτά οι χειριστές τους παγώνουν, αφού έκπληκτοι λαμβάνουν στις 12.26 και νέα διαταγή ανακλήσεως… "ΜΗΝ ΑΠΟΓΕΙΩΘΕΙΤΕ" (!!!).
Το 64 τα πεπαλαιωμένα Ελληνικά μαχητικά έφθασαν στη Κύπρο. Το 74 τα υπερσύγχρονα Fadoms και τα πάνοπλα Α7 έμειναν καθηλωμένα στις βάσεις τους αφήνοντας την Μεγαλόνησο στο έλεος των εισβολέων. Και από αιώνες είναι γνωστό, πως δεν διαθέτουν ούτε ίχνος από αυτό… (Για τους ίδιους λόγους που διετυπώθησαν και παραπάνω, αναφέρεται και το βιβλίο του Μπονάνου "Η ΑΛΗΘΕΙΑ").
Γιάννης Σπανουδάκης (john.spanoudakis@gmail.com)
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτην πρώτη παράγραφο χαρακτηρίζετε την αποστολή ως "ανεπιτυχή". Διαφωνώ πλήρως. Υπήρξαν απώλειες (1 Νοράτλας) και αστοχίες (2 Νοράτλας δεν έφτασαν και επέστρεψαν) αλλά το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων αποβιβάστηκε στο αεροδρόμιο το οποίο αργότερα υπερασπίστηκαν με απόλυτη επιτυχία απέναντι σε συντριπτικά υπέρτερες δυνάμεις. Από που προκύπτει λοιπόν το "ανεπιτυχές" της αποστολής; Ήταν απολύτως επιτυχημένη!
Επιτυχής η αποστολή
ΑπάντησηΔιαγραφήΜελετώντας το τόσο ηρωικό αυτό ιστορικό σημείο της γενναιότητας και ανδρείας που επέδειξαν οι Ελλαδίτες αδελφοί καταδρομείς διαφωνούμε με τη θέση που διατυπώθηκε έκτοτε ότι η αποστολή «ήταν ανεπιτυχής ή αποστολή αυτοκτονίας». Όπως μας το έθεσε τόσο εύστοχα ο συμπατριώτης μας Νίκος Συκιώτης, με τον οποίο συμφωνούμε πλήρως, η αποστολή μπορεί να χαρακτηριστεί ως τραγικά σχεδόν ανεπιτυχής. Γιατί τώρα που έχει βγει στο φανερό η όλη έκταση της αποστολής, μεγάλος αριθμός των καταδρομέων και κατάφεραν να πατήσουν το πόδι τους και να πολεμήσουν !